Job 12 Cross References - Vulgate

¹ respondens autem Iob dixit ² ergo vos estis soli homines et vobiscum morietur sapientia ³ et mihi est cor sicut et vobis nec inferior vestri sum quis enim haec quae nostis ignorat ⁴ qui deridetur ab amico suo sicut ego invocabit Deum et exaudiet eum deridetur enim iusti simplicitas ⁵ lampas contempta apud cogitationes divitum parata ad tempus statutum ⁶ abundant tabernacula praedonum et audacter provocant Deum cum ipse dederit omnia in manibus eorum ⁷ nimirum interroga iumenta et docebunt te et volatilia caeli et indicabunt tibi ⁸ loquere terrae et respondebit tibi et narrabunt pisces maris ⁹ quis ignorat quod omnia haec manus Domini fecerit ¹⁰ in cuius manu anima omnis viventis et spiritus universae carnis hominis ¹¹ nonne auris verba diiudicat et fauces comedentis saporem ¹² in antiquis est sapientia et in multo tempore prudentia ¹³ apud ipsum est sapientia et fortitudo ipse habet consilium et intellegentiam ¹⁴ si destruxerit nemo est qui aedificet et si incluserit hominem nullus est qui aperiat ¹⁵ si continuerit aquas omnia siccabuntur et si emiserit eas subvertent terram ¹⁶ apud ipsum est fortitudo et sapientia ipse novit et decipientem et eum qui decipitur ¹⁷ adducit consiliarios in stultum finem et iudices in stuporem ¹⁸ balteum regum dissolvit et praecingit fune renes eorum ¹⁹ ducit sacerdotes inglorios et optimates subplantat ²⁰ commutans labium veracium et doctrinam senum auferens ²¹ effundit despectionem super principes et eos qui oppressi fuerant relevans ²² qui revelat profunda de tenebris et producit in lucem umbram mortis ²³ qui multiplicat gentes et perdet eas et subversas in integrum restituet ²⁴ qui inmutat cor principum populi terrae et decipit eos ut frustra incedant per invium ²⁵ palpabunt quasi in tenebris et non in luce et errare eos faciet quasi ebrios

²⁴ docete me et ego tacebo et si quid forte ignoravi instruite me ²⁵ quare detraxistis sermonibus veritatis cum e vobis nullus sit qui possit arguere

⁸ interroga enim generationem pristinam et diligenter investiga patrum memoriam ⁹ hesterni quippe sumus et ignoramus quoniam sicut umbra dies nostri sunt super terram ¹⁰ et ipsi docebunt te loquentur tibi et de corde suo proferent eloquia

² numquid qui multa loquitur non et audiet aut vir verbosus iustificabitur

⁶ ut ostenderet tibi secreta sapientiae et quod multiplex esset lex eius et intellegeres quod multo minora exigaris a Deo quam meretur iniquitas tua

¹² vir vanus in superbiam erigitur et tamquam pullum onagri se liberum natum putat

² numquid sapiens respondebit quasi in ventum loquens et implebit ardore stomachum suum

⁴ cor eorum longe fecisti a disciplina et propterea non exaltabuntur

¹⁰ igitur vos omnes convertimini et venite et non inveniam in vobis ullum sapientem

³ doctrinam qua me arguis audiam et spiritus intellegentiae meae respondebit mihi

⁷ sperabam enim quod aetas prolixior loqueretur et annorum multitudo doceret sapientiam ⁸ sed ut video spiritus est in hominibus et inspiratio Omnipotentis dat intellegentiam ⁹ non sunt longevi sapientes nec senes intellegunt iudicium ¹⁰ ideo dicam audite me ostendam vobis etiam ego meam scientiam ¹¹ expectavi enim sermones vestros audivi prudentiam vestram donec disceptaremini sermonibus ¹² et donec putabam vos aliquid dicere considerabam sed ut video non est qui arguere possit Iob et respondere ex vobis sermonibus eius ¹³ ne forte dicatis invenimus sapientiam Deus proiecit eum non homo

¹¹ sapiens sibi videtur vir dives pauper autem prudens scrutabitur eum

²¹ vae qui sapientes estis in oculis vestris et coram vobismet ipsis prudentes

¹⁰ nos stulti propter Christum vos autem prudentes in Christo nos infirmi vos autem fortes vos nobiles nos autem ignobiles

⁵ ad verecundiam vestram dico sic non est inter vos sapiens quisquam qui possit iudicare inter fratrem suum ⁶ aut poterit comedi insulsum quod non est sale conditum aut potest aliquis gustare quod gustatum adfert mortem ⁷ quae prius tangere nolebat anima mea nunc prae angustia cibi mei sunt

² secundum scientiam vestram et ego novi nec inferior vestri sum ³ sed tamen ad Omnipotentem loquar et disputare cum Deo cupio ⁴ prius vos ostendens fabricatores mendacii et cultores perversorum dogmatum ⁵ atque utinam taceretis ut putaremini esse sapientes

² cuius adiutor es numquid inbecilli et sustentas brachium eius qui non est fortis ³ cui dedisti consilium forsitan illi qui non habet sapientiam et prudentiam tuam ostendisti plurimam ⁴ ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam ne efficiaris ei similis

⁵ existimo enim nihil me minus fecisse magnis apostolis

²¹ secundum ignobilitatem dico quasi nos infirmi fuerimus in quo quis audet in insipientia dico audeo et ego ²² Hebraei sunt et ego Israhelitae sunt et ego semen Abrahae sunt et ego ²³ ministri Christi sunt minus sapiens dico plus ego in laboribus plurimis in carceribus abundantius in plagis supra modum in mortibus frequenter

²⁹ respondete obsecro absque contentione et loquentes id quod iustum est iudicate

³ tibi soli tacebunt homines et cum ceteros inriseris a nullo confutaberis

¹⁰ aperuerunt super me ora sua exprobrantes percusserunt maxillam meam satiati sunt poenis meis

²⁰ verbosi mei amici mei ad Deum stillat oculus meus

² non peccavi et in amaritudinibus moratur oculus meus

⁶ posuit me quasi in proverbium vulgi et exemplum sum coram eis

³ sustinete me ut et ego loquar et post mea si videbitur verba ridete

¹ nunc autem derident me iuniores tempore quorum non dignabar patres ponere cum canibus gregis mei

⁷ omnes videntes me subsannant me dimittunt labium movent caput ⁸ confugit ad Dominum salvet eum liberet eum quoniam vult eum

¹⁶ scindentes et non tacentes in simulatione verborum fictorum frendebant contra me dentibus suis

¹⁵ invocabit me et exaudiam eum cum ipso ero in tribulatione eruam eum et glorificabo

² ambulans recto itinere et timens Deum despicitur ab eo qui infami graditur via

³ clama ad me et exaudiam te et adnuntiabo tibi grandia et firma quae nescis

⁷ ego autem ad Dominum aspiciam expectabo Deum salvatorem meum audiet me Deus meus

²⁹ et plectentes coronam de spinis posuerunt super caput eius et harundinem in dextera eius et genu flexo ante eum inludebant dicentes have rex Iudaeorum

⁴⁰ et inridebant eum ipse vero eiectis omnibus adsumit patrem et matrem puellae et qui secum erant et ingreditur ubi erat puella iacens

¹⁴ audiebant autem omnia haec Pharisaei qui erant avari et deridebant illum

³² cum audissent autem resurrectionem mortuorum quidam quidem inridebant quidam vero dixerunt audiemus te de hoc iterum

³⁶ alii vero ludibria et verbera experti insuper et vincula et carceres

³⁵ mea est ultio et ego retribuam in tempore ut labatur pes eorum iuxta est dies perditionis et adesse festinant tempora

⁵ numquid rugiet onager cum habuerit herbam aut mugiet bos cum ante praesepe plenum steterit

⁴ poteram et ego similia vestri loqui atque utinam esset anima vestra pro anima mea

⁵ nonne lux impii extinguetur nec splendebit flamma ignis eius

⁵ sustenta gressus meos in callibus tuis et non labentur vestigia mea

¹⁸ si dicebam commotus est pes meus misericordia tua Domine sustentabat me

³ miserere nostri Domine miserere nostri quoniam multum repleti sumus despectione ⁴ multum repleta est anima nostra obprobrii abundantium et despectionis superborum

⁹ lux iustorum laetificat lucerna autem impiorum extinguetur

²⁰ qui maledicit patri suo et matri extinguetur lucerna eius in mediis tenebris

¹⁶ date Domino Deo vestro gloriam antequam contenebrescat et antequam offendant pedes vestri ad montes caligosos expectabitis lucem et ponet eam in umbram mortis et in caliginem

¹ vae qui opulenti estis in Sion et confiditis in monte Samariae optimates capita populorum ingredientes pompatice domum Israhel ² transite in Chalanne et videte et ite inde in Emath magnam et descendite in Geth Palestinorum et ad optima quaeque regna horum si latior terminus eorum termino vestro est ³ qui separati estis in diem malum et adpropinquatis solio iniquitatis ⁴ qui dormitis in lectis eburneis et lascivitis in stratis vestris qui comeditis agnum de grege et vitulos de medio armenti ⁵ qui canitis ad vocem psalterii sicut David putaverunt se habere vasa cantici ⁶ bibentes in fialis vinum et optimo unguento delibuti et nihil patiebantur super contritione Ioseph

⁸ fatuae autem sapientibus dixerunt date nobis de oleo vestro quia lampades nostrae extinguntur

¹⁹ et dicam animae meae anima habes multa bona posita in annos plurimos requiesce comede bibe epulare

¹⁹ homo quidam erat dives et induebatur purpura et bysso et epulabatur cotidie splendide ²⁰ et erat quidam mendicus nomine Lazarus qui iacebat ad ianuam eius ulceribus plenus

²⁴ terra data est in manu impii vultum iudicum eius operit quod si non ille est quis ergo est

⁷ quare ergo impii vivunt sublevati sunt confortatique divitiis ⁸ semen eorum permanet coram eis propinquorum turba et nepotum in conspectu eorum ⁹ domus eorum securae sunt et pacatae et non est virga Dei super illos ¹⁰ bos eorum concepit et non abortit vacca peperit et non est privata fetu suo ¹¹ egrediuntur quasi greges parvuli eorum et infantes eorum exultant lusibus ¹² tenent tympanum et citharam et gaudent ad sonitum organi ¹³ ducunt in bonis dies suos et in puncto ad inferna descendunt ¹⁴ qui dixerunt Deo recede a nobis et scientiam viarum tuarum nolumus ¹⁵ quid est Omnipotens ut serviamus ei et quid nobis prodest si oraverimus illum

¹⁸ cum ille implesset domos eorum bonis quorum sententia procul sit a me

¹⁴ a viris manus tuae Domine qui mortui sunt in profundo quorum pars in vita et quorum de absconditis tuis replesti ventrem qui satiabuntur filiis et dimittent reliquias suas parvulis eorum

¹ David aleph noli contendere cum malignis neque aemuleris facientes iniquitatem

³⁵ res vidi impium robustum et fortissimum sicut indigenam virentem

¹¹ ergone frustra mundavi cor meum et lavi in innocentia manus meas ¹² et fui flagellatus tota die et increpatio mea in matutinis

²⁷ sicut decipula plena avibus sic domus eorum plenae dolo ideo magnificati sunt et ditati

²⁹ interrogate quemlibet de viatoribus et haec eadem eum intellegere cognoscetis ³⁰ quia in diem perditionis servabitur malus et ad diem furoris ducitur

⁶ vade ad formicam o piger et considera vias eius et disce sapientiam

³ cognovit bos possessorem suum et asinus praesepe domini sui Israhel non cognovit populus meus non intellexit

⁷ milvus in caelo cognovit tempus suum turtur et hirundo et ciconia custodierunt tempus adventus sui populus autem meus non cognovit iudicium Domini

¹⁷ ne diceres in corde tuo fortitudo mea et robur manus meae haec mihi omnia praestiterunt ¹⁸ sed recorderis Domini Dei tui quod ipse tibi vires praebuerit ut impleret pactum suum super quo iuravit patribus tuis sicut praesens indicat dies

⁷ Dominus pauperem facit et ditat humiliat et sublevat

³ et mihi est cor sicut et vobis nec inferior vestri sum quis enim haec quae nostis ignorat

²⁰ ut videant et sciant et recogitent et intellegant pariter quia manus Domini fecit hoc et Sanctus Israhel creavit illud

⁵ ego feci terram et hominem et iumenta quae sunt super faciem terrae in fortitudine mea magna et in brachio meo extento et dedi eam ei qui placuit in oculis meis ⁶ et nunc itaque ego dedi omnes terras istas in manu Nabuchodonosor regis Babylonis servi mei insuper et bestias agri dedi ei ut serviant illi

¹⁸ o rex Deus altissimus regnum et magnificentiam gloriam et honorem dedit Nabuchodonosor patri tuo

¹⁷ nunc ergo exaudi Deus noster orationem servi tui et preces eius et ostende faciem tuam super sanctuarium tuum quod desertum est propter temet ipsum

³⁵ et cum sedasset scriba turbas dixit viri ephesii quis enim est hominum qui nesciat Ephesiorum civitatem cultricem esse magnae Dianae Iovisque prolis

³⁶ quoniam ex ipso et per ipsum et in ipso omnia ipsi gloria in saecula amen

⁵ audite fratres mei dilectissimi nonne Deus elegit pauperes in hoc mundo divites in fide et heredes regni quod repromisit Deus diligentibus se ⁶ vos autem exhonorastis pauperem nonne divites per potentiam opprimunt vos et ipsi trahunt vos ad iudicia ⁷ nonne ipsi blasphemant bonum nomen quod invocatum est super vos

⁷ formavit igitur Dominus Deus hominem de limo terrae et inspiravit in faciem eius spiraculum vitae et factus est homo in animam viventem

¹⁷ ecce ego adducam diluvii aquas super terram ut interficiam omnem carnem in qua spiritus vitae est subter caelum universa quae in terra sunt consumentur

²² qui ceciderunt proni in faciem atque dixerunt fortissime Deus spirituum universae carnis num uno peccante contra omnes tua ira desaeviet

³ quia donec superest halitus in me et spiritus Dei in naribus meis

⁴ spiritus Dei fecit me et spiraculum Omnipotentis vivificavit me

¹⁴ si direxerit ad eum cor suum spiritum illius et flatum ad se trahet ¹⁵ deficiet omnis caro simul et homo in cinerem revertetur

²⁹ dante te illis colligent aperiente manum tuam replebuntur bono

³ in filio hominis cui non est salus ⁴ egredietur spiritus eius et revertetur in humum suam in die illa peribunt cogitationes eius

²³ sed adversum Dominatorem caeli elevatus es et vasa domus eius adlata sunt coram te et tu et optimates tui et uxores tuae et concubinae vinum bibistis in eis deos quoque argenteos et aureos et aereos ferreos ligneosque et lapideos qui non vident neque audiunt neque sentiunt laudasti porro Deum qui habet flatum tuum in manu sua et omnes vias tuas non glorificasti

⁶ quod natum est ex carne caro est et quod natum est ex Spiritu spiritus est

²⁵ nec manibus humanis colitur indigens aliquo cum ipse det omnibus vitam et inspirationem et omnia

²⁸ in ipso enim vivimus et movemur et sumus sicut et quidam vestrum poetarum dixerunt ipsius enim et genus sumus

³⁰ et non invenietis in lingua mea iniquitatem nec in faucibus meis stultitia personabit

³ auris enim verba probat et guttur escas gustu diiudicat

¹⁵ ut prudentibus loquor vos iudicate quod dico

¹⁰ ut probetis potiora ut sitis sinceres et sine offensa in diem Christi

¹⁴ perfectorum autem est solidus cibus eorum qui pro consuetudine exercitatos habent sensus ad discretionem boni ac mali

³ si gustastis quoniam dulcis Dominus

⁸ interroga enim generationem pristinam et diligenter investiga patrum memoriam

¹⁰ et senes et antiqui sunt in nobis multo vetustiores quam patres tui

⁷ sperabam enim quod aetas prolixior loqueretur et annorum multitudo doceret sapientiam

⁴ sapiens corde est et fortis robore quis restitit ei et pacem habuit

¹⁶ apud ipsum est fortitudo et sapientia ipse novit et decipientem et eum qui decipitur

²⁰ unde ergo sapientia veniet et quis est locus intellegentiae ²¹ abscondita est ab oculis omnium viventium volucres quoque caeli latet ²² perditio et mors dixerunt auribus nostris audivimus famam eius ²³ Deus intellegit viam eius et ipse novit locum illius ²⁴ ipse enim fines mundi intuetur et omnia quae sub caelo sunt respicit ²⁵ qui fecit ventis pondus et aquas adpendit mensura ²⁶ quando ponebat pluviis legem et viam procellis sonantibus ²⁷ tunc vidit illam et enarravit et praeparavit et investigavit ²⁸ et dixit homini ecce timor Domini ipsa est sapientia et recedere a malo intellegentia

⁶ respondensque Heliu filius Barachel Buzites dixit iunior sum tempore vos autem antiquiores idcirco dimisso capite veritus sum indicare vobis meam sententiam ⁷ sperabam enim quod aetas prolixior loqueretur et annorum multitudo doceret sapientiam ⁸ sed ut video spiritus est in hominibus et inspiratio Omnipotentis dat intellegentiam ⁹ non sunt longevi sapientes nec senes intellegunt iudicium

⁵ Deus potentes non abicit cum et ipse sit potens

³⁶ quis posuit in visceribus hominis sapientiam vel quis dedit gallo intellegentiam

⁵ magnus Dominus noster et multus fortitudine prudentiae eius non est numerus

⁶ quia Dominus dat sapientiam et ex ore eius scientia et prudentia ⁷ custodiet rectorum salutem et proteget gradientes simpliciter

¹⁴ meum est consilium et aequitas mea prudentia mea est fortitudo

¹³ quis adiuvit spiritum Domini aut quis consiliarius eius fuit et ostendit illi ¹⁴ cum quo iniit consilium et instruxit eum et docuit eum semitam iustitiae et erudivit eum scientiam et viam prudentiae ostendit illi

¹⁰ adnuntians ab exordio novissimum et ab initio quae necdum facta sunt dicens consilium meum stabit et omnis voluntas mea fiet

¹² qui facit terram in fortitudine sua praeparat orbem in sapientia sua et prudentia sua extendit caelos

²⁰ et locutus ait sit nomen Domini benedictum a saeculo et usque in saeculum quia sapientia et fortitudo eius sunt

¹⁵ ego enim dabo vobis os et sapientiam cui non poterunt resistere et contradicere omnes adversarii vestri

³⁴ quis enim cognovit sensum Domini aut quis consiliarius eius fuit

²⁴ ipsis autem vocatis Iudaeis atque Graecis Christum Dei virtutem et Dei sapientiam

⁸ quae superabundavit in nobis in omni sapientia et prudentia

¹¹ in quo etiam sorte vocati sumus praedestinati secundum propositum eius qui omnia operatur secundum consilium voluntatis suae

³ in quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi

⁵ si quis autem vestrum indiget sapientiam postulet a Deo qui dat omnibus affluenter et non inproperat et dabitur ei

⁴⁶ hodie et dabit te Dominus in manu mea et percutiam te et auferam caput tuum a te et dabo cadaver castrorum Philisthim hodie volatilibus caeli et bestiis terrae ut sciat omnis terra quia est Deus in Israhel

¹⁸ et tu indicasti hodie quae feceris mihi bona quomodo tradiderit me Dominus in manu tua et non occideris me

⁸ dixitque Abisai ad David conclusit Deus hodie inimicum tuum in manus tuas nunc ergo perfodiam eum lancea in terra semel et secundo opus non erit

¹² si repente interroget quis respondebit ei vel quis dicere potest cur facis ¹³ Deus cuius resistere irae nemo potest et sub quo curvantur qui portant orbem

¹⁰ si subverterit omnia vel in unum coartaverit quis contradicet ei

¹¹ conclusit me Deus apud iniquum et manibus impiorum me tradidit

¹⁰ destruxit me undique et pereo et quasi evulsae arbori abstulit spem meam

⁷ qui in manu omnium hominum signat ut noverint singuli opera sua

²³ et ponam eam in possessionem ericii et in paludes aquarum et scopabo eam in scopa terens dicit Dominus exercituum

²² et dabo clavem domus David super umerum eius et aperiet et non erit qui claudat et claudet et non erit qui aperiat

² quia posuisti civitatem in tumulum urbem fortem in ruinam domum alienorum ut non sit civitas et in sempiternum non aedificetur

⁵⁸ haec dicit Dominus exercituum murus Babylonis ille latissimus suffossione suffodietur et portae eius excelsae igni conburentur et labores populorum ad nihilum et gentium in igne erunt et disperibunt

⁶⁴ et dices sic submergetur Babylon et non consurget a facie adflictionis quam ego adduco super eam et dissolventur hucusque verba Hieremiae

⁴ quod si dixerit Idumea destructi sumus sed revertentes aedificabimus quae deserta sunt haec dicit Dominus exercituum isti aedificabunt et ego destruam et vocabuntur Termini impietatis et Populus cui iratus est Dominus usque in aeternum

³² conclusit enim Deus omnia in incredulitatem ut omnium misereatur

⁷ et angelo Philadelphiae ecclesiae scribe haec dicit sanctus et verus qui habet clavem David qui aperit et nemo cludit et cludit et nemo aperit

¹³ dixit ad Noe finis universae carnis venit coram me repleta est terra iniquitate a facie eorum et ego disperdam eos cum terra

¹¹ anno sescentesimo vitae Noe mense secundo septimodecimo die mensis rupti sunt omnes fontes abyssi magnae et cataractae caeli apertae sunt

¹⁷ iratusque Dominus claudat caelum et pluviae non descendant nec terra det germen suum pereatisque velociter de terra optima quam Dominus daturus est vobis

³⁵ si clausum fuerit caelum et non pluerit propter peccata eorum et orantes in loco isto paenitentiam egerint nomini tuo et a peccatis suis conversi fuerint propter adflictionem suam ³⁶ exaudi eos in caelo et dimitte peccata servorum tuorum et populi tui Israhel et ostende eis viam bonam per quam ambulent et da pluviam super terram tuam quam dedisti populo tuo in possessionem

¹ et dixit Helias Thesbites de habitatoribus Galaad ad Ahab vivit Dominus Deus Israhel in cuius conspectu sto si erit annis his ros et pluvia nisi iuxta oris mei verba

¹⁰ in cuius manu anima omnis viventis et spiritus universae carnis hominis

⁷ abysso quasi vestimento operuisti eam super montes stabunt aquae ⁸ ab increpatione tua fugient a voce tonitrui tui formidabunt ⁹ ascendent montes et descendent campi ad locum quem fundasti eis

²² numquid sunt in sculptilibus gentium qui pluant aut caeli possunt dare imbres nonne tu es Domine Deus noster quem expectavimus tu enim fecisti omnia haec

⁸ facientem Arcturum et Orionem et convertentem in mane tenebras et diem nocte mutantem qui vocat aquas maris et effundit eas super faciem terrae Dominus nomen eius

⁴ increpans mare et exsiccans illud et omnia flumina ad desertum deducens infirmatus est Basan et Carmelus et flos Libani elanguit

²⁵ in veritate dico vobis multae viduae erant in diebus Heliae in Israhel quando clusum est caelum annis tribus et mensibus sex cum facta est fames magna in omni terra

¹⁷ Helias homo erat similis nobis passibilis et oratione oravit ut non plueret super terram et non pluit annos tres et menses sex ¹⁸ et rursum oravit et caelum dedit pluviam et terra dedit fructum suum

⁶ hii habent potestatem cludendi caelum ne pluat diebus prophetiae ipsorum et potestatem habent super aquas convertendi eas in sanguinem et percutere terram omni plaga quotienscumque voluerint

²² et ille ait egrediar et ero spiritus mendax in ore omnium prophetarum eius et dixit Dominus decipies et praevalebis egredere et fac ita ²³ nunc igitur ecce dedit Dominus spiritum mendacii in ore omnium prophetarum tuorum qui hic sunt et Dominus locutus est contra te malum

¹³ apud ipsum est sapientia et fortitudo ipse habet consilium et intellegentiam

⁷ numquid Deus indiget vestro mendacio ut pro illo loquamini dolos

⁹ aut placebit ei quem celare nihil potest aut decipietur ut homo vestris fraudulentiis

⁹ et propheta cum erraverit et locutus fuerit verbum ego Dominus decepi prophetam illum et extendam manum meam super eum et delebo eum de medio populi mei Israhel

¹³ et ne inducas nos in temptationem sed libera nos a malo

³¹ nuntiatum est autem David quod et Ahitofel esset in coniuratione cum Absalom dixitque David infatua quaeso consilium Ahitofel Domine

¹⁴ dixitque Absalom et omnis vir Israhel melius consilium Husai Arachitae consilio Ahitofel Domini autem nutu dissipatum est consilium Ahitofel utile ut induceret Dominus super Absalom malum

²³ porro Ahitofel videns quod non fuisset factum consilium suum stravit asinum suum et surrexit et abiit in domum suam et in civitatem suam et disposita domo sua suspendio interiit et sepultus est in sepulchro patris sui

¹⁴ cum regibus et consulibus terrae qui aedificant sibi solitudines

¹² ubi sunt nunc sapientes tui adnuntient tibi et indicent quid cogitaverit Dominus exercituum super Aegyptum ¹³ stulti facti sunt principes Taneos emarcuerunt principes Mempheos deceperunt Aegyptum angulum populorum eius ¹⁴ Dominus miscuit in medio eius spiritum vertiginis et errare fecerunt Aegyptum in omni opere suo sicut errat ebrius et vomens

¹⁴ ideo ecce ego addam ut admirationem faciam populo huic miraculo grandi et stupendo peribit enim sapientia a sapientibus eius et intellectus prudentium eius abscondetur

¹⁹ scriptum est enim perdam sapientiam sapientium et prudentiam prudentium reprobabo ²⁰ ubi sapiens ubi scriba ubi conquisitor huius saeculi nonne stultam fecit Deus sapientiam huius mundi

¹¹ idcirco superinduxit eis principes exercitus regis Assyriorum ceperuntque Manassen et vinctum catenis atque conpedibus duxerunt Babylonem ¹² qui postquam coangustatus est oravit Dominum Deum suum et egit paenitentiam valde coram Deo patrum suorum ¹³ deprecatusque est eum et obsecravit intente et exaudivit orationem eius reduxitque eum Hierusalem in regnum suum et cognovit Manasses quod Dominus ipse esset Deus ¹⁴ post haec aedificavit murum extra civitatem David ad occidentem Gion in convalle ab introitu portae Piscium per circuitum usque ad Ophel et exaltavit illum vehementer constituitque principes exercitus in cunctis civitatibus Iuda munitis

¹⁶ obsecro Domine quia ego servus tuus ego servus tuus filius ancillae tuae dissolvisti vincula mea

³¹ et factum est in tricesimo septimo anno transmigrationis Ioachim regis Iudae duodecimo mense vicesima quinta mensis elevavit Evilmerodach rex Babylonis ipso anno regni sui caput Ioachim regis Iudae et eduxit eum de domo carceris ³² et locutus est cum eo bona et posuit thronum eius super thronos regum qui erant post se in Babylone ³³ et mutavit vestimenta carceris eius et comedebat panem coram eo semper cunctis diebus vitae suae ³⁴ et cibaria eius cibaria perpetua dabantur ei a rege Babylonis statuta per singulos dies usque ad diem mortis suae cunctis diebus vitae eius

²¹ et ipse mutat tempora et aetates transfert regna atque constituit dat sapientiam sapientibus et scientiam intellegentibus disciplinam

¹⁶ et habet in vestimento et in femore suo scriptum rex regum et Dominus dominantium

²⁴ cumque educti essent ad eum vocavit omnes viros Israhel et ait ad principes exercitus qui secum erant ite et ponite pedes super colla regum istorum qui cum perrexissent et subiectorum pedibus colla calcarent

⁴² universos reges et regiones eorum uno cepit impetu atque vastavit Dominus enim Deus Israhel pugnabat pro eo

⁴⁵ dixit autem David ad Philistheum tu venis ad me cum gladio et hasta et clypeo ego autem venio ad te in nomine Domini exercituum Dei agminum Israhel quibus exprobrasti ⁴⁶ hodie et dabit te Dominus in manu mea et percutiam te et auferam caput tuum a te et dabo cadaver castrorum Philisthim hodie volatilibus caeli et bestiis terrae ut sciat omnis terra quia est Deus in Israhel

²² detraxit fortes in fortitudine sua et cum steterit non credet vitae suae

²⁸ ut pervenire facerent ad eum clamorem egeni et audiret vocem pauperum

⁹ propter multitudinem calumniatorum clamabunt et heiulabunt propter vim brachii tyrannorum

³⁶ egressus est autem angelus Domini et percussit in castris Assyriorum centum octoginta quinque milia et surrexerunt mane et ecce omnes cadavera mortuorum ³⁷ et egressus est et abiit et reversus est Sennacherib rex Assyriorum et habitavit in Nineve ³⁸ et factum est cum adoraret in templo Nesrach deum suum Adramelech et Sarasar filii eius percusserunt eum gladio fugeruntque in terram Ararat et regnavit Asoraddon filius eius pro eo

¹ haec dicit Dominus christo meo Cyro cuius adprehendi dexteram ut subiciam ante faciem eius gentes et dorsa regum vertam et aperiam coram eo ianuas et portae non cludentur

¹⁴ hii cum agno pugnabunt et agnus vincet illos quoniam Dominus dominorum est et rex regum et qui cum illo sunt vocati et electi et fideles

¹⁹ et vidi bestiam et reges terrae et exercitus eorum congregatos ad faciendum proelium cum illo qui sedebat in equo et cum exercitu eius ²⁰ et adprehensa est bestia et cum illo pseudopropheta qui fecit signa coram ipso quibus seduxit eos qui acceperunt caracterem bestiae qui et adorant imaginem eius vivi missi sunt hii duo in stagnum ignis ardentis sulphure ²¹ et ceteri occisi sunt in gladio sedentis super equum qui procedit de ore ipsius et omnes aves saturatae sunt carnibus eorum

²⁴ qui inmutat cor principum populi terrae et decipit eos ut frustra incedant per invium

⁹ non sunt longevi sapientes nec senes intellegunt iudicium

¹⁷ privavit enim eam Deus sapientia nec dedit illi intellegentiam

²¹ labia iusti erudiunt plurimos qui autem indocti sunt in cordis egestate morientur

¹⁹ labium veritatis firmum erit in perpetuum qui autem testis est repentinus concinnat linguam mendacii

²² abominatio Domino labia mendacia qui autem fideliter agunt placent ei

¹ ecce enim Dominator Deus exercituum auferet ab Hierusalem et ab Iuda validum et fortem omne robur panis et omne robur aquae ² fortem et virum bellatorem iudicem et prophetam et ariolum et senem ³ principem super quinquaginta et honorabilem vultu et consiliarium sapientem de architectis et prudentem eloquii mystici

² sin autem nolueris dimittere ecce ego percutiam omnes terminos tuos ranis

²⁴ feceruntque ita ut praeceperat Moses et non conputruit neque vermis inventus est in eo

²³ sed et de Hiezabel locutus est Dominus dicens canes comedent Hiezabel in agro Hiezrahel ²⁴ si mortuus fuerit Ahab in civitate comedent eum canes si autem mortuus fuerit in agro comedent eum volucres caeli

²⁶ si non pro sanguine Naboth et pro sanguine filiorum eius quem vidi heri ait Dominus reddam tibi in agro isto dicit Dominus nunc igitur tolle proice eum in agro iuxta verbum Domini

³⁴ cumque ingressus esset et comederet bibissetque ait ite videte maledictam illam et sepelite eam quia filia regis est ³⁵ cumque issent ut sepelirent eam non invenerunt nisi calvariam et pedes et summas manus ³⁶ reversique nuntiaverunt ei et ait Hieu sermo Domini est quem locutus est per servum suum Heliam Thesbiten dicens in agro Hiezrahel comedent canes carnes Hiezabel ³⁷ et erunt carnes Hiezabel sicut stercus super faciem terrae in agro Hiezrahel ita ut praetereuntes dicant haecine est illa Hiezabel

⁴⁰ inminuta sunt autem et adflicta propter angustiam mali et doloris

²⁷ non est deficiens neque laborans in eo non dormitabit neque dormiet neque solvetur cingulum renum eius nec rumpetur corrigia calciamenti eius

⁵ et erit iustitia cingulum lumborum eius et fides cinctorium renis eius

²¹ et induam illum tunicam tuam et cingulo tuo confortabo eum et potestatem tuam dabo in manu eius et erit quasi pater habitantibus Hierusalem et domui Iuda

⁹ Dominus exercituum cogitavit hoc ut detraheret superbiam omnis gloriae et ad ignominiam deduceret universos inclitos terrae

²¹ et erit in die illa visitabit Dominus super militiam caeli in excelso et super reges terrae qui sunt super terram ²² et congregabuntur in congregationem unius fascis in lacum et cludentur ibi in carcerem et post multos dies visitabuntur

³⁸ et factum est cum adoraret in templo Nesrach deum suum Adramelech et Sarasar filii eius percusserunt eum gladio fugeruntque in terram Ararat et regnavit Asoraddon filius eius pro eo

²¹ et ipse mutat tempora et aetates transfert regna atque constituit dat sapientiam sapientibus et scientiam intellegentibus disciplinam ²² ipse revelat profunda et abscondita et novit in tenebris constituta et lux cum eo est

³² et ab hominibus te eicient et cum bestiis feris erit habitatio tua faenum quasi bos comedes et septem tempora mutabuntur super te donec scias quod dominetur Excelsus in regno hominum et cuicumque voluerit det illud ³³ eadem hora sermo conpletus est super Nabuchodonosor ex hominibus abiectus est et faenum ut bos comedit et rore caeli corpus eius infectum est donec capilli eius in similitudinem aquilarum crescerent et ungues eius quasi avium

¹² et responso accepto in somnis ne redirent ad Herodem per aliam viam reversi sunt in regionem suam ¹³ qui cum recessissent ecce angelus Domini apparuit in somnis Ioseph dicens surge et accipe puerum et matrem eius et fuge in Aegyptum et esto ibi usque dum dicam tibi futurum est enim ut Herodes quaerat puerum ad perdendum eum

²³ confestim autem percussit eum angelus Domini eo quod non dedisset honorem Deo et consumptus a vermibus exspiravit

¹⁰ de cetero fratres confortamini in Domino et in potentia virtutis eius

¹⁴ state ergo succincti lumbos vestros in veritate et induti loricam iustitiae

¹² dixitque unus servorum eius nequaquam domine mi rex sed Heliseus propheta qui est in Israhel indicat regi Israhel omnia verba quaecumque locutus fueris in conclavi tuo

⁵ obscurent eum tenebrae et umbra mortis occupet eum caligo et involvatur amaritudine

¹⁷ si subito apparuerit aurora arbitrantur umbram mortis et sic in tenebris quasi in luce ambulant

²⁰ unde ergo sapientia veniet et quis est locus intellegentiae ²¹ abscondita est ab oculis omnium viventium volucres quoque caeli latet ²² perditio et mors dixerunt auribus nostris audivimus famam eius ²³ Deus intellegit viam eius et ipse novit locum illius

²² non sunt tenebrae et non est umbra mortis ut abscondantur ibi qui operantur iniquitatem

²¹ si obliti sumus nominis Dei nostri et expandimus manus nostras ad deum alienum

¹² nec tenebrae habent tenebras apud te et nox quasi dies lucet similes sunt tenebrae et lux

²² ipse revelat profunda et abscondita et novit in tenebris constituta et lux cum eo est

²⁶ ne ergo timueritis eos nihil enim opertum quod non revelabitur et occultum quod non scietur

⁷⁹ inluminare his qui in tenebris et in umbra mortis sedent ad dirigendos pedes nostros in viam pacis

¹⁰ nobis autem revelavit Deus per Spiritum suum Spiritus enim omnia scrutatur etiam profunda Dei

⁵ itaque nolite ante tempus iudicare quoadusque veniat Dominus qui et inluminabit abscondita tenebrarum et manifestabit consilia cordium et tunc laus erit unicuique a Deo

⁷ filii Israhel creverunt et quasi germinantes multiplicati sunt ac roborati nimis impleverunt terram

²⁰ bene ergo fecit Deus obsetricibus et crevit populus confortatusque est nimis

³⁸ et serent agros et plantabunt vineas et facient fruges genimina

³ multiplicasti gentem non magnificasti laetitiam laetabuntur coram te sicut laetantur in messe sicut exultant quando dividunt spolia

¹⁵ indulsisti genti Domine indulsisti genti numquid glorificatus es elongasti omnes terminos terrae

⁶ qui egrediuntur impetu ad Iacob florebit et germinabit Israhel et implebunt faciem orbis semine

² adtendite ad Abraham patrem vestrum et ad Sarram quae peperit vos quia unum vocavi eum et benedixi ei et multiplicavi eum

²² minimus erit in mille et parvulus in gentem fortissimam ego Dominus in tempore eius subito faciam istud

¹⁹ et egredietur de eis laus voxque ludentium et multiplicabo eos et non inminuentur et glorificabo eos et non adtenuabuntur

²² sicuti numerari non possunt stellae caeli et metiri harena maris sic multiplicabo semen David servi mei et Levitas ministros meos

⁸ sibilabo eis et congregabo illos quia redemi eos et multiplicabo eos sicut ante fuerant multiplicati

²⁰ commutans labium veracium et doctrinam senum auferens

⁴ ab oriente et ab occidente ab aquilone et mari

⁹ et dixit vade et dices populo huic audite audientes et nolite intellegere et videte visionem et nolite cognoscere ¹⁰ excaeca cor populi huius et aures eius adgrava et oculos eius claude ne forte videat oculis suis et auribus suis audiat et corde suo intellegat et convertatur et sanem eum

¹ onus Aegypti ecce Dominus ascendet super nubem levem et ingredietur Aegyptum et movebuntur simulacra Aegypti a facie eius et cor Aegypti tabescet in medio eius

¹⁶ cor eius ab humano commutetur et cor ferae detur ei et septem tempora mutentur super eum

³³ eadem hora sermo conpletus est super Nabuchodonosor ex hominibus abiectus est et faenum ut bos comedit et rore caeli corpus eius infectum est donec capilli eius in similitudinem aquilarum crescerent et ungues eius quasi avium

¹¹ et factus est Ephraim quasi columba seducta non habens cor Aegyptum invocabant ad Assyrios abierunt

¹¹ et eos qui erant foris percusserunt caecitate a minimo usque ad maximum ita ut ostium invenire non possent

²⁹ et palpes in meridie sicut palpare solet caecus in tenebris et non dirigas vias tuas omnique tempore calumniam sustineas et opprimaris violentia nec habeas qui liberet te

¹⁴ per diem incurrent tenebras et quasi in nocte sic palpabunt in meridie

²⁷ ascendunt in caelum et descendunt in abyssos anima eorum in adflictione consumitur

¹⁴ Dominus miscuit in medio eius spiritum vertiginis et errare fecerunt Aegyptum in omni opere suo sicut errat ebrius et vomens

²⁰ agitatione agitabitur terra sicut ebrius et auferetur quasi tabernaculum unius noctis et gravabit eam iniquitas sua et corruet et non adiciet ut resurgat

¹⁰ palpavimus sicut caeci parietem et quasi absque oculis adtrectavimus inpegimus meridie quasi in tenebris in caligosis quasi mortui

¹¹ et nunc ecce manus Domini super te et eris caecus non videns solem usque ad tempus et confestim cecidit in eum caligo et tenebrae et circumiens quaerebat qui ei manum daret

¹¹ qui autem odit fratrem suum in tenebris est et in tenebris ambulat et nescit quo eat quoniam tenebrae obcaecaverunt oculos eius