Luke 21 Cross References - WestSaxon990

¹ Ða he hïne beseah he ge-seh þa welegan hyra läc sendan on þone sceoppan. ² þa geseah he sume earme wydewan bringan twegen feorð-lingas; ³ Ða cwæð he soð ic eow secge þt ðeos earme wudewe ealra mæst brohte; ⁴ Soðes ealle þas brohton gode läc of hyra mycelan welan. þeos wudewe brohte of þam þe heo hæfde ealle hyre andlyfene; ⁵ & þa cwæð he to þam þe sædon be þam temple. þt hit wære geglenged mid gödum stänum & godum gifum. ⁶ Þas þing þe ge geseoð þa dagas cumað on þam ne bið stan læfed ofer stan. þe ne beo to-worpen; ⁷ Þa ahsodon hig hine la bebeodend hwænne beoð þas þing. & hwylce tacna beoð þonne þas þing gewurðaþ; ⁸ Ða cwæþ he warniað þt ge ne syn beswicene. manege cumað on minum naman. & cweðað; Ic hit eom & tïd genealæcð; ne fare ge æfter him ⁹ ne beo ge bregede þonne ge geseoð gefeoht and twy-rædnessa; Ðas þing gebyrigeað æryst ac nys þonne gyt ende; ¹⁰ Ða cwæð he to him þeod arist agen þeode & rice agen rïce ¹¹ & beoð mycele eorþan styrunga geond stowa. & cwealmas & hungor. & egsan of heofone & mycele tacna beoð. ¹² ac toforan eallum þissum hig nimað eow & ehtað & syððan eow on gesamnunga. & on hyrdnyssa & lædaþ eow to cyningum & to demum for mïnum naman. ¹³ þis eow gebyrað on gewitnesse; ¹⁴ Ne sceole ge on eowrum heortum fore-smeagan hu ge &swarian. ¹⁵ ic sylle eow muð & wïsdom. þam ne magon ealle eower wiðer-winnan wið-ständan & wið-cweðan; ¹⁶ Ge beoð gesealde fram mägum & gebroðrum & cuðum & freondum. & hig eow to deaðe geswencað. ¹⁷ & ge beoð eallum on hatunga. for minum naman. ¹⁸ & ne for-wyrð a locc of eowrum heafde; ¹⁹ On eowrum geþylde ge gehealdað eowre sawla; ²⁰ [Note: Ðys godspell gebyrað on wodnes dæg on þære .xi. ucan ofer pentecosten. Respondens iesus dixit discipulis suis. Cum autem uideritis circumdari ab exercitu. A. Cum uideritis, &c. B. ] Þonne ge geseoð hierusalem mid here betrymede. witað þt hyre toworpennes genealæcð. ²¹ þonne fleoð on muntas þa ðe on iudea synt & nyðer ne astigað þa ðe on hyre middele synt. & into hyre ne magon þa ðe þar-ute synt ²² forþam ðe þis synt wrace dagas þt ealle þing syn gefyllede þe awritene synt; ²³ Soðlice wä eacnigendum wïfe & fedendum on þam dagum þonne bið mycel of-þriccednys ofer eorðan. & yrre þisum folce. ²⁴ & hig feallað on swurdes ecge. & beoð hæftlingas on ealle þeoda; Hierusalem bið fram þeodum fortreden oð mægða tïda synt gefyllede; ²⁵ And beoð tacna on sunnan & on monan & on steorrum & on eorðan. þeoda for-þriccednys. for gedrefednesse sæs swëges. & yða ²⁶ bifigendum mannum. for ege & anbide þe eallum ymbe-hwyrfte to-becumað; Ðonne beoð heofones myhta astyrede. ²⁷ & þonne hig geseoð mannes sunu on lyfte cumende mid mycelum anwalde & mægen-þrymme; ²⁸ Ðonne þas þing agynnað beseoð & eowre heafdu üp-ahebbaþ. forþam ðe eower alysednes geNealæcð; ²⁹ Ða sæde he him sum big-spel. behealdað þæne fic-beam & ealle trywu ³⁰ þonne hig wæstm brincgað. ge witun þt sumor ys gehende; ³¹ And þonne ge þas þing geseoð witað þt godes rïce is gehende; ³² Soðlice ic eow secge þt þeos cneores ne gewit ærþam þe ealle þas ðing gewurþon; ³³ Heofen & eorðe gewitaþ soðlice mïne word ne gewitað; ³⁴ [Note: Ðys godspel gebyrað on frige-dæg on þære end-leftan wucan ofer pentecosten. A.B. Adtendite uobis ne grauentur corda uestra in crapula & ebrietate & curis. A. ] Warniaþ eow þe-læs eower heortan gehefegude syn on ofer-fylle & on druncennesse & þises lifes carum & on eow se færlica dæg be-cume ³⁵ swa swa grin; He be-cymþ on ealle þa ðe sittað ofer eorðan ansyne; ³⁶ Waciað on ælcere tïde & bidað þt ge wurðe syn. þt ge þas towerdan þing for-fleon. & standan beforan mannes suna; ³⁷ Soðlice he wæs on dæg on þam temple lærende. & on niht he eode & wunode on þam munte þe ys gecweden oliueti ³⁸ & eall folc on morgen com to him. to þam temple þt hi hine gehyrdon;

²² Soþlice eal þys wæs geworden. þt gefylled wære þt fram drihtne gecweden wæs. þurh þone witegan;

² & cwæð; Doþ dæd-bote. soðlice genealæceð heofona rice;

¹⁷ Syððan ongan se hælend bodian & cweðan. doð dæd-bote. soðlice heofona rice genealæcð.

¹¹ Eadige synt ge þonne hï wyriað eow & ehtað eow. & secgeað ælc yfel ongën eow. leogende for me;

¹⁸ Soþes on eornost ic secge eow. ærþam gewïte heofon & eorðe än .i. oððe än prica. ne gewït fram þære .æ. ærþam ealle þing gewurðan;

¹⁶ [Note: Ðys godspel sceal to manegra martyra mæsse-dæge. Ecce ego mitto uos. A. ] Nu ic eow sende swa sceap. gemang wulfas beoþ eornustlice gleawe swa næddran & bylwite swa culfran ¹⁷ warniað eow soþlice fram mannum. hig syllaþ eow soþlice on gemotum & swingað eow on hyra gesomnungum. ¹⁸ & ge beoþ gelædde to dëmun & to cyningun for me. to hyra dome & þeodun; ¹⁹ Þonne belæwaþ syllað eow ne þence ge hu oððe hwæt ge sprecun. eow byð geseald soþlice on þære tïde hwæt ge sprecun.

¹⁹ Þonne belæwaþ syllað eow ne þence ge hu oððe hwæt ge sprecun. eow byð geseald soþlice on þære tïde hwæt ge sprecun. ²⁰ ne synt ge na þe þær sprecað ac eowres fæder gast þe sprycð on eow;

²⁰ ne synt ge na þe þær sprecað ac eowres fæder gast þe sprycð on eow; ²¹ Soþlice broþur sylþ hys broður to deaðe. & fæder hys sunu. & bearn arisaþ ongen magas & to deaþe hï fordoþ.

²¹ Soþlice broþur sylþ hys broður to deaðe. & fæder hys sunu. & bearn arisaþ ongen magas & to deaþe hï fordoþ. ²² & ge beoþ on hatunge eallum mannum for mïnum naman. Soðlice se þurh-wunaþ oð ende se byþ hal;

²² & ge beoþ on hatunge eallum mannum for mïnum naman. Soðlice se þurh-wunaþ oð ende se byþ hal; ²³ [Note: Cum autem persequentur. A. ] Ðonne hi eow ehtaþ on þysse byrig fleoþ on oþre. & ðonne hï on þære eow ehtaþ fleoþ on þa þryddan; Soþlice ic eow secge ne be-faraþ ge israhela burga ærþan þe mannes sunu cume; ²⁴ Nys se leorning-cniht ofer hys lareow ne þeow ofer hys hlaford ²⁵ genoh byþ soþlice þam leorning-cnihte þt he sy swylce hys lareow & þeow swylce hys hlafurd; Gyf hi þæs hïredes fæder belzebub clypedon mycle swyþur hig eow clypiaþ

³⁰ And soþlice ealle eowres heafdes loccas synt getealde;

²² Soþlice þt þe asäwen is on þornum. þt is se þe þt wurd gehyrþ & þonne eornfullness þisse worulde & leasung þissa woruld-welena forþrysmiaþ þt wurd & hit is butan weastme geworden;

¹ [Note:Ðys sceal on wodnes-dæg on þære eahtoðan wucan ofer pentecosten. Accesserunt ad iesum pharisei & saducei temptantes & rogauerunt eum. A.] & þa genealæhton him to farisei & saducei & hyne costodon & bædon þt he him sum tacen of heofone æt-ywde. ² þa &swarode he him & cwæð on æfen ge cweðaþ. to-morgen hyt byþ smylte weder þes heofon ys read. ³ & on morgen ge cweþað. to-dæg hyt byþ hreoh weder þeos lyft scinð ünwederlice. nu cunne ge tocnawan heofones hiw. witodlice ge ne magon witan þæra tïda tacnu; ⁴ Seo yfele cneoryss & unriht-hæmende. tacen secþ & hyre ne byð geseald buton ionas tacen þæs witegan & him forlætenum he ferde.

²⁷ witodlice mannes sunu ys to cumenne on hys fæder wuldre mid hys englum. & þonne agylt æghwylcum be hys agenum worce; ²⁸ [Note: Ðys sceal on sæternes-dæg on þære forman lencten wucan. A. ] Soðlice ic secge eow. sume synt her standende. þe deaþ ne onbyrigeað ær hig geseon mannes sunu. cumende on hys fæder rice;

²⁸ [Note: Ðys sceal on sæternes-dæg on þære forman lencten wucan. A. ] Soðlice ic secge eow. sume synt her standende. þe deaþ ne onbyrigeað ær hig geseon mannes sunu. cumende on hys fæder rice;

¹ [Note: Ðys sceal on þære feorðan wucan ær mydda wyntra. A. ] And þa hë genealæhte hierusalem. & cöm to bethfage to oliuetes dune þa sende he hys twegen leorning-cnihtas

¹⁷ & he forlet hi þa & ferde of þære byrig to bethania. & lærde hi þar be godes rice;

⁴¹ Ða cwædon hig he fordeð þa yfelan mid yfele & gesett hys wingerd myd oþrum tilion þe him hys wæstm hyra tidon agyfon;

⁴⁴ And seþe fylþ uppan þysne stan he byð tobrysed; & he to-brysð þone ðe he onuppan fylð;

⁶ & þa oþre namon hys þeowas & mid teonan geswencton & ofslogon;

³⁴ [Note: Ðys godspel sceal on sancte stefanes mæsse-dæg. Ecce ego mitto ad uos. A. ] Ic sende to eow witegan & wise bocyras. & ge hig ofsleað & hoð & swingað on eowrum gesomnungum. & ge hig ehtað of byrig on byrig ³⁵ þt ofer eow cume ælc riht-wis blod þe wæs agoten ofer eorþan. fram abelys blode þæs rihtwisan. oð zacharias blod barachias suna. þone gë ofslogon betwyx þam temple & þam weofode; ³⁶ Soþ ic eow secge ealle þas þing cumaþ ofer þas cneorisse;

³⁶ Soþ ic eow secge ealle þas þing cumaþ ofer þas cneorisse;

¹ & þa se hælend ut-eode of þam temple. him tö-genealæhton hys leorning-cnihtas. þt hi him ætywdon þæs temples getimbrunge. ² þa &swarode he him & cwæð; Ge-seoþ ge eall þis. Soð ic secge eow. ne bið her læfed stan uppan stane þe ne beo to-worpen;

² þa &swarode he him & cwæð; Ge-seoþ ge eall þis. Soð ic secge eow. ne bið her læfed stan uppan stane þe ne beo to-worpen; ³ Ða he sæt uppan oliuetes dune þa comun hys leorningcnihtas dihlice & cwædon; Sege us hwænne þas ðing gewurþun. & hwilc tacn si þines to-cymys & worulde ge-endunge;

³ Ða he sæt uppan oliuetes dune þa comun hys leorningcnihtas dihlice & cwædon; Sege us hwænne þas ðing gewurþun. & hwilc tacn si þines to-cymys & worulde ge-endunge; ⁴ Ða &swarode he him & cwæð. warniað þt eow nan ne beswice;

⁴ Ða &swarode he him & cwæð. warniað þt eow nan ne beswice; ⁵ Manega cumaþ on minum naman & cweðaþ; Ic eom crist. & beswicaþ manega;

⁵ Manega cumaþ on minum naman & cweðaþ; Ic eom crist. & beswicaþ manega; ⁶ Witodlice ge gehyrað gefeoht & gefeohta hlisan. warnigeað þt ge ne beon gedrefede; Ðas þing sceolun gewurþan. ac nys þonne gyt se ende;

⁶ Witodlice ge gehyrað gefeoht & gefeohta hlisan. warnigeað þt ge ne beon gedrefede; Ðas þing sceolun gewurþan. ac nys þonne gyt se ende; ⁷ Þeod winð ongen þeode & rice ongen rice. & mann-cwealmas beoð & hungras wide geond land & eorþan styrunga

⁷ Þeod winð ongen þeode & rice ongen rice. & mann-cwealmas beoð & hungras wide geond land & eorþan styrunga ⁸ ealle þas þing synt þæra sara anginnu;

⁸ ealle þas þing synt þæra sara anginnu; ⁹ Ðonne syllað hi eow on gedrefednysse. & ofsleað eow & ealle menn eow hatigeað for minum naman

⁹ Ðonne syllað hi eow on gedrefednysse. & ofsleað eow & ealle menn eow hatigeað for minum naman

⁹ Ðonne syllað hi eow on gedrefednysse. & ofsleað eow & ealle menn eow hatigeað for minum naman ¹⁰ & þonne beoð manega unge-trywsode & belæwað betwyx him & hatigað him be-twynan;

¹⁰ & þonne beoð manega unge-trywsode & belæwað betwyx him & hatigað him be-twynan; ¹¹ & manega lease witegan cumað & beswicað manega.

¹¹ & manega lease witegan cumað & beswicað manega. ¹² & forþam þe unryhtwisnys rixað manegra lufu acolaþ; ¹³ Witodlice seþe þurhwunað oð ende se byþ hal;

¹³ Witodlice seþe þurhwunað oð ende se byþ hal; ¹⁴ & þis godspel byþ bodod ofer ealle eorþan on gewittnysse eallum þeodum & þonne cymð seo ge-endung; ¹⁵ Ðonne ge ge-seoð þa onsceonunge þære toworpennysse þe se witega. gecwæð daniel. þa he stod on haligre stowe. ongyte seðe hit ræt;

¹⁵ Ðonne ge ge-seoð þa onsceonunge þære toworpennysse þe se witega. gecwæð daniel. þa he stod on haligre stowe. ongyte seðe hit ræt;

¹⁵ Ðonne ge ge-seoð þa onsceonunge þære toworpennysse þe se witega. gecwæð daniel. þa he stod on haligre stowe. ongyte seðe hit ræt; ¹⁶ Fleon þonne to muntum þa þe on iudea lande synt.

¹⁶ Fleon þonne to muntum þa þe on iudea lande synt.

¹⁶ Fleon þonne to muntum þa þe on iudea lande synt. ¹⁷ & seþe ys uppan hys huse ne gä he nyþyr þt he ænig þing on his huse fecce ¹⁸ & seþe is on æcyre. ne cyrre he þt he hys tunecan nyme; ¹⁹ Wä eacniendum & fedendum on þam dagum.

¹⁹ Wä eacniendum & fedendum on þam dagum. ²⁰ biddað þt eower fleam on wintra oððe on reste-dæge ne gewurþe; ²¹ Witodlice þonne byð swa mycel gedeorf swa næs of middan-geardes fruman oþ þis; Ne nü ne ge-wurð; ²² & buton þa dagas gescyrte wærun. nære nan mann hal gewordyn; Ac for þam ge-corenum þe he geceas þa dagas beoð gescyrte; ²³ Ðonne gyf eow hwa segð nu crist ys her oþþe ðær. ne gelyfe ge him;

²³ Ðonne gyf eow hwa segð nu crist ys her oþþe ðær. ne gelyfe ge him; ²⁴ Þonne cumað lease cristas & lease witegan. & doð mycle tacn & fore-beacn þt ðä beoþ on ge-dwolan gelædde gyf hyt beon mæg þe ge-corene wærun;

²⁴ Þonne cumað lease cristas & lease witegan. & doð mycle tacn & fore-beacn þt ðä beoþ on ge-dwolan gelædde gyf hyt beon mæg þe ge-corene wærun; ²⁵ Witodlice ic hyt eow fore-sæde;

²⁵ Witodlice ic hyt eow fore-sæde; ²⁶ Gyf hig eow secgeað her he ys on westene ne fare ge üt. gyf hig secgeað her he is on þurh-ferun ne ge-lyfe ge; ²⁷ Wito[d]lice swa swa lïgyt færð fram est-dæle & æt-ywð oþ west-dæl. swa byð mannes suna to-cyme; ²⁸ Swa hwær swa hold byþ þæder beoð earnas gegaderude; ²⁹ Sona æfter þæra daga ge-drefydnesse seo sunne byð for-sworcen & se mona hys leoht ne sylð & steorran feallaþ of þære heofenan. & þære heofenan mægenu beoþ astyrede.

²⁹ Sona æfter þæra daga ge-drefydnesse seo sunne byð for-sworcen & se mona hys leoht ne sylð & steorran feallaþ of þære heofenan. & þære heofenan mægenu beoþ astyrede.

²⁹ Sona æfter þæra daga ge-drefydnesse seo sunne byð for-sworcen & se mona hys leoht ne sylð & steorran feallaþ of þære heofenan. & þære heofenan mægenu beoþ astyrede. ³⁰ & þonne æt-ywð mannes suna tacn on heofonan. & þonne wepað ealle eorþan mægþa. & geseoð mannes sunu cumende on heofonan genipod. mid myclum mægene & mægenþrymme.

³⁰ & þonne æt-ywð mannes suna tacn on heofonan. & þonne wepað ealle eorþan mægþa. & geseoð mannes sunu cumende on heofonan genipod. mid myclum mægene & mægenþrymme.

³⁰ & þonne æt-ywð mannes suna tacn on heofonan. & þonne wepað ealle eorþan mægþa. & geseoð mannes sunu cumende on heofonan genipod. mid myclum mægene & mægenþrymme. ³¹ & he asent hys englas mid byman & mycelre stefne. & hï ge-gaderigað hys gecorenan. of feower middan-eardes endum of heofona heahnyssum oð hyra gemæru; ³² Leornigeað big-spell be þam fic-treowwe þonne hys twig byþ hnesce & leaf acennede. ge witun þt sumor ys gehende

³² Leornigeað big-spell be þam fic-treowwe þonne hys twig byþ hnesce & leaf acennede. ge witun þt sumor ys gehende ³³ & wite ge swa þonne ge þas þing geseoð þt he ys on durum gehende;

³³ & wite ge swa þonne ge þas þing geseoð þt he ys on durum gehende; ³⁴ Soð ic secge eow þt ðeos cneorys ne gewit ærþam þe ealle þas þing gewurðon;

³⁴ Soð ic secge eow þt ðeos cneorys ne gewit ærþam þe ealle þas þing gewurðon;

³⁴ Soð ic secge eow þt ðeos cneorys ne gewit ærþam þe ealle þas þing gewurðon; ³⁵ Heofone & eorþe gewitað. witodlice mine word ne gewitað;

³⁵ Heofone & eorþe gewitað. witodlice mine word ne gewitað;

³⁵ Heofone & eorþe gewitað. witodlice mine word ne gewitað; ³⁶ Nat nan mann be þam dæge ne be þære tide ne furðun englas buton fæder äna; ³⁷ Witodlice swa swa on nöes dagum wæs. swa byð mannes suna tocyme. ³⁸ swa hi wærun on þam dagum ær þam flode. etende & drincynde & wifigende & gyfta syllende. oð þone dæg þe nöe on þa earce eode. ³⁹ & hi nysðon ær þt flod com & nam hig ealle. swa byð mannes suna töcyme;

³⁹ & hi nysðon ær þt flod com & nam hig ealle. swa byð mannes suna töcyme; ⁴⁰ Ðonne beoð twegen on æcyre. än byð genumen & oðer byþ læfyd.

⁴⁰ Ðonne beoð twegen on æcyre. än byð genumen & oðer byþ læfyd. ⁴¹ Twa beoð æt cwyrne grindende. än byð genumen & oðer byþ læfed; Twegen beoþ on bedde. än byð ge-numen & oþer byð læfed;

⁴¹ Twa beoð æt cwyrne grindende. än byð genumen & oðer byþ læfed; Twegen beoþ on bedde. än byð ge-numen & oþer byð læfed; ⁴² [Note: Ðys godspel sceal to mænies confessores mæsse-dæge. ] Wacigeað [Note: The capital W is written as Ð. ] witodlice forþam þe ge nyton on hwylcyre tide eower hlaford cuman wyle;

⁴² [Note: Ðys godspel sceal to mænies confessores mæsse-dæge. ] Wacigeað [Note: The capital W is written as Ð. ] witodlice forþam þe ge nyton on hwylcyre tide eower hlaford cuman wyle;

⁴² [Note: Ðys godspel sceal to mænies confessores mæsse-dæge. ] Wacigeað [Note: The capital W is written as Ð. ] witodlice forþam þe ge nyton on hwylcyre tide eower hlaford cuman wyle; ⁴³ Witað þt gyf se hiredes ealdor wiste on hwylcere tide se þeof töwerd wære. witodlice he wolde wacigean & nolde geþafigen þt man hys hus under-dulfe;

⁴³ Witað þt gyf se hiredes ealdor wiste on hwylcere tide se þeof töwerd wære. witodlice he wolde wacigean & nolde geþafigen þt man hys hus under-dulfe; ⁴⁴ & for-þam beo gë gearwe. forþam ðe mannes sunnu (sic) wyle cuman on þære tide þe ge nyton;

⁴⁴ & for-þam beo gë gearwe. forþam ðe mannes sunnu (sic) wyle cuman on þære tide þe ge nyton; ⁴⁵ Wens þu (sic) hwa sy getrywe & gleaw þeow. þone geset hys hlafurd ofer his hired. þt he him on tide mete sylle;

⁴⁵ Wens þu (sic) hwa sy getrywe & gleaw þeow. þone geset hys hlafurd ofer his hired. þt he him on tide mete sylle; ⁴⁶ Eadi ys se þeow þe hys hlafurd hyne gemët þus dondne þonne he cymð;

⁴⁶ Eadi ys se þeow þe hys hlafurd hyne gemët þus dondne þonne he cymð; ⁴⁷ Soþ ic eow secge þt ofer eall þt he ah he hyne gesett;

⁴⁷ Soþ ic eow secge þt ofer eall þt he ah he hyne gesett; ⁴⁸ Gyf se yfela þeowa ðencþ on hys heortan & cwyþ. min hlafurd uferað hys cyme.

⁴⁸ Gyf se yfela þeowa ðencþ on hys heortan & cwyþ. min hlafurd uferað hys cyme. ⁴⁹ & agynð beatan hys efen-þeowas. & yt & drincþ mid druncenum.

⁴⁹ & agynð beatan hys efen-þeowas. & yt & drincþ mid druncenum. ⁵⁰ þonne cymþ ðæs weles hlaford on þam dæge ðe he nä ne wenþ & on ðære tide þe he nat.

⁵⁰ þonne cymþ ðæs weles hlaford on þam dæge ðe he nä ne wenþ & on ðære tide þe he nat. ⁵¹ & todælþ hyne & asett hys dæl mid liccetterum. þær byþ wop & toþa gristbitung;

¹³ Witodlice waciað forþam ðe ge nyton ne þone dæg ne þa tide;

³¹ [Note: Ðys sceal on monan-dæg on forman fæsten-dæg. A. ] Witudlice þonne mannes sunu cymð on hys mægen-þrymme & ealle englas mid him. þonne sitt he ofer hys mægen-þrymmes setl.

³⁰ Ða hig hæfdon heora lofsang gesunggenne þa ferdon hig uppan oliuetes dune;

⁴¹ waciaþ & gebiddað eow þt ge in ne gän on costunge; Witudlice se gast is hræd & þæt flæsc ys untrum;

⁵⁵ On þære tide cwæð se hælend to þam folce; Eall-swa to þeofe ge synt cumene mid swurdum. & mid sahlum me to nymenne; Dæghwamlice ic sæt mid eow on þam temple & lærde eow. & ge me ne namon;

⁶⁴ Ða cwæð se hælynd him to. þt ðu sædest; Soð ic eow secge æfter þyson ge geseoð mannes bearn sittende on þa swiðran healfe godes mægen-þrymmes. & cumendne on heofones wolcnum;

⁶ Ða soðlice þæra sacerda ealdras onfengon þæs seolfres & cwædon; Nys hyt na alyfed þt we asendon hyt on ure maðmcyste. forþam hyt is blodes wurð;

⁴⁵ Witodlice fram þære sixtan tide wæron gewurden þystru ofer ealle eorðan oþ þa nigoþan tid;

¹⁹ & of-yrmðe & swicdome worold-welene. & oðra gewilnunga þt word of-þrysmað. & synt buton wæstme gewordene.

¹¹ Soðlice ge cweþað. gif hwa segð his fæder & meder corbän þt is on ure geðeode gyfu. gif hwylc is of me þe fremað. ¹² & ofer þt ge ne lætað hine ænig þing dön his fæder oððe meder ¹³ toslitende godes bebod. for eower stüntan lage þe ge gesetton. & manega oþre þing ðysum gelice ge doð;

¹² And oþrum dæge þa hi ferdon fram bethanïa hine hingrode;

¹⁹ And þa hit æfen wæs he eode of þære ceastre;

⁴¹ Ða sæt se hælend ongën þone toll-sceamol & geseah hu þt folc hyra feoh. torfude on þone toll-sceamul. & manega welige torfudon fela; ⁴² Þa com än earm wuduwe. and wearp twegen feorð-lingas;

⁴² Þa com än earm wuduwe. and wearp twegen feorð-lingas; ⁴³ Ða clypode he his leorning cnihtas & sæde him; Soðlice ic eow secge. þt þeos earme wuduwe eallinga mæst sealde þara þe on toll-sceamul sealdon; ⁴⁴ Ealle sendon of þam þe hi genoh hæfdon; Soðlice þeos of hyre yrmþe eall þt heo hæfde sealde ealle hyre and-lyfene;

¹ Ða he of þam temple eode þa cwæð än of his leorning-cnihtum to him. lareow loca hwylce stanas her synt & hwylce getimbrunga þisses temples; ² Þa cwæð se hælend. ne ge-seoge ealle þas mycelan getimbrunga. ne bið her læfed stan ofer stan þe ne beo toworpen;

² Þa cwæð se hælend. ne ge-seoge ealle þas mycelan getimbrunga. ne bið her læfed stan ofer stan þe ne beo toworpen; ³ Þa hi sæton on oliuetes düne ongen þt tempel synderlice hine petrus & iacobus. & iohannes. & andreas. ahsodon;

³ Þa hi sæton on oliuetes düne ongen þt tempel synderlice hine petrus & iacobus. & iohannes. & andreas. ahsodon; ⁴ Sege us hwænne þas þing ge-wurdon & hwylc tacen bið þænne ealle þas ðing onginnað beon ge-endud;

⁴ Sege us hwænne þas þing ge-wurdon & hwylc tacen bið þænne ealle þas ðing onginnað beon ge-endud; ⁵ Þa ongan se hælend him &swarigende to cweðan; Warniað þt eow nan mann ne be-swice;

⁵ Þa ongan se hælend him &swarigende to cweðan; Warniað þt eow nan mann ne be-swice; ⁶ Soþlice manega cumað on minum naman. & cweþað. ic eom crist & beswicað manega

⁶ Soþlice manega cumað on minum naman. & cweþað. ic eom crist & beswicað manega ⁷ & þonne ge gehyrað gefeohtu. & gefeohta hlisan. ne ondræde ge eow. hit gebyrað þt hit gebelimpe. ac þonne gyt nis ende;

⁷ & þonne ge gehyrað gefeohtu. & gefeohta hlisan. ne ondræde ge eow. hit gebyrað þt hit gebelimpe. ac þonne gyt nis ende; ⁸ Soðlice þeod arist ägën þeode. & rice ongën rice & beoð eorþan styrunga geond stowa & hungor. þis synd sara angin;

⁸ Soðlice þeod arist ägën þeode. & rice ongën rice & beoð eorþan styrunga geond stowa & hungor. þis synd sara angin;

⁸ Soðlice þeod arist ägën þeode. & rice ongën rice & beoð eorþan styrunga geond stowa & hungor. þis synd sara angin; ⁹ Warniað eow sylfe. hi syllað eow on geþeahte & swingað on gesamnungum. & ge standað beforan demum & cyningum. for minum naman him on ge-witnesse

⁹ Warniað eow sylfe. hi syllað eow on geþeahte & swingað on gesamnungum. & ge standað beforan demum & cyningum. for minum naman him on ge-witnesse

⁹ Warniað eow sylfe. hi syllað eow on geþeahte & swingað on gesamnungum. & ge standað beforan demum & cyningum. for minum naman him on ge-witnesse ¹⁰ & on ealle þeoda; Ærest ge-byrað beon þt godspel gebodud.

¹⁰ & on ealle þeoda; Ærest ge-byrað beon þt godspel gebodud. ¹¹ & þonne hi syllende eow læþað ne fore-smeage ge hwæt ge specan. ac specað þt eow on þære tide ge-seald bið; Ne synd ge na specende ac se halga gast;

¹¹ & þonne hi syllende eow læþað ne fore-smeage ge hwæt ge specan. ac specað þt eow on þære tide ge-seald bið; Ne synd ge na specende ac se halga gast;

¹¹ & þonne hi syllende eow læþað ne fore-smeage ge hwæt ge specan. ac specað þt eow on þære tide ge-seald bið; Ne synd ge na specende ac se halga gast; ¹² Soðlice se broðor þone broþor to deaðe sylð. & se fæder his sunu. & þa bearn arisað agën hyra magas. & mid deaðe hi ge-wæceað.

¹² Soðlice se broðor þone broþor to deaðe sylð. & se fæder his sunu. & þa bearn arisað agën hyra magas. & mid deaðe hi ge-wæceað.

¹² Soðlice se broðor þone broþor to deaðe sylð. & se fæder his sunu. & þa bearn arisað agën hyra magas. & mid deaðe hi ge-wæceað. ¹³ & ge beoð eallum on hatunge for minum naman; Soðlice se bið hal se þe oð ende þurh-wunað;

¹³ & ge beoð eallum on hatunge for minum naman; Soðlice se bið hal se þe oð ende þurh-wunað;

¹³ & ge beoð eallum on hatunge for minum naman; Soðlice se bið hal se þe oð ende þurh-wunað; ¹⁴ Ðonne ge ge-seoð þære toworpednysse asceonunge standan þar heo ne sceal. þonne ongyte se þe ræt. fleon þonne on muntas þa ðe synt on iudea

¹⁴ Ðonne ge ge-seoð þære toworpednysse asceonunge standan þar heo ne sceal. þonne ongyte se þe ræt. fleon þonne on muntas þa ðe synt on iudea ¹⁵ & se ðe is ofer þëcene ne stige he on his hüs ne he in ne ga þt he aht on his huse nime.

¹⁵ & se ðe is ofer þëcene ne stige he on his hüs ne he in ne ga þt he aht on his huse nime. ¹⁶ & se ðe bið on æcere ne cyrre he ongean þt he his reaf nime; ¹⁷ Wä cenne[n]dum on þam dagum.

¹⁷ Wä cenne[n]dum on þam dagum. ¹⁸ biddað þt ðis on wintra ne ge-wurðe; ¹⁹ Soþlice on þam dagum beoð swylce gedrefednessa. swylce ne ge-wurdon. of frymmðe þære gesceafte þe god gesceop. oð nu. ne na ne gewurþað.

¹⁹ Soþlice on þam dagum beoð swylce gedrefednessa. swylce ne ge-wurdon. of frymmðe þære gesceafte þe god gesceop. oð nu. ne na ne gewurþað. ²⁰ And gif drihten þas dagas ne gescyrte. nan flæsc ne wurde hal. ac for þam gecorenum þe he ge-ceas he ge-scyrte þa dagas;

²⁰ And gif drihten þas dagas ne gescyrte. nan flæsc ne wurde hal. ac for þam gecorenum þe he ge-ceas he ge-scyrte þa dagas; ²¹ And gif eow hwylc segð witodlice her is crist. witodlice þær he is. ne gelyfe ge;

²¹ And gif eow hwylc segð witodlice her is crist. witodlice þær he is. ne gelyfe ge; ²² Soðlice lease cristas. & lease witegan arisað. & wyrcað fore-beacnu. to beswicanne eac gif hit beon mæg þa ge-corenan;

²² Soðlice lease cristas. & lease witegan arisað. & wyrcað fore-beacnu. to beswicanne eac gif hit beon mæg þa ge-corenan; ²³ Warniað eow. nu ealle þing. þe ic eow fore-sæde.

²³ Warniað eow. nu ealle þing. þe ic eow fore-sæde. ²⁴ ac on þam dagum æfter þære geswencednysse. bið sunne aþeostrod. & se mona his beorhtnesse ne sylð

²⁴ ac on þam dagum æfter þære geswencednysse. bið sunne aþeostrod. & se mona his beorhtnesse ne sylð ²⁵ & heofones steorran beoð feallende. & beoð astyrode þa megenu þe on heofonum synt;

²⁵ & heofones steorran beoð feallende. & beoð astyrode þa megenu þe on heofonum synt; ²⁶ Ðonne geseoð hi mannes sunu cumendne on ge-nipum mid mycelum mægene & wuldre;

²⁶ Ðonne geseoð hi mannes sunu cumendne on ge-nipum mid mycelum mægene & wuldre; ²⁷ þonne sent he his englas & hi gaderiað his gecorenan of feower windum of eorþan heanesse oþ heofones heahnesse; ²⁸ Leorniað an bigspell be þam fic-treowe. þonne his twi bið mearu. & leaf beoð acennede. ge witon þt sumor is gehende.

²⁸ Leorniað an bigspell be þam fic-treowe. þonne his twi bið mearu. & leaf beoð acennede. ge witon þt sumor is gehende. ²⁹ & wite ge þonne ge þas ðing geseoð þt he is dura gehende;

²⁹ & wite ge þonne ge þas ðing geseoð þt he is dura gehende; ³⁰ Soðlice ic eow secge þt þeos cneores ne gewit ærþam ealle þas ðing gewurðon.

³⁰ Soðlice ic eow secge þt þeos cneores ne gewit ærþam ealle þas ðing gewurðon.

³⁰ Soðlice ic eow secge þt þeos cneores ne gewit ærþam ealle þas ðing gewurðon. ³¹ heofon & eorðe gewitað. witodlice mine word ne ge-witað;

³¹ heofon & eorðe gewitað. witodlice mine word ne ge-witað; ³² Be þam dæge & þære tide nan mann nat. ne englas on heofone ne mannes sunu buton fæder äna; ³³ Warniað & waciað & gebiddaþ eow. ge nyton hwænne seo tid ys;

³³ Warniað & waciað & gebiddaþ eow. ge nyton hwænne seo tid ys; ³⁴ Swa se man ælþeodilice ferde forlet his hus & sealde his þeowum þæne anwald gehwylces weorces. & beode þam dure-wearde þt he wacige; ³⁵ Eornostlice wacigeað ge nyton hwænne þæs huses hlaford cymð; þe on æfen þe on midre nihte. þe on hancrede. þe on mergen. ³⁶ þe læs he eow slapende gemëte þonne he færinga cymð; ³⁷ Soðlice þt ic eow secge eallum ic hit secge waciað.

³⁷ Soðlice þt ic eow secge eallum ic hit secge waciað.

⁸ Þeos sealde þt heo hæfde. heo com to smyrianne minne lic-haman on byrgene; ⁹ Soðlice ic eow secge swa hwar swa þis godspell gebodad bið. on eallum middan-earde bið gebodod þt heo þis on his gemynde dyde;

³³ And þære syxtan tide wurdo[n] þystru gewordene geond ealle eorðan. oð nön-tide

²⁵ Soþlice ic eow secge manega wudewan wæron on helïas dagum on hisrahel. ða þa seo heofon wæs belocen þreo ger & syx monþas; Þa wæs gewörden mycel hunger on ealle eorðan

²² Eadige beo ge. þone eow men hatiað & ehtað. & on-hiscaþ. & awurpað eowerne naman swa swa yfel for mannes suna;

¹⁴ Ðæt sæd þe feoll on þa ðornas þt synt þa ðe gehyraþ. & of carum & of welum & of lustum þiss lifes synt for-þrysmede. & nanne wæstm ne bringað; ¹⁵ þt feoll on ða godan eorðan. þt synt þa ðe on godre & on selestre heortan gehyrende þt word healdað & wæstm on geþylde bringað;

⁴³ Ða wæs sum wïf on blod-ryne twelf gër; Seo for-dælde on læcas eall þt heo ahte. & ne mihte þeah of ænegum beon ge-hælyd;

²⁷ Ic secge eow soðlice. her synd sume standende þa deade ne wurðaþ. ær hig godes rïce geseon;

⁴¹ Ða cwæþ se hælend. martha martha. geornfull þu eart & embe fela þinga gedrefed;

⁴⁹ Forþam cwæð godes wisdöm. ic sende to him witegan & apostolas. & hig of-sleað hig. & ehtað ⁵⁰ þt ealra witegena blod sy ge-soht. þe wæs agoten of middan-geardes fruman. fram þisse cneorysse. ⁵¹ fram abeles blode oð zachariam blod. se forwearð betux þam altare & þam temple. ic eow secge. swa bið ge-soht fram þisse cneorysse;

⁷ ac ealle eowres heafdes loccas synt getealde; Ne adræde ge eow ge synt beteran manegum spearwum;

¹¹ [Note: Ðis sceal on frige-dæg ofer pentecosten. Cum autem inducerent uos in sinagogis. A. ] Þonne hig lædað eow on gesamnunga & to dugeðe-ealdrum. & to anwealdum. ne beo ge embe-þencynde. hü oððe hwæt ge specon. oððe &swarian. ¹² halig gast eow lærð on þære tïe þa þing þe eow specan gebyrað;

¹² halig gast eow lærð on þære tïe þa þing þe eow specan gebyrað;

³⁷ Eadige synt þa þeowas þe se hlaford wæccende gemet þonne he cymð; Soðlice ic eow secge þt he begyrt hine & deð þt hig sittað. & gangende him þenað; ³⁸ And gif he cymð on þære æfteran wæccan. oððe on þære þriddan & þus gemet. eadige synt þa þeowas; ³⁹ Witað þt gif se hiredes ealdor wiste hwænne se þeof cuman wolde. witodlice he wacude & ne geþafude þt man his hus under-dulfe; ⁴⁰ And beo ge wære forþam þe mannes sunu cymð þære tïde þe ge ne wenað;

⁴⁰ And beo ge wære forþam þe mannes sunu cymð þære tïde þe ge ne wenað;

⁴⁴ Soðlice ic secge eow þt he gesett hine ofer eall þt he ah; ⁴⁵ Gyf þonne se þeow cwyð on hys heortan mïn hlaford üferaþ hys cyme. & agynð beatan þa cnihtas & þa þinena. & etan & drincan & beon ofer-druncen. ⁴⁶ þonne cymþ þæs þeowan hlaford on þäm dæge þe he ne wenð. & þære tïde þe he nät. & to-dælþ hine & sett his dæl mid þam ungetreowum;

⁵¹ forþam þe ic com sybbe on eorþan sendan. ne secge ic eow ac to-däl; ⁵² Heonon-forð beoð fife on anum hüse to-dælede. þry on twegen. & twegen on þry. ⁵³ beoð to-dælede; Fæder on sunu & sunu on his fæder. modor on dohtor & dohtor on hyre modor; Swegr on hyre snore. & snoru on hyre swegere;

⁵³ beoð to-dælede; Fæder on sunu & sunu on his fæder. modor on dohtor & dohtor on hyre modor; Swegr on hyre snore. & snoru on hyre swegere; ⁵⁴ & he cwæþ to þam folce. þonne ge ge-seoð þa lyfte cumende on west-dæle. sona ge cweðað storm cymð & hit swa byð; ⁵⁵ And þonne ge geseoð suðan blawan ge secgaþ þt is töwerd & hit byð; ⁵⁶ Lä liceteras cunnege afandian heofones ansyne & eorþan. humeta na afandige ge þas tïde; ⁵⁷ Hwi ne demege of eow-sylfum þt riht is;

⁵⁷ Hwi ne demege of eow-sylfum þt riht is;

¹² þa cwæð se yldra to his fæder; Fæder. syle me minne dæl minre æhte þe me to ge-byreþ. þa dælde he him his æhte;

³ Warniað eow. gyf þin broðor syngað cïd him;

²³ & hig secgað eow her he is. & þar he is. ne farege ne ne fyliað;

³¹ on ðam dæge se ðe bið on þëcene & his fatu on hüse. ne stihð he nyðer þt he hig nime; And se ðe bið on æcere. ne went he on-bæc; ³² Beoð gemyndige loðes wïfes. ³³ swa hwylc swa secð his sawle ge-dön häle se hig for-spilþ; & swa hwylc swa hig forspilþ se hig gelif-fæstað;

³⁷ Þa cwædon hig to him. hwar drihten; Ða cwæþ he. swa hwar swa se lichama bið þyder beoð earnas gegaderud;

¹ [Note: [Iu]dex quidam erat [in] ciuitate qui [de]um non timuit neque [h]ominem. B. ] Ða sæde he him sum big-spel þt hit ys riht þt man symle gebidde & na geteorige

⁷ Soþlice ne deð god his gecorenra wrace clypiendra to him dæges & nihtes. & he geþyld on him hæfþ;

²⁷ Ðeah-hwæþere þa mine fynd þe noldon þt ic ofer hig rixude. lædað hider & of-sleað hig beforan me.

³⁷ & þa he ge-nealæhte to oliuëtes muntes nyðer-stïge. þa ongunnon ealle þa menego geblissian. & mid mycelre stefne god heredon be eallum þam mihtum þe hig gesawun.

⁴³ forþam ðe þa dagas to ðe cumað. & þïne fynd þe betrymiaþ. & behabbað þe. & genyrwað þe æghwanun. ⁴⁴ & to eorþan afyllað þe & þine bearn þe on ðe synt. & hig ne læfað on þe stän ofer stäne. forþam þe ðu ne on-cneowe þa tïde þïnre geneosunge; ⁴⁵ Ða ongan he of þam temple ut-drïfan þa syllendan & ða bicgendan. ⁴⁶ & him to cwæð; Hit ys awriten þt min hus ys gebed-hüs. ge hit worhton to sceaðena scræfe. ⁴⁷ & he wæs dæg-hwamlice on þam temple lærende; Soþlice þara sacerda ealdras & þa boceras & þæs folces ealdor-men smeadon hu hig hine fordon mihton. ⁴⁸ & hig ne fundon hwæt hi him to gylte dydon; Soðlice eall folc wæs abysgod þe be him gehyrde secgan;

³⁵ Ða ðe synt þære worulde wyrðe. & ærystes of deaðum ne giftigeaþ hi ne wif ne lædað

⁷ Þa ahsodon hig hine la bebeodend hwænne beoð þas þing. & hwylce tacna beoð þonne þas þing gewurðaþ; ⁸ Ða cwæþ he warniað þt ge ne syn beswicene. manege cumað on minum naman. & cweðað; Ic hit eom & tïd genealæcð; ne fare ge æfter him

¹⁸ & ne for-wyrð a locc of eowrum heafde; ¹⁹ On eowrum geþylde ge gehealdað eowre sawla; ²⁰ [Note: Ðys godspell gebyrað on wodnes dæg on þære .xi. ucan ofer pentecosten. Respondens iesus dixit discipulis suis. Cum autem uideritis circumdari ab exercitu. A. Cum uideritis, &c. B. ] Þonne ge geseoð hierusalem mid here betrymede. witað þt hyre toworpennes genealæcð. ²¹ þonne fleoð on muntas þa ðe on iudea synt & nyðer ne astigað þa ðe on hyre middele synt. & into hyre ne magon þa ðe þar-ute synt

²⁵ And beoð tacna on sunnan & on monan & on steorrum & on eorðan. þeoda for-þriccednys. for gedrefednesse sæs swëges. & yða ²⁶ bifigendum mannum. for ege & anbide þe eallum ymbe-hwyrfte to-becumað; Ðonne beoð heofones myhta astyrede. ²⁷ & þonne hig geseoð mannes sunu on lyfte cumende mid mycelum anwalde & mægen-þrymme;

²⁷ & þonne hig geseoð mannes sunu on lyfte cumende mid mycelum anwalde & mægen-þrymme; ²⁸ Ðonne þas þing agynnað beseoð & eowre heafdu üp-ahebbaþ. forþam ðe eower alysednes geNealæcð;

²⁸ Ðonne þas þing agynnað beseoð & eowre heafdu üp-ahebbaþ. forþam ðe eower alysednes geNealæcð;

³² Soðlice ic eow secge þt þeos cneores ne gewit ærþam þe ealle þas ðing gewurþon;

³⁹ And æfter gewunan he ut-eode on þæne munt oliuarum þt ys ele-bergena. & his leorning-cnihtas him fyligdon;

²⁹ forðam þa dagas cumað on þam hig cweþað. eadige synt þa untymyndan & in-noþas þe ne cendun & þa breost þe ne sictun.

⁴⁵ Ða atynde he him andgyt þt hig ongeton hälige gewrïtu.

²⁰ Ða iudeas cwædon to him. þis tempel wæs getimbrod on six & feowertigon wïntron & ä-rærst þü hit on þrym dagon;

⁴³ Ic com on mines fæder naman & ge me ne under-fengon. gyf oþer cymþ on his agenum naman hyne ge under-foð.

⁷ ne mæg middan-eard eow hatigean ac he hatað me forþam ic cyþe gewitnesse be him þt his weorc synt yfele;

¹ [Note: Ðys god-spel ge-byrað anum dæge ær myd-fastene. Perrexit iesus in montem oliueti. A. ] Se hælend for on oliuetes dune. ² & com eft on dæg-red to þam temple. & eall þt folc com to him. & he sæt & lærde hig;

²⁰ Ðas word he spæc æt cep-sceamule & nan man hyne ne nam. forþam þe hys tid ne com þa gyt.

²⁴ Ic eow sæde þt ge sweltað on eowrum synnum gif ge ne gelyfað þt ic hit sÿ. ge sweltað on eowre synne;

¹ [Note: Ðys godspel sceal on monan-dæg innan þære palm-wucan. Ante sex dies pasche. A. ] Se hælend com syx dagon ær þam eastron to bethanïa þar lazarus wæs dead þe se hælend awrehte;

¹⁹ Gif ge of middan-earde wæron. middan-eard lufode þt his wæs; Forþam þe ge ne synt of middan-earde. ac ic eow geceas of middan-earde. forði middan-eard eow hatað; ²⁰ Gemunað minre spræce þe ic eow sæde. Nis se ðeowa mærra þonne his hlaford; Gif hi me ahton (sic). hi wyllað ehtan eower; Gif hi mine spræce heoldon hi healdað eac eowre; ²¹ Ac ealle þas þing hi doð eow for minum naman. forþam hi ne cunnon þæne þe me sende;

² hi doð eow of gesomnungum; Ac seo tid cymð þt ælc þe eow of-slyhð wenþ þt he þenige gode. ³ & þas ðing hig doð forþam þe hi ne cuþon minne fæder ne me;

¹⁴ Ic sealde him þine spræce. & middan-eard hi hæfde on hatunge. forþam hi ne synt of middan-earde. swa ic eac ne eom of middan-earde;

²¹ Witodlice þa petrus þysne geseah. þa cwæð he to þam hælende. Drihten. hwæt sceal þes; ²² Ða cwæð se hælend to him. ic wylle þt he wunige ðus oð ic cume. cwæð (sic; over erasure) to þe. fylig ðu me;