Proverbs 8 Cross References - Clementine_Vulgate

¹ [Numquid non sapientia clamitat, et prudentia dat vocem suam? ² In summis excelsisque verticibus supra viam, in mediis semitis stans, ³ juxta portas civitatis, in ipsis foribus loquitur, dicens: ⁴ O viri, ad vos clamito, et vox mea ad filios hominum. ⁵ Intelligite, parvuli, astutiam, et insipientes, animadvertite. ⁶ Audite, quoniam de rebus magnis locutura sum, et aperientur labia mea ut recta prædicent. ⁷ Veritatem meditabitur guttur meum, et labia mea detestabuntur impium. ⁸ Justi sunt omnes sermones mei: non est in eis pravum quid, neque perversum; ⁹ recti sunt intelligentibus, et æqui invenientibus scientiam. ¹⁰ Accipite disciplinam meam, et non pecuniam; doctrinam magis quam aurum eligite: ¹¹ melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis, et omne desiderabile ei non potest comparari.] ¹² [Ego sapientia, habito in consilio, et eruditis intersum cogitationibus. ¹³ Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue, detestor. ¹⁴ Meum est consilium et æquitas; mea est prudentia, mea est fortitudo. ¹⁵ Per me reges regnant, et legum conditores justa decernunt; ¹⁶ per me principes imperant, et potentes decernunt justitiam. ¹⁷ Ego diligentes me diligo, et qui mane vigilant ad me, invenient me. ¹⁸ Mecum sunt divitiæ et gloria, opes superbæ et justitia. ¹⁹ Melior est enim fructus meus auro et lapide pretioso, et genimina me argento electo. ²⁰ In viis justitiæ ambulo, in medio semitarum judicii: ²¹ ut ditem diligentes me, et thesauros eorum repleam.] ²² [Dominus possedit me in initio viarum suarum antequam quidquam faceret a principio. ²³ Ab æterno ordinata sum, et ex antiquis antequam terra fieret. ²⁴ Nondum erant abyssi, et ego jam concepta eram: necdum fontes aquarum eruperant, ²⁵ necdum montes gravi mole constiterant: ante colles ego parturiebar. ²⁶ Adhuc terram non fecerat, et flumina, et cardines orbis terræ. ²⁷ Quando præparabat cælos, aderam; quando certa lege et gyro vallabat abyssos; ²⁸ quando æthera firmabat sursum, et librabat fontes aquarum; ²⁹ quando circumdabat mari terminum suum, et legem ponebat aquis, ne transirent fines suos; quando appendebat fundamenta terræ: ³⁰ cum eo eram, cuncta componens. Et delectabar per singulos dies, ludens coram eo omni tempore, ³¹ ludens in orbe terrarum; et deliciæ meæ esse cum filiis hominum. ³² Nunc ergo, filii, audite me: beati qui custodiunt vias meas. ³³ Audite disciplinam, et estote sapientes, et nolite abjicere eam. ³⁴ Beatus homo qui audit me, et qui vigilat ad fores meas quotidie, et observat ad postes ostii mei. ³⁵ Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem a Domino. ³⁶ Qui autem in me peccaverit, lædet animam suam; omnes qui me oderunt diligunt mortem.]

¹ In principio creavit Deus cælum et terram. ² Terra autem erat inanis et vacua, et tenebræ erant super faciem abyssi: et spiritus Dei ferebatur super aquas.

² Terra autem erat inanis et vacua, et tenebræ erant super faciem abyssi: et spiritus Dei ferebatur super aquas. ³ Dixitque Deus: Fiat lux. Et facta est lux. ⁴ Et vidit Deus lucem quod esset bona: et divisit lucem a tenebris. ⁵ Appellavitque lucem Diem, et tenebras Noctem: factumque est vespere et mane, dies unus. ⁶ Dixit quoque Deus: Fiat firmamentum in medio aquarum: et dividat aquas ab aquis. ⁷ Et fecit Deus firmamentum, divisitque aquas, quæ erant sub firmamento, ab his, quæ erant super firmamentum. Et factum est ita. ⁸ Vocavitque Deus firmamentum, Cælum: et factum est vespere et mane, dies secundus. ⁹ Dixit vero Deus: Congregentur aquæ, quæ sub cælo sunt, in locum unum: et appareat arida. Et factum est ita.

⁹ Dixit vero Deus: Congregentur aquæ, quæ sub cælo sunt, in locum unum: et appareat arida. Et factum est ita. ¹⁰ Et vocavit Deus aridam Terram, congregationesque aquarum appellavit Maria. Et vidit Deus quod esset bonum.

¹⁰ Et vocavit Deus aridam Terram, congregationesque aquarum appellavit Maria. Et vidit Deus quod esset bonum. ¹¹ Et ait: Germinet terra herbam virentem, et facientem semen, et lignum pomiferum faciens fructum juxta genus suum, cujus semen in semetipso sit super terram. Et factum est ita. ¹² Et protulit terra herbam virentem, et facientem semen juxta genus suum, lignumque faciens fructum, et habens unumquodque sementem secundum speciem suam. Et vidit Deus quod esset bonum. ¹³ Et factum est vespere et mane, dies tertius. ¹⁴ Dixit autem Deus: Fiant luminaria in firmamento cæli, et dividant diem ac noctem, et sint in signa et tempora, et dies et annos: ¹⁵ ut luceant in firmamento cæli, et illuminent terram. Et factum est ita. ¹⁶ Fecitque Deus duo luminaria magna: luminare majus, ut præesset diei: et luminare minus, ut præesset nocti: et stellas. ¹⁷ Et posuit eas in firmamento cæli, ut lucerent super terram, ¹⁸ et præessent diei ac nocti, et dividerent lucem ac tenebras. Et vidit Deus quod esset bonum. ¹⁹ Et factum est vespere et mane, dies quartus. ²⁰ Dixit etiam Deus: Producant aquæ reptile animæ viventis, et volatile super terram sub firmamento cæli. ²¹ Creavitque Deus cete grandia, et omnem animam viventem atque motabilem, quam produxerant aquæ in species suas, et omne volatile secundum genus suum. Et vidit Deus quod esset bonum. ²² Benedixitque eis, dicens: Crescite, et multiplicamini, et replete aquas maris: avesque multiplicentur super terram. ²³ Et factum est vespere et mane, dies quintus. ²⁴ Dixit quoque Deus: Producat terra animam viventem in genere suo, jumenta, et reptilia, et bestias terræ secundum species suas. Factumque est ita. ²⁵ Et fecit Deus bestias terræ juxta species suas, et jumenta, et omne reptile terræ in genere suo. Et vidit Deus quod esset bonum, ²⁶ et ait: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram: et præsit piscibus maris, et volatilibus cæli, et bestiis, universæque terræ, omnique reptili, quod movetur in terra.

²⁶ et ait: Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram: et præsit piscibus maris, et volatilibus cæli, et bestiis, universæque terræ, omnique reptili, quod movetur in terra. ²⁷ Et creavit Deus hominem ad imaginem suam: ad imaginem Dei creavit illum, masculum et feminam creavit eos. ²⁸ Benedixitque illis Deus, et ait: Crescite et multiplicamini, et replete terram, et subjicite eam, et dominamini piscibus maris, et volatilibus cæli, et universis animantibus, quæ moventur super terram. ²⁹ Dixitque Deus: Ecce dedi vobis omnem herbam afferentem semen super terram, et universa ligna quæ habent in semetipsis sementem generis sui, ut sint vobis in escam: ³⁰ et cunctis animantibus terræ, omnique volucri cæli, et universis quæ moventur in terra, et in quibus est anima vivens, ut habeant ad vescendum. Et factum est ita. ³¹ Viditque Deus cuncta quæ fecerat, et erant valde bona. Et factum est vespere et mane, dies sextus.

¹⁴ Verumtamen gentem, cui servituri sunt, ego judicabo: et post hæc egredientur cum magna substantia.

³ et implevi spiritu Dei, sapientia, et intelligentia et scientia in omni opere, ⁴ ad excogitandum quidquid fabrefieri potest ex auro, et argento, et ære, ⁵ marmore, et gemmis, et diversitate lignorum. ⁶ Dedique ei socium Ooliab filium Achisamech de tribu Dan. Et in corde omnis eruditi posui sapientiam: ut faciant cuncta quæ præcepi tibi,

³⁰ Dixitque Moyses ad filios Israël: Ecce, vocavit Dominus ex nomine Beseleel filium Uri, filii Hur de tribu Juda,

³² Custodite igitur et facite quæ præcepit Dominus Deus vobis: non declinabitis neque ad dexteram, neque ad sinistram:

⁵ Peccaverunt ei, et non filii ejus in sordibus: generatio prava atque perversa.

³ Nolite multiplicare loqui sublimia gloriantes; recedant vetera de ore vestro: quia Deus scientiarum Dominus est, et ipsi præparantur cogitationes.

⁸ Suscitat de pulvere egenum, et de stercore elevat pauperem: ut sedeat cum principibus, et solium gloriæ teneat. Domini enim sunt cardines terræ, et posuit super eos orbem.

³⁰ Propterea ait Dominus Deus Israël: Loquens locutus sum, ut domus tua, et domus patris tui, ministraret in conspectu meo usque in sempiternum. Nunc autem dicit Dominus: Absit hoc a me: sed quicumque glorificaverit me, glorificabo eum: qui autem contemnunt me, erunt ignobiles.

¹⁷ Cumque aspexisset Samuel Saulem, Dominus dixit ei: Ecce vir quem dixeram tibi: iste dominabitur populo meo.

¹ Dixitque Dominus ad Samuelem: Usquequo tu luges Saul, cum ego projecerim eum ne regnet super Israël? Imple cornu tuum oleo, et veni, ut mittam te ad Isai Bethlehemitem: providi enim in filiis ejus mihi regem.

⁹ Dabis ergo servo tuo cor docile, ut populum tuum judicare possit, et discernere inter bonum et malum. Quis enim poterit judicare populum istum, populum tuum hunc multum?

²⁸ Audivit itaque omnis Israël judicium quod judicasset rex, et timuerunt regem, videntes sapientiam Dei esse in eo ad faciendum judicium.

⁷ Cum ergo audisset Hiram verba Salomonis, lætatus est valde, et ait: Benedictus Dominus Deus hodie, qui dedit David filium sapientissimum super populum hunc plurimum.

¹⁴ filium mulieris viduæ de tribu Nephthali, patre Tyrio, artificem ærarium, et plenum sapientia, et intelligentia, et doctrina, ad faciendum omne opus ex ære. Qui cum venisset ad regem Salomonem, fecit omne opus ejus.

⁹ Sit Dominus Deus tuus benedictus, cui complacuisti, et posuit te super thronum Israël, eo quod dilexerit Dominus Israël in sempiternum, et constituit te regem ut faceres judicium et justitiam.

⁵ Sed et de filiis meis (filios enim mihi multos dedit Dominus) elegit Salomonem filium meum ut sederet in throno regni Domini super Israël,

¹² necnon et omnium quæ cogitaverat atriorum et exedrarum per circuitum in thesauros domus Domini, et in thesauros sanctorum,

¹⁹ Omnia, inquit, venerunt scripta manu Domini ad me, ut intelligerem universa opera exemplaris.

¹⁴ Respiciensque Judas, vidit instare bellum ex adverso et post tergum, et clamavit ad Dominum, ac sacerdotes tubis canere cœperunt.

⁷ Numquid primus homo tu natus es, et ante colles formatus? ⁸ numquid consilium Dei audisti, et inferior te erit ejus sapientia?

¹⁰ Terminum circumdedit aquis, usque dum finiantur lux et tenebræ.

¹⁵ Non dabitur aurum obrizum pro ea, nec appendetur argentum in commutatione ejus. ¹⁶ Non conferetur tinctis Indiæ coloribus, nec lapidi sardonycho pretiosissimo vel sapphiro. ¹⁷ Non adæquabitur ei aurum vel vitrum, nec commutabuntur pro ea vasa auri. ¹⁸ Excelsa et eminentia non memorabuntur comparatione ejus: trahitur autem sapientia de occultis. ¹⁹ Non adæquabitur ei topazius de Æthiopia, nec tincturæ mundissimæ componetur.

²⁶ Quando ponebat pluviis legem, et viam procellis sonantibus: ²⁷ tunc vidit illam et enarravit, et præparavit, et investigavit. ²⁸ Et dixit homini: Ecce timor Domini, ipsa est sapientia; et recedere a malo, intelligentia.]

⁷ quando procedebam ad portam civitatis, et in platea parabant cathedram mihi.

¹ [Audi igitur, Job, eloquia mea, et omnes sermones meos ausculta. ² Ecce aperui os meum: loquatur lingua mea in faucibus meis. ³ Simplici corde meo sermones mei, et sententiam puram labia mea loquentur.

⁴ Vere enim absque mendacio sermones mei, et perfecta scientia probabitur tibi.

⁴ Ubi eras quando ponebam fundamenta terræ? indica mihi, si habes intelligentiam. ⁵ Quis posuit mensuras ejus, si nosti? vel quis tetendit super eam lineam? ⁶ Super quo bases illius solidatæ sunt? aut quis demisit lapidem angularem ejus, ⁷ cum me laudarent simul astra matutina, et jubilarent omnes filii Dei? ⁸ Quis conclusit ostiis mare, quando erumpebat quasi de vulva procedens; ⁹ cum ponerem nubem vestimentum ejus, et caligine illud quasi pannis infantiæ obvolverem? ¹⁰ Circumdedi illud terminis meis, et posui vectem et ostia, ¹¹ et dixi: Usque huc venies, et non procedes amplius, et hic confringes tumentes fluctus tuos.

¹ [Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum, et in via peccatorum non stetit, et in cathedra pestilentiæ non sedit; ² sed in lege Domini voluntas ejus, et in lege ejus meditabitur die ac nocte. ³ Et erit tamquam lignum quod plantatum est secus decursus aquarum, quod fructum suum dabit in tempore suo: et folium ejus non defluet; et omnia quæcumque faciet prosperabuntur. ⁴ Non sic impii, non sic; sed tamquam pulvis quem projicit ventus a facie terræ.

⁶ Ego autem constitutus sum rex ab eo super Sion, montem sanctum ejus, prædicans præceptum ejus. ⁷ Dominus dixit ad me: Filius meus es tu; ego hodie genui te.

⁴ Quoniam ad te orabo, Domine: mane exaudies vocem meam. ⁵ Mane astabo tibi, et videbo quoniam non Deus volens iniquitatem tu es.

⁶ ego autem in misericordia tua speravi. Exsultabit cor meum in salutari tuo. Cantabo Domino qui bona tribuit mihi; et psallam nomini Domini altissimi.]

³ Probasti cor meum, et visitasti nocte; igne me examinasti, et non est inventa in me iniquitas.

¹¹ Projicientes me nunc circumdederunt me; oculos suos statuerunt declinare in terram.

⁷ Impleat Dominus omnes petitiones tuas; nunc cognovi quoniam salvum fecit Dominus christum suum. Exaudiet illum de cælo sancto suo, in potentatibus salus dexteræ ejus.

⁷ Impleat Dominus omnes petitiones tuas; nunc cognovi quoniam salvum fecit Dominus christum suum. Exaudiet illum de cælo sancto suo, in potentatibus salus dexteræ ejus.

⁷ Impleat Dominus omnes petitiones tuas; nunc cognovi quoniam salvum fecit Dominus christum suum. Exaudiet illum de cælo sancto suo, in potentatibus salus dexteræ ejus. ⁸ Hi in curribus, et hi in equis; nos autem in nomine Domini Dei nostri invocabimus.

⁸ Hi in curribus, et hi in equis; nos autem in nomine Domini Dei nostri invocabimus. ⁹ Ipsi obligati sunt, et ceciderunt; nos autem surreximus, et erecti sumus. ¹⁰ Domine, salvum fac regem, et exaudi nos in die qua invocaverimus te.]

¹⁰ Domine, salvum fac regem, et exaudi nos in die qua invocaverimus te.] ¹¹

³ Quis ascendet in montem Domini? aut quis stabit in loco sancto ejus?

⁴ Non sedi cum concilio vanitatis, et cum iniqua gerentibus non introibo. ⁵ Odivi ecclesiam malignantium, et cum impiis non sedebo.

¹² Pes meus stetit in directo; in ecclesiis benedicam te, Domine.] ^{13 14}

⁴ Da illis secundum opera eorum, et secundum nequitiam adinventionum ipsorum. Secundum opera manuum eorum tribue illis; redde retributionem eorum ipsis.

⁸ Timeat Dominum omnis terra; ab eo autem commoveantur omnes inhabitantes orbem.

⁶ Accedite ad eum, et illuminamini; et facies vestræ non confundentur. ⁷ Iste pauper clamavit, et Dominus exaudivit eum, et de omnibus tribulationibus ejus salvavit eum.

⁶ Et educet quasi lumen justitiam tuam, et judicium tuum tamquam meridiem.

³⁰

⁶ Inimici mei dixerunt mala mihi: Quando morietur, et peribit nomen ejus? ⁷ Et si ingrediebatur ut videret, vana loquebatur; cor ejus congregavit iniquitatem sibi. Egrediebatur foras et loquebatur. ⁸ In idipsum adversum me susurrabant omnes inimici mei; adversum me cogitabant mala mihi.

¹ [Deus deorum Dominus locutus est, et vocavit terram a solis ortu usque ad occasum. ² Ex Sion species decoris ejus: ³ Deus manifeste veniet; Deus noster, et non silebit. Ignis in conspectu ejus exardescet; et in circuitu ejus tempestas valida.

³ Deus manifeste veniet; Deus noster, et non silebit. Ignis in conspectu ejus exardescet; et in circuitu ejus tempestas valida.

¹ [Miserere mei, Deus, secundum magnam misericordiam tuam; et secundum multitudinem miserationum tuarum, dele iniquitatem meam.

¹ [Quam bonus Israël Deus, his qui recto sunt corde! ² Mei autem pene moti sunt pedes, pene effusi sunt gressus mei: ³ quia zelavi super iniquos, pacem peccatorum videns. ⁴ Quia non est respectus morti eorum, et firmamentum in plaga eorum.

^{11 12}

¹⁰ Verumtamen prope timentes eum salutare ipsius, ut inhabitet gloria in terra nostra.

² Dicet Domino: Susceptor meus es tu, et refugium meum; Deus meus, sperabo in eum.

¹⁴ Plantati in domo Domini, in atriis domus Dei nostri florebunt.

¹³

⁸ Hodie si vocem ejus audieritis, nolite obdurare corda vestra

¹⁰

⁴ Introite portas ejus in confessione; atria ejus in hymnis: confitemini illi. Laudate nomen ejus,

³ Non avertas faciem tuam a me: in quacumque die tribulor, inclina ad me aurem tuam; in quacumque die invocavero te, velociter exaudi me.

^{25 26 27 28}

¹⁹ Fecit lunam in tempora; sol cognovit occasum suum.

⁵ Mementote mirabilium ejus quæ fecit; prodigia ejus, et judicia oris ejus:

⁹ quod disposuit ad Abraham, et juramenti sui ad Isaac:

²⁴ Et auxit populum suum vehementer, et firmavit eum super inimicos ejus.

³ A solis ortu usque ad occasum laudabile nomen Domini.

¹ [Ad Dominum cum tribularer clamavi, et exaudivit me. ² Domine, libera animam meam a labiis iniquis et a lingua dolosa.

⁷²

^{98 99 100}

¹⁰⁴

^{127 128}

¹⁶²

¹ [Sæpe expugnaverunt me a juventute mea, dicat nunc Israël;

⁵ Si oblitus fuero tui, Jerusalem, oblivioni detur dextera mea.

⁶ Mirabilis facta est scientia tua ex me; confortata est, et non potero ad eam.

² ad sciendam sapientiam et disciplinam; ³ ad intelligenda verba prudentiæ, et suscipiendam eruditionem doctrinæ, justitiam, et judicium, et æquitatem: ⁴ ut detur parvulis astutia, adolescenti scientia et intellectus.

⁸ [Audi, fili mi, disciplinam patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ:

¹³ omnem pretiosam substantiam reperiemus; implebimus domos nostras spoliis:

²⁰ [Sapientia foris prædicat; in plateis dat vocem suam: ²¹ in capite turbarum clamitat; in foribus portarum urbis profert verba sua, dicens:

²¹ in capite turbarum clamitat; in foribus portarum urbis profert verba sua, dicens: ²² Usquequo, parvuli, diligitis infantiam, et stulti ea quæ sibi sunt noxia cupient, et imprudentes odibunt scientiam?

²⁸ tunc invocabunt me, et non exaudiam; mane consurgent, et non invenient me:

³¹ Comedent igitur fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur.

³³ Qui autem me audierit, absque terrore requiescet, et abundantia perfruetur, timore malorum sublato.]

³ Si enim sapientiam invocaveris, et inclinaveris cor tuum prudentiæ; ⁴ si quæsieris eam quasi pecuniam, et sicut thesauros effoderis illam:

⁴ si quæsieris eam quasi pecuniam, et sicut thesauros effoderis illam: ⁵ tunc intelliges timorem Domini, et scientiam Dei invenies, ⁶ quia Dominus dat sapientiam, et ex ore ejus prudentia et scientia. ⁷ Custodiet rectorum salutem, et proteget gradientes simpliciter,

⁶ In omnibus viis tuis cogita illum, et ipse diriget gressus tuos.

¹³ Beatus homo qui invenit sapientiam, et qui affluit prudentia.

¹³ Beatus homo qui invenit sapientiam, et qui affluit prudentia.

¹³ Beatus homo qui invenit sapientiam, et qui affluit prudentia. ¹⁴ Melior est acquisitio ejus negotiatione argenti, et auri primi et purissimi fructus ejus.

¹⁴ Melior est acquisitio ejus negotiatione argenti, et auri primi et purissimi fructus ejus.

¹⁴ Melior est acquisitio ejus negotiatione argenti, et auri primi et purissimi fructus ejus. ¹⁵ Pretiosior est cunctis opibus, et omnia quæ desiderantur huic non valent comparari.

¹⁵ Pretiosior est cunctis opibus, et omnia quæ desiderantur huic non valent comparari. ¹⁶ Longitudo dierum in dextera ejus, et in sinistra illius divitiæ et gloria.

¹⁶ Longitudo dierum in dextera ejus, et in sinistra illius divitiæ et gloria. ¹⁷ Viæ ejus viæ pulchræ, et omnes semitæ illius pacificæ. ¹⁸ Lignum vitæ est his qui apprehenderint eam, et qui tenuerit eam beatus.

¹⁸ Lignum vitæ est his qui apprehenderint eam, et qui tenuerit eam beatus. ¹⁹ Dominus sapientia fundavit terram; stabilivit cælos prudentia. ²⁰ Sapientia illius eruperunt abyssi, et nubes rore concrescunt.]

¹ [Audite, filii, disciplinam patris, et attendite ut sciatis prudentiam. ² Donum bonum tribuam vobis: legem meam ne derelinquatis.

⁵ Posside sapientiam, posside prudentiam: ne obliviscaris, neque declines a verbis oris mei. ⁶ Ne dimittas eam, et custodiet te: dilige eam, et conservabit te. ⁷ Principium sapientiæ: posside sapientiam, et in omni possessione tua acquire prudentiam.

⁷ Principium sapientiæ: posside sapientiam, et in omni possessione tua acquire prudentiam. ⁸ Arripe illam, et exaltabit te; glorificaberis ab ea cum eam fueris amplexatus. ⁹ Dabit capiti tuo augmenta gratiarum, et corona inclyta proteget te.]

¹¹ Viam sapientiæ monstrabo tibi; ducam te per semitas æquitatis: ¹² quas cum ingressus fueris, non arctabuntur gressus tui, et currens non habebis offendiculum.

²⁰ Fili mi, ausculta sermones meos, et ad eloquia mea inclina aurem tuam. ²¹ Ne recedant ab oculis tuis: custodi ea in medio cordis tui: ²² vita enim sunt invenientibus ea, et universæ carni sanitas.

²² vita enim sunt invenientibus ea, et universæ carni sanitas.

²⁴ Remove a te os pravum, et detrahentia labia sint procul a te. ²⁵ Oculi tui recta videant, et palpebræ tuæ præcedant gressus tuos. ²⁶ Dirige semitam pedibus tuis, et omnes viæ tuæ stabilientur. ²⁷ Ne declines ad dexteram neque ad sinistram; averte pedem tuum a malo: vias enim quæ a dextris sunt novit Dominus: perversæ vero sunt quæ a sinistris sunt. Ipse autem rectos faciet cursus tuos, itinera autem tua in pace producet.]

¹ [Fili mi, attende ad sapientiam meam, et prudentiæ meæ inclina aurem tuam:

⁷ Nunc ergo fili mi, audi me, et ne recedas a verbis oris mei.

¹¹ et gemas in novissimis, quando consumpseris carnes tuas et corpus tuum, et dicas: ¹² Cur detestatus sum disciplinam, et increpationibus non acquievit cor meum,

²² Iniquitates suas capiunt impium, et funibus peccatorum suorum constringitur. ²³ Ipse morietur, quia non habuit disciplinam, et in multitudine stultitiæ suæ decipietur.]

¹² [Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso;

¹⁶ [Sex sunt quæ odit Dominus, et septimum detestatur anima ejus: ¹⁷ oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem, ¹⁸ cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum, ¹⁹ proferentem mendacia testem fallacem, et eum qui seminat inter fratres discordias.]

²² Cum ambulaveris, gradiantur tecum; cum dormieris, custodiant te: et evigilans loquere cum eis.

³¹ deprehensus quoque reddet septuplum, et omnem substantiam domus suæ tradet.

²⁴ Nunc ergo, fili mi, audi me, et attende verbis oris mei.

¹⁰ Accipite disciplinam meam, et non pecuniam; doctrinam magis quam aurum eligite:

¹³ Timor Domini odit malum: arrogantiam, et superbiam, et viam pravam, et os bilingue, detestor.

¹⁸ Mecum sunt divitiæ et gloria, opes superbæ et justitia. ¹⁹ Melior est enim fructus meus auro et lapide pretioso, et genimina me argento electo.

¹ [Sapientia ædificavit sibi domum: excidit columnas septem. ² Immolavit victimas suas, miscuit vinum, et proposuit mensam suam. ³ Misit ancillas suas ut vocarent ad arcem et ad mœnia civitatis.

³ Misit ancillas suas ut vocarent ad arcem et ad mœnia civitatis. ⁴ Si quis est parvulus, veniat ad me. Et insipientibus locuta est:

¹⁴ sedit in foribus domus suæ, super sellam in excelso urbis loco,

²⁰ Argentum electum lingua justi; cor autem impiorum pro nihilo.

³¹ Os justi parturiet sapientiam; lingua pravorum peribit.

⁴ Non proderunt divitiæ in die ultionis; justitia autem liberabit a morte.

¹ [Qui diligit disciplinam diligit scientiam; qui autem odit increpationes insipiens est. ² Qui bonus est hauriet gratiam a Domino; qui autem confidit in cogitationibus suis impie agit.

²² Abominatio est Domino labia mendacia; qui autem fideliter agunt placent ei.

⁶ Quærit derisor sapientiam, et non invenit; doctrina prudentium facilis.

¹⁴ Cor sapientis quærit doctrinam, et os stultorum pascitur imperitia.

²⁴ Semita vitæ super eruditum, ut declinet de inferno novissimo.]

³² Qui abjicit disciplinam despicit animam suam; qui autem acquiescit increpationibus possessor est cordis.

⁶ Misericordia et veritate redimitur iniquitas, et in timore Domini declinatur a malo.

¹² Abominabiles regi qui agunt impie, quoniam justitia firmatur solium.

¹⁶ [Posside sapientiam, quia auro melior est, et acquire prudentiam, quia pretiosior est argento.

¹⁸ Contritionem præcedit superbia, et ante ruinam exaltatur spiritus.

²⁴ In facie prudentis lucet sapientia; oculi stultorum in finibus terræ.

¹ [Occasiones quærit qui vult recedere ab amico: omni tempore erit exprobrabilis. ² Non recipit stultus verba prudentiæ, nisi ea dixeris quæ versantur in corde ejus.

¹⁵ Cor prudens possidebit scientiam, et auris sapientium quærit doctrinam.]

² Sicut rugitus leonis, ita et terror regis: qui provocat eum peccat in animam suam.

¹⁵ Est aurum et multitudo gemmarum, et vas pretiosum labia scientiæ.]

⁶ [Qui congregat thesauros lingua mendacii vanus et excors est, et impingetur ad laqueos mortis.

²⁰ Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia: ²¹ ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis, respondere ex his illis qui miserunt te.

¹⁶ et exsultabunt renes mei, cum locuta fuerint rectum labia tua.

²³ Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.

⁴ In doctrina replebuntur cellaria, universa substantia pretiosa et pulcherrima. ⁵ Vir sapiens fortis est, et vir doctus robustus et validus:

²⁷ Abominantur justi virum impium, et abominantur impii eos qui in recta sunt via. Verbum custodiens filius extra perditionem erit.]

¹⁴ Sicut egressus est nudus de utero matris suæ, sic revertetur, et nihil auferet secum de labore suo. ¹⁵ Miserabilis prorsus infirmitas: quomodo venit, sic revertetur. Quid ergo prodest ei quod laboravit in ventum? ¹⁶ cunctis diebus vitæ suæ comedit in tenebris, et in curis multis, et in ærumna atque tristitia.]

¹¹ Ne dicas: Quid putas causæ est quod priora tempora meliora fuere quam nunc sunt? stulta enim est hujuscemodi interrogatio. ¹² Utilior est sapientia cum divitiis, et magis prodest videntibus solem.

¹⁹ Bonum est te sustentare justum: sed et ab illo ne subtrahas manum tuam; quia qui timet Deum nihil negligit.

¹⁶ Et dicebam ego meliorem esse sapientiam fortitudine. Quomodo ergo sapientia pauperis contempta est, et verba ejus non sunt audita? ¹⁷ Verba sapientium audiuntur in silentio, plus quam clamor principis inter stultos. ¹⁸ Melior est sapientia quam arma bellica; et qui in uno peccaverit, multa bona perdet.]

¹ [Memento Creatoris tui in diebus juventutis tuæ, antequam veniat tempus afflictionis, et appropinquent anni de quibus dicas: Non mihi placent;

²⁶ Et restituam judices tuos ut fuerunt prius, et consiliarios tuos sicut antiquitus; post hæc vocaberis civitas justi, urbs fidelis.

³ et ibunt populi multi, et dicent: Venite, et ascendamus ad montem Domini, et ad domum Dei Jacob; et docebit nos vias suas, et ambulabimus in semitis ejus, quia de Sion exibit lex, et verbum Domini de Jerusalem.

⁶ Parvulus enim natus est nobis, et filius datus est nobis, et factus est principatus super humerum ejus: et vocabitur nomen ejus, Admirabilis, Consiliarius, Deus, Fortis, Pater futuri sæculi, Princeps pacis.

²⁶ Et erudiet illum in judicio; Deus suus docebit illum.

¹ [Ecce in justitia regnabit rex, et principes in judicio præerunt. ² Et erit vir sicut qui absconditur a vento, et celat se a tempestate; sicut rivi aquarum in siti, et umbra petræ prominentis in terra deserta.

⁸ Et erit ibi semita et via, et via sancta vocabitur: non transibit per eam pollutus, et hæc erit vobis directa via, ita ut stulti non errent per eam.

¹¹ Sicut pastor gregem suum pascet, in brachio suo congregabit agnos, et in sinu suo levabit; fœtas ipse portabit.

¹⁴ cum quo iniit consilium, et instruxit eum, et docuit eum semitam justitiæ, et erudivit eum scientiam, et viam prudentiæ ostendit illi?

²² Qui sedet super gyrum terræ, et habitatores ejus sunt quasi locustæ; qui extendit velut nihilum cælos, et expandit eos sicut tabernaculum ad inhabitandum;

¹ [Ecce servus meus, suscipiam eum; electus meus, complacuit sibi in illo anima mea: dedi spiritum meum super eum: judicium gentibus proferet.

¹³ Dominus sicut fortis egredietur, sicut vir præliator suscitabit zelum; vociferabitur, et clamabit: super inimicos suos confortabitur.]

¹⁹ Non in abscondito locutus sum, in loco terræ tenebroso; non dixi semini Jacob frustra: Quærite me: ego Dominus loquens justitiam, annuntians recta.

²³ In memetipso juravi; egredietur de ore meo justitiæ verbum, et non revertetur: quia mihi curvabitur omne genu, et jurabit omnis lingua.

¹ [Audite, insulæ, et attendite, populi de longe: Dominus ab utero vocavit me; de ventre matris meæ recordatus est nominis mei. ² Et posuit os meum quasi gladium acutum, in umbra manus suæ protexit me, et posuit me sicut sagittam electam: in pharetra sua abscondit me. ³ Et dixit mihi: Servus meus es tu Israël, quia in te gloriabor. ⁴ Et ego dixi: In vacuum laboravi; sine causa et vane fortitudinem meam consumpsi: ergo judicium meum cum Domino, et opus meum cum Deo meo. ⁵ Et nunc dicit Dominus, formans me ex utero servum sibi, ut reducam Jacob ad eum, et Israël non congregabitur; et glorificatus sum in oculis Domini, et Deus meus factus est fortitudo mea. ⁶ Et dixit: Parum est ut sis mihi servus ad suscitandas tribus Jacob, et fæces Israël convertendas: ecce dedi te in lucem gentium, ut sis salus mea usque ad extremum terræ.

¹⁰ Non esurient neque sitient, et non percutiet eos æstus et sol, quia miserator eorum reget eos, et ad fontes aquarum potabit eos.

¹ [Omnes sitientes, venite ad aquas, et qui non habetis argentum, properate, emite, et comedite: venite, emite absque argento et absque ulla commutatione vinum et lac. ² Quare appenditis argentum non in panibus, et laborem vestrum non in saturitate? Audite, audientes me, et comedite bonum, et delectabitur in crassitudine anima vestra. ³ Inclinate aurem vestram, et venite ad me; audite, et vivet anima vestra, et feriam vobiscum pactum sempiternum, misericordias David fideles. ⁴ Ecce testem populis dedi eum, ducem ac præceptorem gentibus.

⁶ Quærite Dominum dum inveniri potest; invocate eum dum prope est.

⁸ Non enim cogitationes meæ cogitationes vestræ, neque viæ vestræ viæ meæ, dicit Dominus. ⁹ Quia sicut exaltantur cæli a terra, sic exaltatæ sunt viæ meæ a viis vestris, et cogitationes meæ a cogitationibus vestris.

¹ [Quis est iste, qui venit de Edom, tinctis vestibus de Bosra? iste formosus in stola sua, gradiens in multitudine fortitudinis suæ? Ego qui loquor justitiam, et propugnator sum ad salvandum.

²² Me ergo non timebitis, ait Dominus, et a facie mea non dolebitis? qui posui arenam terminum mari, præceptum sempiternum quod non præteribit: et commovebuntur, et non poterunt; et intumescent fluctus ejus, et non transibunt illud.

¹² Qui facit terram in fortitudine sua, præparat orbem in sapientia sua, et prudentia sua extendit cælos:

⁵ Ego feci terram, et homines, et jumenta quæ sunt super faciem terræ, in fortitudine mea magna, et in brachio meo extento, et dedi eam ei qui placuit in oculis meis. ⁶ Et nunc itaque ego dedi omnes terras istas in manu Nabuchodonosor regis Babylonis servi mei: insuper et bestias agri dedi ei, ut serviant illi: ⁷ et servient ei omnes gentes, et filio ejus, et filio filii ejus, donec veniat tempus terræ ejus et ipsius: et servient ei gentes multæ et reges magni.

¹⁵ In diebus illis et in tempore illo germinare faciam David germen justitiæ, et faciet judicium et justitiam in terra:

³¹ Projicite a vobis omnes prævaricationes vestras in quibus prævaricati estis, et facite vobis cor novum, et spiritum novum: et quare moriemini, domus Israël?

¹¹ Dic ad eos: Vivo ego, dicit Dominus Deus, nolo mortem impii, sed ut convertatur impius a via sua, et vivat. Convertimini, convertimini a viis vestris pessimis, et quare moriemini, domus Israël?

²¹ Et ipse mutat tempora, et ætates: transfert regna, atque constituit: dat sapientiam sapientibus, et scientiam intelligentibus disciplinam.

²⁵

³²

¹⁸ O rex, Deus altissimus regnum et magnificentiam, gloriam et honorem dedit Nabuchodonosor patri tuo. ¹⁹ Et propter magnificentiam, quam dederat ei, universi populi, tribus, et linguæ tremebant, et metuebant eum: quos volebat, interficiebat: et quos volebat, percutiebat: et quos volebat, exaltabat: et quos volebat, humiliabat. ²⁰ Quando autem elevatum est cor ejus, et spiritus illius obfirmatus est ad superbiam, depositus est de solio regni sui, et gloria ejus ablata est: ²¹ et a filiis hominum ejectus est, sed et cor ejus cum bestiis positum est, et cum onagris erat habitatio ejus: fœnum quoque ut bos comedebat, et rore cæli corpus ejus infectum est, donec cognosceret quod potestatem haberet Altissimus in regno hominum, et quemcumque voluerit, suscitabit super illud. ²² Tu quoque, filius ejus Baltassar, non humiliasti cor tuum, cum scires hæc omnia: ²³ sed adversum Dominatorem cæli elevatus es: et vasa domus ejus allata sunt coram te, et tu, et optimates tui, et uxores tuæ, et concubinæ tuæ vinum bibistis in eis: deos quoque argenteos, et aureos, et æreos, ferreos, ligneosque et lapideos, qui non vident, neque audiunt, neque sentiunt, laudasti: porro Deum, qui habet flatum tuum in manu sua, et omnes vias tuas, non glorificasti. ²⁴ Idcirco ab eo missus est articulus manus, quæ scripsit hoc quod exaratum est. ²⁵ Hæc est autem scriptura, quæ digesta est: Mane, Thecel, Phares. ²⁶ Et hæc est interpretatio sermonis. Mane: numeravit Deus regnum tuum, et complevit illud. ²⁷ Thecel: appensus es in statera, et inventus es minus habens. ²⁸ Phares: divisum est regnum tuum, et datum est Medis, et Persis. ²⁹ Tunc, jubente rege, indutus est Daniel purpura, et circumdata est torques aurea collo ejus: et prædicatum est de eo quod haberet potestatem tertius in regno suo. ³⁰ Eadem nocte interfectus est Baltassar rex Chaldæus. ³¹ Et Darius Medus successit in regnum, annos natus sexaginta duos.

¹³ Aspiciebam ergo in visione noctis, et ecce cum nubibus cæli quasi filius hominis veniebat, et usque ad antiquum dierum pervenit: et in conspectu ejus obtulerunt eum. ¹⁴ Et dedit ei potestatem, et honorem, et regnum: et omnes populi, tribus, et linguæ ipsi servient: potestas ejus, potestas æterna, quæ non auferetur: et regnum ejus, quod non corrumpetur.

¹⁵ Odite malum et diligite bonum, et constituite in porta judicium: si forte misereatur Dominus Deus exercituum reliquiis Joseph.

⁷ Dicit domus Jacob: Numquid abbreviatus est spiritus Domini, aut tales sunt cogitationes ejus? nonne verba mea bona sunt cum eo qui recte graditur?

² [Et tu, Bethlehem Ephrata, parvulus es in millibus Juda; ex te mihi egredietur qui sit dominator in Israël, et egressus ejus ab initio, a diebus æternitatis.

¹⁷ Et unusquisque malum contra amicum suum ne cogitetis in cordibus vestris, et juramentum mendax ne diligatis: omnia enim hæc sunt quæ odi, dicit Dominus.

³ { Hic est enim, qui dictus est per Isaiam prophetam dicentem: [Vox clamantis in deserto: Parate viam Domini; rectas facite semitas ejus.]}

¹⁷ Et ecce vox de cælis dicens: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi complacui.

¹⁷ { Exinde cœpit Jesus prædicare, et dicere: Pœnitentiam agite: appropinquavit enim regnum cælorum.}

² et aperiens os suum docebat eos dicens: ³ { Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum est regnum cælorum.} ⁴ { Beati mites: quoniam ipsi possidebunt terram.} ⁵ { Beati qui lugent: quoniam ipsi consolabuntur.} ⁶ { Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam: quoniam ipsi saturabuntur.} ⁷ { Beati misericordes: quoniam ipsi misericordiam consequentur.} ⁸ { Beati mundo corde: quoniam ipsi Deum videbunt.} ⁹ { Beati pacifici: quoniam filii Dei vocabuntur.} ¹⁰ { Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam: quoniam ipsorum est regnum cælorum.} ¹¹ { Beati estis cum maledixerint vobis, et persecuti vos fuerint, et dixerint omne malum adversum vos mentientes, propter me:} ¹² { gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in cælis. Sic enim persecuti sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.}

¹⁹ { Nolite thesaurizare vobis thesauros in terra: ubi ærugo, et tinea demolitur: et ubi fures effodiunt, et furantur.} ²⁰ { Thesaurizate autem vobis thesauros in cælo, ubi neque ærugo, neque tinea demolitur, et ubi fures non effodiunt, nec furantur.}

³³ { Quærite ergo primum regnum Dei, et justitiam ejus: et hæc omnia adjicientur vobis.}

⁷ { Petite, et dabitur vobis: quærite, et invenietis: pulsate, et aperietur vobis.} ⁸ { Omnis enim qui petit, accipit: et qui quærit, invenit: et pulsanti aperietur.}

²⁴ { Omnis ergo qui audit verba mea hæc, et facit ea, assimilabitur viro sapienti, qui ædificavit domum suam supra petram,}

²⁸ Et factum est: cum consummasset Jesus verba hæc, admirabantur turbæ super doctrina ejus. ²⁹ Erat enim docens eos sicut potestatem habens, et non sicut scribæ eorum, et pharisæi.

¹⁵ { Qui habet aures audiendi, audiat.}

¹¹ { Qui respondens, ait illis: Quia vobis datum est nosse mysteria regni cælorum: illis autem non est datum.} ¹² { Qui enim habet, dabitur ei, et abundabit: qui autem non habet, et quod habet auferetur ab eo.}

³⁵ ut impleretur quod dictum erat per prophetam dicentem: Aperiam in parabolis os meum; eructabo abscondita a constitutione mundi.

²⁶ { Quid enim prodest homini, si mundum universum lucretur, animæ vero suæ detrimentum patiatur? aut quam dabit homo commutationem pro anima sua?}

⁵ Adhuc eo loquente, ecce nubes lucida obumbravit eos. Et ecce vox de nube, dicens: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui: ipsum audite.

⁹ { ite ergo ad exitus viarum, et quoscumque inveneritis, vocate ad nuptias.}

⁴⁶ { Et ibunt hi in supplicium æternum: justi autem in vitam æternam.}

¹⁸ { Et accedens Jesus locutus est eis, dicens: Data est mihi omnis potestas in cælo et in terra:} ¹⁹ { euntes ergo docete omnes gentes: baptizantes eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti:} ²⁰ { docentes eos servare omnia quæcumque mandavi vobis: et ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, usque ad consummationem sæculi.}

¹⁴ { Quos cum videret Jesus, indigne tulit, et ait illis: Sinite parvulos venire ad me, et ne prohibueritis eos: talium enim est regnum Dei.}

¹⁰ { Et in omnes gentes primum oportet prædicari Evangelium.}

¹⁵ { Et dixit eis: Euntes in mundum universum prædicate Evangelium omni creaturæ.} ¹⁶ { Qui crediderit, et baptizatus fuerit, salvus erit: qui vero non crediderit, condemnabitur.}

⁶ Erant autem justi ambo ante Deum, incedentes in omnibus mandatis et justificationibus Domini sine querela.

³⁹ et huic erat soror nomine Maria, quæ etiam sedens secus pedes Domini, audiebat verbum illius.

⁴² { porro unum est necessarium. Maria optimam partem elegit, quæ non auferetur ab ea.}

²⁸ { At ille dixit: Quinimmo beati, qui audiunt verbum Dei et custodiunt illud.}

²⁰ { Dixit autem illi Deus: Stulte, hac nocte animam tuam repetunt a te: quæ autem parasti, cujus erunt?} ²¹ { Sic est qui sibi thesaurizat, et non est in Deum dives.}

³³ { Vendite quæ possidetis, et date eleemosynam. Facite vobis sacculos, qui non veterascunt, thesaurum non deficientem in cælis: quo fur non appropriat, neque tinea corrumpit.}

²¹ { Et reversus servus nuntiavit hæc domino suo. Tunc iratus paterfamilias, dixit servo suo: Exi cito in plateas et vicos civitatis: et pauperes, ac debiles, et cæcos, et claudos introduc huc.} ²² { Et ait servus: Domine, factum est ut imperasti, et adhuc locus est.} ²³ { Et ait dominus servo: Exi in vias, et sæpes: et compelle intrare, ut impleatur domus mea.}

¹¹ { Si ergo in iniquo mammona fideles non fuistis quod verum est, quis credet vobis?} ¹² { Et si in alieno fideles non fuistis, quod vestrum est, quis dabit vobis?}

⁴⁷ { et prædicari in nomine ejus pœnitentiam, et remissionem peccatorum in omnes gentes, incipientibus ab Jerosolyma.}

¹ [In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum.

¹ [In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum.

¹ [In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum. ² Hoc erat in principio apud Deum.

² Hoc erat in principio apud Deum.

² Hoc erat in principio apud Deum. ³ Omnia per ipsum facta sunt: et sine ipso factum est nihil, quod factum est.

³ Omnia per ipsum facta sunt: et sine ipso factum est nihil, quod factum est. ⁴ In ipso vita erat, et vita erat lux hominum: ⁵ et lux in tenebris lucet, et tenebræ eam non comprehenderunt. ⁶ Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Joannes. ⁷ Hic venit in testimonium ut testimonium perhiberet de lumine, ut omnes crederent per illum. ⁸ Non erat ille lux, sed ut testimonium perhiberet de lumine. ⁹ Erat lux vera, quæ illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum.

⁹ Erat lux vera, quæ illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. ¹⁰ In mundo erat, et mundus per ipsum factus est, et mundus eum non cognovit. ¹¹ In propria venit, et sui eum non receperunt. ¹² Quotquot autem receperunt eum, dedit eis potestatem filios Dei fieri, his qui credunt in nomine ejus: ¹³ qui non ex sanguinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo nati sunt. ¹⁴ Et Verbum caro factum est, et habitavit in nobis: et vidimus gloriam ejus, gloriam quasi unigeniti a Patre plenum gratiæ et veritatis.

¹⁴ Et Verbum caro factum est, et habitavit in nobis: et vidimus gloriam ejus, gloriam quasi unigeniti a Patre plenum gratiæ et veritatis. ¹⁵ Joannes testimonium perhibet de ipso, et clamat dicens: Hic erat quem dixi: Qui post me venturus est, ante me factus est: quia prior me erat. ¹⁶ Et de plenitudine ejus nos omnes accepimus, et gratiam pro gratia: ¹⁷ quia lex per Moysen data est, gratia et veritas per Jesum Christum facta est.

¹⁷ quia lex per Moysen data est, gratia et veritas per Jesum Christum facta est. ¹⁸ Deum nemo vidit umquam: unigenitus Filius, qui est in sinu Patris, ipse enarravit.]

¹⁸ Deum nemo vidit umquam: unigenitus Filius, qui est in sinu Patris, ipse enarravit.]

¹⁶ { Sic enim Deus dilexit mundum, ut Filium suum unigenitum daret: ut omnis qui credit in eum, non pereat, sed habeat vitam æternam.}

¹⁹ { Hoc est autem judicium: quia lux venit in mundum, et dilexerunt homines magis tenebras quam lucem: erant enim eorum mala opera.} ²⁰ { Omnis enim qui male agit, odit lucem, et non venit ad lucem, ut non arguantur opera ejus:}

³⁶ Qui credit in Filium, habet vitam æternam; qui autem incredulus est Filio, non videbit vitam, sed ira Dei manet super eum.

³⁴ { Dicit eis Jesus: Meus cibus est ut faciam voluntatem ejus qui misit me, ut perficiam opus ejus.}

²⁰ { Pater enim diligit Filium, et omnia demonstrat ei quæ ipse facit: et majora his demonstrabit ei opera, ut vos miremini.}

⁴⁵ { Est scriptum in prophetis: Et erunt omnes docibiles Dei. Omnis qui audivit a Patre, et didicit, venit ad me.}

¹⁷ { Si quis voluerit voluntatem ejus facere, cognoscet de doctrina, utrum ex Deo sit, an ego a meipso loquar.}

³⁷ { In novissimo autem die magno festivitatis stabat Jesus, et clamabat dicens: Si quis sitit, veniat ad me et bibat.}

⁴⁶ Responderunt ministri: Numquam sic locutus est homo, sicut hic homo.

¹⁴ { Respondit Jesus, et dixit eis: Et si ego testimonium perhibeo de meipso, verum est testimonium meum: quia scio unde veni et quo vado; vos autem nescitis unde venio aut quo vado.}

³¹ { Dicebat ergo Jesus ad eos, qui crediderunt ei, Judæos: Si vos manseritis in sermone meo, vere discipuli mei eritis,} ³² { et cognoscetis veritatem, et veritas liberabit vos.}

⁴⁵ { Ego autem si veritatem dico, non creditis mihi.} ⁴⁶ { Quis ex vobis arguet me de peccato? si veritatem dico vobis, quare non creditis mihi?}

³ { Huic ostiarius aperit, et oves vocem ejus audiunt, et proprias ovas vocat nominatim, et educit eas.}

²⁷ { Oves meæ vocem meam audiunt, et ego cognosco eas, et sequuntur me:} ²⁸ { et ego vitam æternam do eis, et non peribunt in æternum, et non rapiet eas quisquam de manu mea.}

²⁸ { Pater, clarifica nomen tuum. Venit ergo vox de cælo: Et clarificavi, et iterum clarificabo.}

¹ Ante diem festum Paschæ, sciens Jesus quia venit hora ejus ut transeat ex hoc mundo ad Patrem: cum dilexisset suos, qui erant in mundo, in finem dilexit eos.

⁶ { Dicit ei Jesus: Ego sum via, et veritas, et vita. Nemo venit ad Patrem, nisi per me.}

²¹ { Qui habet mandata mea, et servat ea: ille est qui diligit me. Qui autem diligit me, diligetur a Patre meo: et ego diligam eum, et manifestabo ei meipsum.}

²³ { Respondit Jesus, et dixit ei: Si quis diligit me, sermonem meum servabit, et Pater meus diliget eum, et ad eum veniemus, et mansionem apud eum faciemus;}

²³ { Qui me odit, et Patrem meum odit.} ²⁴ { Si opera non fecissem in eis quæ nemo alius fecit, peccatum non haberent: nunc autem et viderunt, et oderunt et me, et Patrem meum.}

²⁷ { ipse enim Pater amat vos, quia vos me amastis, et credidistis, quia ego a Deo exivi.} ²⁸ { Exivi a Patre, et veni in mundum: iterum relinquo mundum, et vado ad Patrem.}

³ { Hæc est autem vita æterna: ut cognoscant te, solum Deum verum, et quem misisti Jesum Christum.}

⁵ { et nunc clarifica me tu, Pater, apud temetipsum, claritate quam habui, priusquam mundus esset, apud te.}

¹⁷ { Sanctifica eos in veritate. Sermo tuus veritas est.}

²⁴ { Pater, quos dedisti mihi, volo ut ubi sum ego, et illi sint mecum: ut videant claritatem meam, quam dedisti mihi: quia dilexisti me ante constitutionem mundi.}

²⁰ { Respondit ei Jesus: Ego palam locutus sum mundo: ego semper docui in synagoga, et in templo, quo omnes Judæi conveniunt, et in occulto locutus sum nihil.}

³⁷ { Dixit itaque ei Pilatus: Ergo rex es tu? Respondit Jesus: Tu dicis quia rex sum ego. Ego in hoc natus sum, et ad hoc veni in mundum, ut testimonium perhibeam veritati: omnis qui est ex veritate, audit vocem meam.}

⁸ { sed accipietis virtutem supervenientis Spiritus Sancti in vos, et eritis mihi testes in Jerusalem, et in omni Judæa, et Samaria, et usque ad ultimum terræ.}

⁴² Erant autem perseverantes in doctrina Apostolorum, et communicatione fractionis panis, et orationibus.

⁶ Petrus autem dixit: Argentum et aurum non est mihi: quod autem habeo, hoc tibi do: in nomine Jesu Christi Nazareni surge, et ambula.

²⁰ Ite, et stantes loquimini in templo plebi omnia verba vitæ hujus.

³⁵ Hunc Moysen, quem negaverunt, dicentes: Quis te constituit principem et judicem? hunc Deus principem et redemptorem misit, cum manu angeli qui apparuit illi in rubo. ³⁶ Hic eduxit illos faciens prodigia et signa in terra Ægypti, et in rubro mari, et in deserto annis quadraginta. ³⁷ Hic est Moyses, qui dixit filiis Israël: Prophetam suscitabit vobis Deus de fratribus vestris, tamquam me: ipsum audietis.

⁴⁶ Tunc constanter Paulus et Barnabas dixerunt: Vobis oportebat primum loqui verbum Dei: sed quoniam repellitis illud, et indignos vos judicatis æternæ vitæ, ecce convertimur ad gentes.

¹¹ Hi autem erant nobiliores eorum qui sunt Thessalonicæ, qui susceperunt verbum cum omni aviditate, quotidie scrutantes Scripturas, si hæc ita se haberent. ¹² Et multi quidem crediderunt ex eis, et mulierum gentilium honestarum, et viri non pauci.

²¹ { Et dixit ad me: Vade, quoniam ego in nationes longe mittam te.}

¹⁸ { aperire oculos eorum, ut convertantur a tenebris ad lucem, et de potestate Satanæ ad Deum, ut accipiant remissionem peccatorum, et sortem inter sanctos, per fidem quæ est in me.}

²² dicentes enim se esse sapientes, stulti facti sunt.

¹⁷ Si autem filii, et hæredes: hæredes, quidem Dei, cohæredes autem Christi: si tamen compatimur ut et conglorificemur.

¹⁶ Sed non omnes obediunt Evangelio. Isaias enim dicit: Domine, quis credidit auditui nostro? ¹⁷ Ergo fides ex auditu, auditus autem per verbum Christi.

³³ O altitudo divitiarum sapientiæ, et scientiæ Dei: quam incomprehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles viæ ejus!

³³ O altitudo divitiarum sapientiæ, et scientiæ Dei: quam incomprehensibilia sunt judicia ejus, et investigabiles viæ ejus! ³⁴ Quis enim cognovit sensum Domini? aut quis consiliarius ejus fuit?

⁹ Dilectio sine simulatione: odientes malum, adhærentes bono:

¹ Omnis anima potestatibus sublimioribus subdita sit: non est enim potestas nisi a Deo: quæ autem sunt, a Deo ordinatæ sunt.

¹⁸ Non enim audeo aliquid loqui eorum, quæ per me non efficit Christus in obedientiam gentium, verbo et factis: ¹⁹ in virtute signorum, et prodigiorum, in virtute Spiritus Sancti: ita ut ab Jerusalem per circuitum usque ad Illyricum repleverim Evangelium Christi. ²⁰ Sic autem prædicavi Evangelium hoc, non ubi nominatus est Christus, ne super alienum fundamentum ædificarem: ²¹ sed sicut scriptum est: Quibus non est annuntiatum de eo, videbunt: et qui non audierunt, intelligent.

²⁴ ipsis autem vocatis Judæis, atque Græcis Christum Dei virtutem, et Dei sapientia:

²⁸ et ignobilia mundi, et contemptibilia elegit Deus, et ea quæ non sunt, ut ea quæ sunt destrueret:

³⁰ Ex ipso autem vos estis in Christo Jesu, qui factus est nobis sapientia a Deo, et justitia, et sanctificatio, et redemptio:

⁶ Sapientiam autem loquimur inter perfectos: sapientiam vero non hujus sæculi, neque principum hujus sæculi, qui destruuntur: ⁷ sed loquimur Dei sapientiam in mysterio, quæ abscondita est, quam prædestinavit Deus ante sæcula in gloriam nostram,

¹⁴ Animalis autem homo non percipit ea quæ sunt Spiritus Dei: stultitia enim est illi, et non potest intelligere: quia spiritualiter examinatur. ¹⁵ Spiritualis autem judicat omnia: et ipse a nemine judicatur.

⁹ An nescitis quia iniqui regnum Dei non possidebunt? Nolite errare: neque fornicarii, neque idolis servientes, neque adulteri, ¹⁰ neque molles, neque masculorum concubitores, neque fures, neque avari, neque ebriosi, neque maledici, neque rapaces regnum Dei possidebunt. ¹¹ Et hæc quidam fuistis: sed abluti estis, sed sanctificati estis, sed justificati estis in nomine Domini nostri Jesu Christi, et in Spiritu Dei nostri.

²² Si quis non amat Dominum nostrum Jesum Christum, sit anathema, Maran Atha.

¹⁹ quoniam quidem Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi, non reputans illis delicta ipsorum, et posuit in nobis verbum reconciliationis. ²⁰ Pro Christo ergo legatione fungimur, tamquam Deo exhortante per nos. Obsecramus pro Christo, reconciliamini Deo.

¹⁰ quasi tristes, semper autem gaudentes: sicut egentes, multos autem locupletantes: tamquam nihil habentes, et omnia possidentes.

⁹ Scitis enim gratiam Domini nostri Jesu Christi, quoniam propter vos egenus factus est, cum esset dives, ut illius inopia vos divites essetis.

⁶ in laudem gloriæ gratiæ suæ, in qua gratificavit nos in dilecto Filio suo.

⁸ quæ superabundavit in nobis in omni sapientia et prudentia:

¹⁰ in dispensatione plenitudinis temporum, instaurare omnia in Christo, quæ in cælis et quæ in terra sunt, in ipso; ¹¹ in quo etiam et nos sorte vocati sumus prædestinati secundum propositum ejus qui operatur omnia secundum consilium voluntatis suæ:

¹¹ in quo etiam et nos sorte vocati sumus prædestinati secundum propositum ejus qui operatur omnia secundum consilium voluntatis suæ:

⁸ Mihi omnium sanctorum minimo data est gratia hæc, in gentibus evangelizare investigabiles divitias Christi,

¹⁰ ut innotescat principatibus et potestatibus in cælestibus per Ecclesiam, multiformis sapientia Dei,

¹⁹ scire etiam supereminentem scientiæ caritatem Christi, ut impleamini in omnem plenitudinem Dei. ²⁰ Ei autem, qui potens est omnia facere superabundanter quam petimus aut intelligimus, secundum virtutem, quæ operatur in nobis:

⁸ Verumtamen existimo omnia detrimentum esse propter eminentem scientiam Jesu Christi Domini mei: propter quem omnia detrimentum feci, et arbitror ut stercora, ut Christum lucrifaciam,

⁸ Verumtamen existimo omnia detrimentum esse propter eminentem scientiam Jesu Christi Domini mei: propter quem omnia detrimentum feci, et arbitror ut stercora, ut Christum lucrifaciam, ⁹ et inveniar in illo non habens meam justitiam, quæ ex lege est, sed illam, quæ ex fide est Christi Jesu: quæ ex Deo est justitia in fide,

¹⁹ Deus autem meus impleat omne desiderium vestrum secundum divitias suas in gloria in Christo Jesu.

¹³ qui eripuit nos de potestate tenebrarum, et transtulit in regnum filii dilectionis suæ,

¹⁶ quoniam in ipso condita sunt universa in cælis, et in terra, visibilia, et invisibilia, sive throni, sive dominationes, sive principatus, sive potestates: omnia per ipsum et in ipso creata sunt: ¹⁷ et ipse est ante omnes, et omnia in ipso constant.

²³ si tamen permanetis in fide fundati, et stabiles, et immobiles a spe Evangelii, quod audistis, quod prædicatum est in universa creatura, quæ sub cælo est, cujus factus sum ego Paulus minister.

²⁶ mysterium, quod absconditum fuit a sæculis, et generationibus, nunc autem manifestatum est sanctis ejus,

²⁸ quem nos annuntiamus, corripientes omnem hominem, et docentes omnem hominem, in omni sapientia, ut exhibeamus omnem hominem perfectum in Christo Jesu:

³ in quo sunt omnes thesauri sapientiæ et scientiæ absconditi.

³ Mortui enim estis, et vita vestra est abscondita cum Christo in Deo.

²² Ab omni specie mala abstinete vos.

⁴ qui omnes homines vult salvos fieri, et ad agnitionem veritatis venire. ⁵ Unus enim Deus, unus et mediator Dei et hominum homo Christus Jesus: ⁶ qui dedit redemptionem semetipsum pro omnibus, testimonium temporibus suis:

¹⁷ Divitibus hujus sæculi præcipe non sublime sapere, neque sperare in incerto divitiarum, sed in Deo vivo (qui præstat nobis omnia abunde ad fruendum) ¹⁸ bene agere, divites fieri in bonis operibus, facile tribuere, communicare, ¹⁹ thesaurizare sibi fundamentum bonum in futurum, ut apprehendant veram vitam.

¹⁹ Sed firmum fundamentum Dei stat, habens signaculum hoc: cognovit Dominus qui sunt ejus, et discedat ab iniquitate omnis qui nominat nomen Domini.

¹¹ Apparuit enim gratia Dei Salvatoris nostri omnibus hominibus, ¹² erudiens nos, ut abnegantes impietatem, et sæcularia desideria, sobrie, et juste, et pie vivamus in hoc sæculo,

² novissime, diebus istis locutus est nobis in Filio, quem constituit hæredem universorum, per quem fecit et sæcula:

⁵ { Cui enim dixit aliquando angelorum: Filius meus es tu, ego hodie genui te? Et rursum: Ego ero illi in patrem, et ipse erit mihi in filium?}

¹⁰ { Et: Tu in principio, Domine, terram fundasti: et opera manuum tuarum sunt cæli.}

³ quomodo nos effugiemus si tantam neglexerimus salutem? quæ cum initium accepisset enarrari per Dominum ab eis, qui audierunt, in nos confirmata est,

²⁹ quanto magis putatis deteriora mereri supplicia qui Filium Dei conculcaverit, et sanguinem testamenti pollutum duxerit, in quo sanctificatus est, et spiritui gratiæ contumeliam fecerit?

³⁴ Nam et vinctis compassi estis, et rapinam bonorum vestrorum cum gaudio suscepistis, cognoscentes vos habere meliorem et manentem substantiam.

²⁵ Videte ne recusetis loquentem. Si enim illi non effugerunt, recusantes eum, qui super terram loquebatur: multo magis nos, qui de cælis loquentem nobis avertimus.

⁵ Si quis autem vestrum indiget sapientia, postulet a Deo, qui dat omnibus affluenter, et non improperat: et dabitur ei.

²² Estote autem factores verbi, et non auditores tantum: fallentes vosmetipsos. ²³ Quia si quis auditor est verbi, et non factor, hic comparabitur viro consideranti vultum nativitatis suæ in speculo: ²⁴ consideravit enim se, et abiit, et statim oblitus est qualis fuerit. ²⁵ Qui autem perspexerit in legem perfectam libertatis, et permanserit in ea, non auditor obliviosus factus, sed factor operis: hic beatus in facto suo erit.

⁵ Audite, fratres mei dilectissimi: nonne Deus elegit pauperes in hoc mundo, divites in fide, et hæredes regni, quod repromisit Deus diligentibus se?

¹ Agite nunc divites, plorate ululantes in miseriis vestris, quæ advenient vobis. ² Divitiæ vestræ putrefactæ sunt, et vestimenta vestra a tineis comesta sunt. ³ Aurum et argentum vestrum æruginavit: et ærugo eorum in testimonium vobis erit, et manducabit carnes vestras sicut ignis. Thesaurizastis vobis iram in novissimis diebus.

⁴ in hæreditatem incorruptibilem, et incontaminatam, et immarcescibilem, conservatam in cælis in vobis,

⁵ { Similiter adolescentes subditi estote senioribus. Omnes autem invicem humilitatem insinuate, quia Deus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam.}

¹ Quod fuit ab initio, quod audivimus, quod vidimus oculis nostris, quod perspeximus, et manus nostræ contrectaverunt de verbo vitæ: ² et vita manifestata est, et vidimus, et testamur, et annuntiamus vobis vitam æternam, quæ erat apud Patrem, et apparuit nobis:

⁹ In hoc apparuit caritas Dei in nobis, quoniam Filium suum unigenitum misit Deus in mundum, ut vivamus per eum.

¹⁹ Nos ergo diligamus Deum, quoniam Deus prior dilexit nos.

¹¹ Et hoc est testimonium, quoniam vitam æternam dedit nobis Deus: et hæc vita in Filio ejus est. ¹² Qui habet Filium, habet vitam: qui non habet Filium, vitam non habet.

¹⁴ { Et angelo Laodiciæ ecclesiæ scribe: Hæc dicit: Amen, testis fidelis et verus, qui est principium creaturæ Dei.}

¹⁷ { quia dicis: Quod dives sum, et locupletatus, et nullius egeo: et nescis quia tu es miser, et miserabilis, et pauper, et cæcus, et nudus.} ¹⁸ { Suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum, ut locuples fias, et vestimentis albis induaris, et non appareat confusio nuditatis tuæ, et collyrio inunge oculos tuos ut videas.}

¹⁸ { Suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum, ut locuples fias, et vestimentis albis induaris, et non appareat confusio nuditatis tuæ, et collyrio inunge oculos tuos ut videas.}

¹⁷ quoniam Agnus, qui in medio throni est, reget illos et deducet eos ad vitæ fontes aquarum, et absterget Deus omnem lacrimam ab oculis eorum.

¹¹ Et vidi cælum apertum, et ecce equus albus, et qui sedebat super eum, vocabatur Fidelis, et Verax, et cum justitia judicat et pugnat.

¹⁶ Et habet in vestimento et in femore suo scriptum: Rex regum et Dominus dominantium.

⁷ { Qui vicerit, possidebit hæc: et ero illi Deus, et ille erit mihi filius.}

¹⁷ { Et spiritus, et sponsa dicunt: Veni. Et qui audit, dicat: Veni. Et qui sitit, veniat: et qui vult, accipiat aquam vitæ, gratis.}