Acts 28 Cross References - WestSaxon990

⁷ Soðlice þa he geseh manega þæra sunder-halgena & þæra riht-wisendra to his fulluhte cumende. he cwæð to him; La næddrena cyn. hwa geswutelode eow to fleonne fram þan toweardan yrre;

²³ [Note: Ðis sceal on frige-dæg on þære þryddan wucan ofer twelftan dæg. A. B. Et circuibat iesus totam galileam. A. ] & þa beferde se hælend ealle galileam. lærende on hyra gesomnungum. & he wæs bodiende god-spel þæs rïces. & hælende ælce adle & ælce untrumnysse. on þam folce; ²⁴ & ða ferde hys hlïsa into ealle syriam. & hi brohton him ealle yfel-hæbbende missenlicum adlum. & on tintregum gegripene. & þa ðe deofel-seocnyssa hæfdon. & monoð-seoce & laman & he þä gehælde;

³¹ Nellen ge eornustlice beon ymbhydige þus cweþende. hwæt ete wë oððe hwæt drïnce we. oþþe mid hwam beo wë oferwrogene; ³² Soþlice ealle þas þing þeoda seceað; Witodlice eower fæder wat þt ge eallra þyssa þinga be-þurfon ³³ eornustlice sëceað ærest godes rice & hys rihtwisnesse. & ealle þas þing eow beoþ þær-to ge-eacnode; ³⁴ Ne beo ge na hogiende ymb þa morgenlican neode. soðlice se morgenlica dæg carað ymb hyne sylfne; Æghwylc dæg hæfð genöh on hys agenum ymbhogan;

¹⁸ [Note: Ðis sceal on sunnan-dæg on þære fif & twentugoðan wucan ofer pentecosten. Hec illo loquente ad eos. ecce princeps unus accessit. A. ] Ða þas þing to him spræc. þa genealæhte än ealdor & ge-eaðmedde hyne to him þus cweðende; Drihten min dohtor is dead; Ac cum & sete þine hand uppan hig & heo lyfað

¹ And to-somne gecigydum hys twelf leorning-cnihtun. he sealde him unclænra gasta anweald þt hig adryfun hig üt & hældun adle & ælce untrumnysse;

⁸ Hælað untrume. Awecceað deade. clænsiað hreofle. drifað ut deoflu. ge onfengun to gyfe syllað to gyfe.

⁸ Hælað untrume. Awecceað deade. clænsiað hreofle. drifað ut deoflu. ge onfengun to gyfe syllað to gyfe. ⁹ næbbe ge gold ne seolfer ne feoh on eowrum bigyrdlum ¹⁰ ne codd on wege. ne twa tunecan. ne ge-scy. ne gyrde. soþlice se wyryhta ys wyrþe hys metys. ¹¹ [Note: In quamcunque ciuitatem aut castellum. A. ] On swa hwylce burh oððe ceastre swa ge ingað ahsiað hwa si wyrðe on þære. & wuniaþ ðær oð ge üt-gan

³⁴ Ne wene ge þt ic come sybbe on eorþan to sendanne. ne com ic sybbe to sendanne ac swurd; ³⁵ Ic com soþlice mann asyndrian ongen hys fæder. & dohtur ongen hyre modur. & snore ongen hyre swegre. ³⁶ & mannes fynd hys ge-hüsan;

⁴⁰ Se þe eow under-fehþ he under-fehð me & se ðe me under-fehþ he under-fehð þone þe me sende; ⁴¹ Se þe under-fehð witegan on witegan naman he on-fehþ witygan mede. And se þe under-fehþ rihtwisne on riht-wises naman he onfehþ riht-wises mëde; ⁴² And swa hwylc swa sylþ anne drinc cealdes wæteres änum þyssa lytylra manna on leorningcnihtes naman. Soþ ic secge eow ne amyrð he hys mede;

³⁴ La ge næddrena cynryn. hü magon ge god sprecan þonne ge synt yfele; Soþlice of þære heortan willan se muþ spicþ.

¹⁴ þt on him si gefylled esaïas witegung; Of gehyrnysse ge gehyraþ & ge ne ongytaþ & löciende ge ge-seoþ & [ge] ne ge-seoð; ¹⁵ Soþlice þises folces heorte is ahyrd. & hig hefelice mid earum gehyrdon. & hyra eagan beclysdon. þe læs hig æfre mid eagum geseon & mid earum gehyron. & mid heortan ongyton. & sïn gecyrrede & ic hig gehæle;

⁵ Soþlice ge cweðaþ swa hwylc swa segð hys fæder & meder swa hwylc lac swa of me is fremaþ þe ⁶ & ne wurðiaþ fæder & modor & ge for naht dydon godes bebod for eowre lage. ⁷ la licceteras wel be eow witegode isaias se witega þa he cwæð

⁹ þt folc þt þar beforan ferde & þt þar-æfter ferde clypodon & cwædon häl sÿ þü dauides sunu. Sÿ gebletsod seþe com on drihtenes naman. Sÿ him hæl on hehnessum;

⁴¹ Ða cwædon hig he fordeð þa yfelan mid yfele & gesett hys wingerd myd oþrum tilion þe him hys wæstm hyra tidon agyfon; ⁴² Ða cwæð se hælynd ne rædde ge næfre on gewritum. Se stan þe ða timbriendan awurpon ys geworden to þære hyrnan heafde; Ðys ys fram drihtne gewordyn. & hyt ys wundorlic on urum eagum. ⁴³ forþam ic secge eow þt eow byð ætbroden godes rice. & byð ge-seald þære þeode þe hys earnað;

³³ Eala ge næddran & næddrena cynn. hu fleo gë fram helle dome;

³⁵ þt ofer eow cume ælc riht-wis blod þe wæs agoten ofer eorþan. fram abelys blode þæs rihtwisan. oð zacharias blod barachias suna. þone gë ofslogon betwyx þam temple & þam weofode;

²² Þa cwæð pilatus to heom; Witodlice hwæt do ic be þam hælende. þe is crist genemned; Ða cwædon hig ealle. sy he on rode ahangen;

²⁵ Ða &swarode eall þt folc & cwæð; Sy hys blod ofer us & ofer ure bearn;

¹⁴ [Note: Venit ihesus in galileam predicans euangelium. ] Syððan iohannes geseald wæs. com se hælend on galileam godes rices. godspell bodigende

³⁰ Soðlice þa sæt simonis swegr hriðigende & hi him be hyre sædon. ³¹ & ge-nealæcende he hi up ahöf hyre handa ge-gripenre. & hrædlice se fefor hi forlet. & heo þenode him;

¹² þt hi geseonde geseon & na ne ge-seon & gehyrende gehyren & ne ongyten þe læs hi hwænne sÿn gescyrede. & him sïn hyra synna forgyfene;

²³ & hine swyðe bæd. & he cwæð; Min dohtor is on ytemestum siðe. cum & sete þine hand ofer hi þt heo hal sy & lybbe;

⁵ And he ne mihte þar ænig mægen wyrcan. buton feawa untrume on-asettum his handum he ge-hælde.

⁵⁴ & þa hi of scipe eodon. sona hi hine gecneowon; ⁵⁵ And eall þt rïce befarende hi on sæccingum bæron þa untruman. þar hi hine gehyrdon; ⁵⁶ And swa hwar swa he on wïc oþþe on tünas eode. on stræton hi þa untruman ledon. & hine bædon þt hi huru his refes fnæd æt-hrinon. & swa fela swa hine æt-hrinon hi wurdon hale.

⁶ Ða andswarode he him; Wel witegod isaias be eow licceterum swa hit awriten is; Þis folc me mid welerum wurðað. soðlice hyra heorte is feor fram me.

³² & hi læddon him ænne deafne & dumbne. & hine bædon þt he his hand him on sette;

¹⁷ þa se hælend þt wiste. he cwæð. Hwæt þence ge forþam ge hlafas nabbað. gÿt ge ne oncnawað ne ne ongytað. gyt ge habbað eowre heortan geblende; ¹⁸ Eagan ge habbað & ne ge-seoð. & earan. & ne gehyrað. ne gë ne þencaþ

¹⁸ næddran hi afyrrað & him ne derað þeah hi hwæt dead-bærlices drincan; Ofer seoce hi hyra handa settað & hi beoð hale;

³⁰ Forðam mïne eagan gesawon þine hæle. ³¹ ða þu ge-earwodest beforan ansyne eallra folca; ³² Leoht to þeoda awrigenesse & to þines folces wuldre ISRAHEL.

³⁴ And þa bletsude hig simeon & cwæþ to marian his meder; Loca nu þes is on hryre. & on æryst asett manega on israhel. & on tacen þam ðe wið-cweden byð;

⁶ & ælc flæsc gesihð godes hæle;

⁴⁰ Soðlice þa sunne asäh ealle þe untrume wæron on mislicum adlum hig læddon him to & he syndrygum hys händ on-settende hïg gehælde;

¹ Syððan wæs geworden þt he ferde þurh þa ceastre & þt castel. godes rïce prediciende & bodiende. & hi twelfe mid [hym]

¹⁰ Þa cwæð he eow is geseald þt ge witun godes rïces geryne. & oðrum on big-spellum. þt hi geseonde ne geseon. & gehyrende ne ongyton;

¹ [Note: Ðys sceal on þunres dæg on þære pentecostenes wucan. Conuocatis iesus duodecim discipulis dedit illis potestatem. A. ] Þa clypode he to-gædere his twelf apostolas. & sealde him mihte. & anweald ofer ealle deofol-seocnessa. & þt adla hi ge-hældon. ² & he sende hig to bodianne godes rïce. & untrume gehælan; ³ Ða cwæþ he to him. ne nyme ge nan þing on wege. ne gyrde. ne codd. ne hläf. ne feoh. ne ge ne ge (sic) nabbon. twa tunecan.

⁸ ac on swa hwylce ceastre swa ge ingað & hig eow onfoð. etað þt eow toforan aset ys. ⁹ & ge-hælað þa un-truman þe on þam huse synt. & secgað him. godes rice to eow genealæcð.

¹⁹ & nu ic sealde eow anweald to tredenne ofer næddran. & snacan & ofer ælc feondes mægen. & nan þing eow ne derað;

³⁰ Ða cwæþ se hælend hine üpbeseonde; Sum man ferde fram hierusalem to hiericho & becom on þa sceaðan. þa hine bereafodon; & tintregodon hine. & for-leton hine sam-cucene. ³¹ Þa gebyrode hit þt sum sacerd fërde on þam ylcan wege & þa he þt geseah he hine for-beh. ³² & eall-swa se diäcon. þa he wæs wið þa stöwe & þt geseah he hyne eac for-beah; ³³ Ða ferde sum samaritanisc man wið hine. þa he hine geseah þa wearð he mid mild-heortnesse ofer hine astyred ³⁴ þa genealæhte he & wrað his wunda & on-agët ele & wïn. & hine on hys nÿten sette & gelædde on his læce-hus. & hine lacnude ³⁵ & brohte oðrum dæge twegen penegas & sealde þam læce. & þus cwæð; Begym hys. & swa hwæt swa þu mare to-gedest. þonne ic cume ic hit forgylde þe; ³⁶ Hwylc þara þreora þyncð þe þt sy þæs mæg. þe on ða sceaðan befeoll; ³⁷ Ða cwæð he. Se ðe him mild-heortnesse on dyde; Ða cwæþ se hælend gä. & do eall-swa;

⁵¹ forþam þe ic com sybbe on eorþan sendan. ne secge ic eow ac to-däl;

² Þa cwæð he him &swarigende. wenege wæron þä galileiscan synfulle to-foran eallum galileiscum. for-þam þe hig swylc þoledon;

⁴ swa þa ehta-tÿne. ofer þa feoll se stypel on siloä & hig of-sloh; Wenege þt hig wæron scyldige ofer ealle menn þe on hierusalem wunedon;

¹³ & his hand hyre on sette. þa wæs heo sona up aræred. & heo god wuldrode;

⁶ Ða efste he & hine bliþelice onfengc; ⁷ Þa hig þt gesawon þa murcnudun hig ealle. & cwædon þt he to synfullum men gecyrde; ⁸ Ða stöd zacheus & cwæð to drihtne; Nu ic sylle ðearfum healfe mine æhta. & gif ic ænigne bereafode ic hit be feowerfealdum agyfe; ⁹ Ða cwæð se hælend to him to-dæg þisse hiw-ræddene ys hæl gewörden forþam he wæs habrahames bearn;

²⁵ Ða cwæð se hælend to him eala dysegan & on heortan læte to gelyfenne eallum þam þe witegan spæcon. ²⁶ hu ne gebyrede criste þas þing þoligean. & swa on his wuldor gän; ²⁷ And he rehte him of moyse & of eallum haligum gewritum þe be him awritene wæron;

⁴⁴ & cwæð to him; Þis synt þa word þe ic spæc to eow þa ic wæs þa gyt mid eow forþam þe hit is neod þt beon ealle þing gefyllede þe be me awritene synt on moyses æ. & on witegum & on sealmum be më; ⁴⁵ Ða atynde he him andgyt þt hig ongeton hälige gewrïtu.

¹⁴ & swa swa moyses þa næddran up-ahöf on þam westene. swa gebyrað þt mannes sunu beo üp-a-häfen. ¹⁵ þt nan þara ne for-wurðe þe on hyne gelyfð ac hæb[b]e þt ece lif;

³⁴ Ða cwæð se hælend to him. min mete is þt ic wyrce þæs willan ðe me sende. þt ic full-fremme his weorc;

²⁴ ne deme ge be ansyne ac demað rihtne dom;

⁴⁰ [Note: Ðys god-spel sceal on þures (sic) dæg on þære fiftan wucan innan lenctene. Cum audissent quidam de turba sermones iesu dicebant. Hic est uere propheta. A. ] Of ðære tide seo menigeo cwæð þa heo gehyrde ðas his spræce. ðes is soð witega ⁴¹ sume cwædon he is crist; Sume cwædon cweðe ge cymþ crist fram galilea. ⁴² hu ne cyð (sic) þt ge-writ þt crist cymð of dauides cynne & of bethleem ceastre. þar þar dauid wæs; ⁴³ Witodlice ungeþwærnes wæs geworden on þære menigeo for him; ⁴⁴ Sume hig woldon hine niman. ac hyra nan his næ æt-hran. ⁴⁵ þa þenas comon to þam bisceopum & to þam phariseon & hig cwædon to him; For hwi ne brohton ge hine hider. ⁴⁶ þa &wyrdon þa þenas & cwædon; Ne spræc næfre nan man swa þes man sprycþ. ⁴⁷ Þa cwædoN þa pharisei to him. synt ge beswicene. ⁴⁸ cweðe ge gelyfde ænig þæra ealdra oððe þæra pharisea on hyne. ⁴⁹ ac þeos menigeo þe ne cyþe þa æ. hig synt awyrgede; ⁵⁰ Ða cwæð nichodemus to him; Se þe com to him on nyht se wæs hyra än. ⁵¹ cwyst þu demð ure æ. ænine man buton hyne man ær gehyre & wite hwæt he do; ⁵² Hig &swaredon & cwædon to him. cwyst þu. þt þu si galileisc. smea & geseoh þt nan witega ne cymð fram galilea. ⁵³ & hig cyrdon ealle ham;

¹ [Note: Ðys god-spel gebyrað on wodnes dæg on myd-fæstenes wucan. Preteriens iesus uidit hominem cecum a natiuitate. A. ] Ða se hælend för þa geseah he anne man þe wæs blind geboren. ² & his leorning-cnihtas hine axodon & cwædon; Läreow. hwæt syngode þes. oððe his magas þt he wære blind geboren;

¹³ hi namon palm-trywa twïgu & eodon üt ongean hine & clypedon; Si israhela cing hal & gebletsod þe com on drihtnes naman;

³⁸ þt ðæs witegan word ysaïas wære gefylled þe he cwæð; Drihten. hwa gelyfde þæs þe we gehyrdon. & hwam wæs drihtnes strëncð geswutelod. ³⁹ forþi hi ne mihton gelyfan forþam ysaïas cwæþ eft ⁴⁰ he ablende hyra eagan. & ahyrde hyra heortan þt hi ne geseon mid hyra æagon & mid hyra heortan ne ongyton. & syn gecyrrede & ic hig gehæle;

¹⁸ Ða þeowas & ða þegnas stodon æt ðam glëdon & wyrmdon hig forþam hit was ceald; Witodlice petrus stod mid him & wyrmde hyne;

²³ Witodlice ðeos spræc cöm üt gemang broþrum þt se leorning-cniht ne swylt. & ne cwæð se hælend to him ne swylt he. ac ðus ic wylle þt he wunige oð ic cume cwæð (sic; over erasure) to þe;