John 15 Cross References - WestSaxon1175

¹ [Note: Ego sum uitis uera & pater meus agricola est. ] Ic eom soð wingearð. & min fæder ys eordtilia. ² he deð ælc twig aweig on me. þe blæde ne byrð. & he fermað ælc þare þe blæde berð. þæt hyt bere blæde. þe swiðor. ³ Nu ge synd clæne for þare spræce þe ic to eow spræc. ⁴ wuniað on me & ic on eow. Swa swa twig ne mæg blede beran hyt self buton hyt wunige on wingearde. swa ge ne magen eac buton ge wunigan on me. ⁵ Ic eom wingeard & ge synd twigan. Se þe wunað on me. & ic on him; se berð mycele blæde. for-þan ge ne magon nan þing don buton me. ⁶ Gyf hwa ne wunað on me. he byeð ge-worpen ut swa twig. & for-druwað. & he ge-gaderiað þa. & doð on fer & hyo for-bernað. ⁷ [Note: Si manseritis in me & uerba mea in uobis manserint. quodcumque petieritis fiet uobis. ] Gyf ge wuniað on me. & mine word wuniað on eow. biddað swa hwæt swa ge willed. & hyt beod eower. ⁸ On þam ys min fæder ge-swutelod. þæt ge beran mychele blæde. & beon mine leorning-cnihtas. ⁹ & ic lufede eow swa fader lufede me. wunieð on mine lufe. ¹⁰ Gyf ge mine be-bode ge-healdeð. ge wuniað on minre lufe. Swa ic ge-heold mines fæder beboda. & ic wuniga on his lufa. ¹¹ Þas þing ic eow sægde. þæt min ge-fea is on eow. & eower ge-fea syo ge-fyllæd. ¹² [Note: Hoc est preceptum meum ut diligatis inuicem sicut dilexi uos. ] Ðys is min bebod þæt ge lufigan eow gemenlice. swa ic eow lufede. ¹³ Nafeð nan man mare lufe þanne þeos is þæt hwa sylle hys lyf for hys freondan. ¹⁴ Ge synd mine freond gyf ge doð þas þing þe ic eow be-beode. ¹⁵ Ne telle ic eow to þeowan. for-þan se þeowa nat hwæt se hlaford deð. Ic tealde eow to freonden for-þan ic kydde eow ealle þa þing þe ic ge-hyrde æt minen fæder. ¹⁶ Ne ge-chure ge me ac ic ge-cheas eow. & ic ge-sette eow þæt ge blæden bæren & eowra blæda ge-læsten. þæt se fæder sylle eow swa hwæt swa ge biddað on minan naman. ¹⁷ [Note: Hec mando uobis ut diligatis inuicem. ] Ðas þing ic eow beode; þæt ge lufion eow ge-mænlice. ¹⁸ Gyf midden-eard eow hateð witað þæt he hatede me ær eow. ¹⁹ Gyf ge on midden-eardan wæren. middan-eard lufede þæt hys wæs. For-þan þe ge ne synd of middan-earde. ac ic eow ge-cheas of middan-earde. for-þi middan-eard eow hateð. ²⁰ Ge-muniað mine spræce þe ic eow sægde. nis þe þeowa mare þanne hys hlaford. Gyf hy me hehton. hye willað hehton eowre. Gyf hyo mine spræce heoldan. hyo healdeð eac eowre. ²¹ Ac ealle þas þing hyo doð eow for minan namen. for hyo ne cunnan þanne þe sende me. ²² Gyf ic ne come & to heom ne spræce. nafden hyo nane synne. Nu hy nabbeð nane lade be heora synna. ²³ Se þe me hateð. hateð minne fader. ²⁴ Gyf ic nane weorc ne worhte on hym þe nan oþer ne wrohte. næfdan hyo nane synne. Nu hyo ge-sæwon & hyo hateden me & minne fæder. ²⁵ Ac þæt syo spræce syo ge-fyllad (sic) þe on heora lage ys awritan þæt hyo hatedan me buton ge-werhtan. ²⁶ [Note: Cum uenerit paraclitus spiritus ueritatis quam (sic) ego mittam a patre. ] Ðonne se frefriend cymð þe ic eow sende fram fæder soðfæstnisse gast þe cymð fram fæder. he kyð ge-witnysse be me. ²⁷ & ge cyðad witnesse for-þam ge wæren fram frumen mid me.

¹⁰ Eallunge is syo æx to þare treowe wertrume äsett. Eornestlice ælc treow þe godne wæstme ne bringð byð forcorfen. & on fere aworpen.

¹² Ðas fann ys on hande & he afermeð hys þyrscel-flore. & he gadereð [Note: MS. gadered. ] hys hwæte on his bearn. þa chefu he forberneð on unadwæscendlice fyre.

¹⁵ Ða andswerede se halend hym. & cwæð. læt nu þus unc geþafenað ealle rihtwisnysse gefullen. Ða forlet he hine. ¹⁶ Soðlice þa se hælend gefulled wæs. rædlice he astah of þam wætere. & hym wurðen þær-rihte heofenes untynde. & he geseah godes gast niþer-astigende swa swa culfran. & wunigende ofer hine. ¹⁷ And soðlice þa com stefne of hefene. & þus cwæð. Her is min se gecorene sune on þam me gelicode.

¹¹ Eadige synde ge. þanne hyo weregieð [Note: MS. weregied (over erasure). ] eow. & ehtað eow. & seggeð yfell ongean eow leogende for me.

¹⁶ Swa onleohteð eower leoht beforan mannen. þæt hy ge-sye eower gode werc. & wuldrian eowre fæder þe on heofene ys.

⁴⁴ Soðlice ic segge eow. lufieð owre feond. & doð wel þan þe eow yfel doð. & gebiddað for eowre ehteras. & tælende eow.

⁷ Byddeð. & eow beoð ge-seald. secheð. & ge hit findeð. cnokieð. & eow beoð untynd.

¹⁹ Ælch treow þe ne bered godne wæstme. syo hit for-corfen. & on fer aworpen.

³³ & ut-adrifene þam deofle se dumbe spræc. & þa menigeo wundredon cweðende. Næfre ateowede swilc on israele folke.

⁸ Hæled untrume. ä-weccheð deade. clænsieð hreofle. drifeð ut deofle. ge on-fengen to gyfe. sylled to gyfe.

¹⁸ & ge beoð ge-lædde to demen. & to kyningen. for me. to heora dome & þeodon.

²² & ge beoð on hatigunge eallen mannen for minen namen. Soðlice se þurh-wuneð oð ende se beoð hal.

²⁴ Nis se leorning-cniht ofer his lareow. ne þeow ofer hys hlaford.

³⁹ Se þe met hys sawle se for-spilð hyo. & se þe for-spylð his sawle for me he ge-met hyo.

⁵ Blinde ge-seoð. healte gað. hrefle synd aclensede. deafe ge-hereð. deade arisað. þærfen bodigeð.

²⁰ Þa on-gan he hysfan þa burga on þam wæren gedon manega his mænega. for-þan þe hy ne deden deadbote. ²¹ Wa þe corozaim. wa þe bethsaida. for þam gyf on tyro & sydon wæren ge-done þa manige þe syndde don on eow. ge-fern hyo deden deadbote on hæren & on æscan. ²² Þeah ic segge ync tyre & sydonie byoð for-gyfendlicur on domes daig þanne eow. ²³ Ænd þu capharnaum cweðst þu byost þu up-ahafan oððe heofone. ac þu niðer wurst oð helle. For-þan gyf on sodome lande wæren gedone þa manega þe gedone synd on þe. witodlice hyo wunedon oð þisne dayg. ²⁴ Þeah-hwaþere ich segge eow þt sodome-wäre lande. beoð forgefendlichre on domes daig þanne þe.

⁵⁰ Witodlice swa hwylc swa wercð mines fader willan þe on heofene is. he ys min broðer. & min swustor. & min moder.

¹¹ Ða answerede he heom. for-þan þe eow ys ge-seald to witene heofene riches geryne. & heom nys na ge-seald. ¹² Soðlice þam þe hafð him beoð ge-seald. & he hæfð. soðlice se þe næfð. & þæt he hæfð him beoð æt-broden.

³³ He spræc to heom oðer byspell & þus cwæð. heofene riche is ge-lic þam beorman þonne þæt wif onfeng & be-hydde on þrem gemitten melewes oð þæt hyt wæs eall ahafan.

⁴¹ mannes sune sent his ængles & hyo gaderiað of hys riche ealle gedrefednysse & þa þe unriht-wisnesse wercheð [Note: MS. werched. ]

¹³ Ða andswerede he heom ælc plantung þe min heofenlice fæder ne plantode byoð awyrt-waleð (sic).

¹ Soðlice heofene rice ys ge-lic þam hyrdes ealdre. þe on ernemorgen ut-eode ähyrian wyrhten on hys win-geard.

¹⁹ & he ge-seah an fïc-treow be þa weige. þa eode he to hym. & ne funde on hym bute þa leaf ane. Ða cwæð he. ne wurðe næfre of þe wæstme akenned. Ða sone for-scranc þæt fic-treow.

²² & ealles þas þe ge byddeð. eow beoð ge-teiþað gyf ge lefæð.

³² Iohannes com on rihtwisnesse weige. & ge ne ge-herden hine. Witodlice manfulle & myltistran ge-lyfden. & ge ge-seagen & ne dydon syððan nane deadbote þæt ge ge-lyfdon on hym. ³³ Ge-herað nu oðer byspel. Sum hyrdes ealdor wæs. se plantede wingeard. & be-tynde hine & sætte þær-on winwrengen & ge-tymbrede ænne stepel. & ge-sette þane mid eorðetylian. & ferde on eall-þeodignysse.

⁹ Þonne syllað hy eow on gedrefednysse. & of-sleað eow. & ealle men eow hatigeð for minen namen.

⁵ & he awarp þa scyllingas in-on þæt tempel. & ferde. & mid grine hine selfne äheng.

¹⁸ Ða ge-neohlacte se hælend ænd spræc to heom þas þing & þus cwæð. Me ys ge-seald ælch anweald on heofena & on eorðan. ¹⁹ fareð witodlice & læreð [Note: MS. læred. ] ealle þeode. & fullieð hyo. on naman fæder & sune & þas halgen gastes.

¹ [Note: Ecce mitto angelum meum ante faciem tuam. qui preparabit uiam tuam ante te. ] Her ys godspelles angin hælendes cristes godes sune.

¹² & he sone aras. & be-foren heom eallen eode. swa þt ealle wundreden & þus cwæðen næfre we ær þellic þing ne ge-sægen.

¹ [Note: Homo quidam plantauit uineam & sepem circumdedit. ] Þa on-gan he heom bispell seggen. Summan hym plantede wingeard. & be-tynde hine. & dealf ænne seað & tymbrede ænne stepel. & ge-sytte hine mid eorð-tilian. & ferde on æðelðeodinysse.

¹³ & ge beoð eallen on hatigunge for minen namen. Soðlice se beoð hal se þe oð ende þurh-wunieð.

¹⁵ & he saide heom. Gað swa wid swa midden-eard bodiende þt godspel ealle ge-scefte. ¹⁶ þt se þe ge-lyfd & is ge-funted he is hal. & ge se þe ne ge-lyfd he is for-demd.

² swa us be-tahten þa þe hyt of fremðe ge-sægen. & þare spræce þëenæs wæren. ³ Me ge-þuhte geornlice eallen oð ænde-byrdnysse writen þe þu seleste theophilus.

³⁴ And þa ge-bletsede hyo symeon. & cwæð to marian hys moder. loca nu þes is on hryre & on arist ge-sett. manegre on israele & on taken þam þe wið-cweðen byð.

¹³ Ænd þa þa hit daig wæs he cleopede his leorning-cnihtes & ge-cheas twelf of heom. & þa he nemnede apostles.

²² Eadige beo ge þanne eow men hatiað & ehtað. & on-huscað. & awurped eowre namen swa swa yfel for mannes sune.

³² & hwilc þanc is eow gyf ge lufieð þa þe eow lufieð. Soðlice senfulle lufieð; þa þe hy lufieð.

³⁵ Þeah-hwæðere lufiað eowre feond. & heom wel doð. & leane sylled nan þing þanum (sic) eft ge-hihtende. & eower mede beod mycel on heofene. & ge beoð þas hegesten bearn. for þam þe he ys god ofer unþanc-fulle & ofer yfele.

⁴⁰ Nis se leorning-cniht ofer þanne lareow. ælc byð fulfremed gyf he is swilc hys lareow.

¹³ Þa þe sinde ofer þanne stan; þa þæt word mid ge-fean on-foð. & þa næbbed wertrumen for-þan-þe hyo hwilon ge-leafen and awakieð on þare costnunge timen.

¹⁵ Þæt feoll on þa goden eorðan. þt synde þa þe on godere & on selestre heortan ge-herende þt word healdeð ænd wæstme on ge-þilde bringed.

¹² Ich eow segge þæt sodome-wæren on þam dagen beoð for-geofendlicere þanne þare ceastre ge-ware. ¹³ Wa þe corozaim wa þe bethsaida. for-þam gyf on tire & on sidone ge-worðene wæren þa manege þe on eow ge-done synde. ge-fern hyo on heren. & on escan reowsunge dydon. ¹⁴ Þeah-hwæðere tyre & sydone on þam daige beoð for-geofendlicere þanne eow. ¹⁵ Ænd þu capharnaum oð heofen up-ahafen; þu beost oð helle be-senceð. ¹⁶ Me ge-hyrð se þe eow ge-herð. & me ofer-hugeð; se þe eow ofer-hugeð. se þe me ofer-hugeð; he ofer-hugeð þane þe me sente.

²³ [Note: Beati oculi que uiderunt que uos uidetis. ] Þa cwæð he to his leorning-cnihton be-wend. Eadig synð þa eagen þe ge-seoð þa þing þe ge ge-seoð.

⁴ Ich segge eow minen freonden ne beo ge brygede fram þam þe þanne lichamen of-sleað. & næbbeð syððan. hwæt hyo ma don.

⁴⁶ þanne kymð þas þeowe hlaford on þam daige þe he ne wenð. & þare tide þe he nat. & to-dælð hine. & sett his dæl mid þam un-ge-treowen.

⁶ Ða sæde he heom þis bispell. Summan hæfde an fic-treow ge-plantod on his win-gearde. þa com he & sohte his wæstmes on hym. þa ne fand he nane.

⁶ Ða sæde he heom þis bispell. Summan hæfde an fic-treow ge-plantod on his win-gearde. þa com he & sohte his wæstmes on hym. þa ne fand he nane. ⁷ Þa cwæð he to þam hyrde nu synde þreo gear seððan ich com wæstme secende on þissen fic-treowe. & ic ne funde. For-scrif (sic) hine hwy ofer-stricð (sic) he þæt land. ⁸ Ða cwæð he. hlaford læt hine geat þis gear oð Ic hine be-delfe. & ic hine be-weorpe mid dunge. ⁹ & witodlice he wæstmes bringeð. Gif hit elles hwæt beoð. for-scrif hine syððan.

⁵ & þanne he hit fint. he hit sett on his eaxle ge-blissiende.

⁹ Ænd þanne hyo hine fint; hyo cleopeð hire freond & nehhe-bures & cweð blissieð mid me. for-þam ich funde minne scilling þe ich for-leas.

²³ & bringað an fet styric & of-sleað. & uten æten. & gewist-fullian;

³² þe ge-byrede ge-wistfullien & ge-blissian for-þan þes þin broðer wæs dead. & he ge-edcuðede (sic). he for-wearð. & ys gefunden.

³⁷ & þa he ge-neahlahte to oliuetes muntes niðer-stige. þa on-gunnen ealle þa menigeo ge-blissian & mid mychelere stefne god heredon be eallen þam mihten þe hyo sægen. ³⁸ & cwæðen. Ge-bletsod syo se kyng þe com on drihtenes name. syb sy on heofene & wuldor on heahnysse. ³⁹ Ða cwæð sum of þam farisei to him Lareow kyð þinen leorning-cnihten. ⁴⁰ þa cwæð he to heom. Ich eow segge þeah þas swugieð stanes cleopieð.

¹⁹ He saide þa. hwæt synde þa þing. Ænd hyo saiden þa be þam nazarenisce hælende. se wæs wer & witege mihtig. on spræce & on weorce. be-foren gode & eallen folce.

⁴⁴ & cwæð to heom. Þis synde þa word þe ich spæc to eow. þa ic wæs þa geot mid eow. for-þan þe hit ys neod þt beon ealle þing ge-felde. þe be me awritene synde. on moyses lage. & on witegan & on salmen be me.

⁴⁷ & beon bodeð on his naman deadbote & synne for-gefenesse. on ealle þeode aginnende fram ierusalem. ⁴⁸ Soðlice ge synde þinge ge-witen.

⁴⁸ Soðlice ge synde þinge ge-witen. ⁴⁹ & ic sende on eow mines fader be-hat. Sitte ge on ceastre oððe ge seon ufene ge-scredde.

⁴⁹ & ic sende on eow mines fader be-hat. Sitte ge on ceastre oððe ge seon ufene ge-scredde.

⁹ Soð leoht wæs. þæt on-lyht ælcne cumendne man on þysne middan-eard.

¹⁷ for-þan þe lage wæs ge-seald þurh moysen. & gyfe & soðfæstnys ys ge-worðen þurh hælend crist.

⁵ Ða cwæð þas halendes moder to þam þenum; doð swa hwæt swa he eow segge.

² þes com to hym on nyht. & cwæð to hym. Rabbi þæt ys lareow. we witen þæt þu come fram gode. ne mayg nan man þas taken wyrcan þe þu wyrcst buton god beo mid hym.

¹⁸ ne byð þam ge-demed þe on hym ge-lyfð. Se þe ge ne lyfð (sic) hym. byð ge-demed. for-þan þe he ne lyfde on þanne namen þas akennedan godes sunu. ¹⁹ þæt ys se dom þæt leoht com on middan-eard. & men lufeden þeostre swiðor þonne þæt leoht. Heora werc wæren yfele. ²⁰ Ælc þare þe yfele deð hateð þæt leoht. & he ne cymð to leohte. þæt hys werc ne sin ge-rihtlæhte.

²⁰ Ælc þare þe yfele deð hateð þæt leoht. & he ne cymð to leohte. þæt hys werc ne sin ge-rihtlæhte. ²¹ Witeðlice se þe wercheð soðfestnysse cymð to þam leohte. þt hys werc syn ge-swutolede. for-þam þe hyo synt on göde ge-done.

²⁹ Se þe bryde hafð se ys brydguma. Se þe ys þas brydguman freond. & stent & ge-hyrð hine. mid ge-fean he ge-blissað for þas brydguman stæfne. þes min ge-fea ys ge-felled.

¹⁹ Ða cwæð þæt wif to hym. Leof þas me þincð þu ert witega;

³⁴ Ða cwæð se hælend to heom. Min mete ys þæt ic werche þas willen þe me sende. þæt ic ful-fremie me hys werces.

¹⁶ for-þam þe þa iudeas ehton [Note: tælden. ] . þonne hælend. for-þam þe he dyde þas þing on reste-daige.

¹⁹ Witodlice se hælend andswerede. & cwæð to heom. Soð ic eow segge ne maig se sunu nan þing don; buten þæt he sigð his fader don. Ða þing þe he wircð; se sunu wyrcð ge-liche.

³⁶ Ic hæbbe maran ge-witnesse þonne Iohannes. witodlice þa weorc þe se fæder me sealde. þæt ic hyo fulfremme. Ða weorc þe ic werce kyðað ge-witnesse be me. þæt se fæder me äsende.

³² Se hælend cwæð to heom. Soð ic segge eow. ne sealde moyses eow hlaf of heofenum. Ac min fæder eow syld soðne hlaf of heofenum.

³⁶ Ac ic eow sæde þæt ge ge-sawen me & ne ge-lyfden.

⁵⁵ Soðlice min flæsc ys mete; & min blod ys drenc. ⁵⁶ Se þe et min flæsc & drincð min blod; he wunað on me. & ic on hym.

⁶⁸ Ða andswerede hym symon petrus & cwæð. Drihton to hwam ga we. þu hafst echæs lifes word. ⁶⁹ & we ge-lefed & witen þæt þu ert crist godes sune. ⁷⁰ Se hælend hym andswerede & cwæð. Hu ne cheas ic eow twelfe. & eower an ys deofel.

⁷ ne mayg middan-eard eow hatian. Ac he hatæð me for-þan ic kyðe ge-witnysse be hym þt hys weorc synt yfele.

³¹ Manega of þare manigeo ge-lefden on hyne. & cwæðen. Cweðe ge wercð crist ma tacna þonne he cymð þonne þes deð; ³² Ða phaRisei ge-herden þa manigeo þus murcniende be hym. Ða ealdres & þa farisei sendon heora þehnas þæt hyo wolden hyne fon.

¹⁹ Witoðlice hyo cwæðen to hym hwær ys þin fæder. Se hælend heom andswerede. & cwæð. ne cunne ge me ne minne fæder. Gyf ge me cuðen wen is þæt ge cuðen minne fæder.

²⁶ ich hebbe feola be eow to sprekenna. & to demenne. Ac se þe me sende is sodfæst. & ich sprece on middan-earde þa þing þe ich æt hym ge-hyrde.

²⁹ & se þe me sente ys mid me. & he ne for-læt me ane. for-þan þe ich werche symble þa þing þe hym synde to ge-cweme.

³¹ Wytodlice se hælend cwæð to þan Iudean. þe hym ge-lyfden. Gif ge wuniað on mine spræce; soðlice ge beoð mine leorning-cnihtes.

³⁷ Ich wat þæt ge synt abrahames barn. äcc ge sechad me to of-sleanne. for-þan min spræce ne wuneð on eow.

⁴⁰ Nu ge secheð me to of-sleanne. þanne mann þe eow sægde sodfæstnysse; þa þe ich ge-hyrde of gode. Ne dyde abraham swa. ⁴¹ ge werched eower fader werc. hyo cwæðen witodlice to hym. Ne sende we of forleyre akennede. we hæbbeð enne god to fader. ⁴² Witoðliche se hælend cwæð to heom. Gif god wære eower fæder; witodlice ge lufedon me. Ich com fram gode. ne com ich na fram me selfe. Ac he me sende.

⁴² Witoðliche se hælend cwæð to heom. Gif god wære eower fæder; witodlice ge lufedon me. Ich com fram gode. ne com ich na fram me selfe. Ac he me sende.

⁵¹ Soðlice ich segge eow. gyf hwa mine spræce ge-healt. ne ge-segð he deað næfre.

⁵⁴ Se hælend heom andswerede. gyf ic wuldrie me selfe nys min wuldor naht. min fader ys þe þe me wuldrað. be þam ge cweðeð þt he syo eowre göd.

⁵⁹ Hyo naman stanas to þam þæt hyo wolden hyne torfian. Se hælend hyne bedilegode ænd geode ut of þam temple.

³² Ne herde we næfre on worlde þæt anyg un-tynde þas eagen þe wære blind ge-boren. ³³ Ne myhte he þas þing don gyf he nære of gode.

⁴¹ se hælend cwæð to heom. gyf ge blinde wæron nafde ge nane sinne. Nu ge seggeð þæt þæt ge ge-seon. þæt ys eowre synn.

¹¹ [Note: Ego sum pastor bonus; bonus pastor animam suam dat pro ouibus suis. H. ] Ich eom göd heorde. god heorde sylð hys lyf; for hys scepen.

¹⁵ Swa min fæder cann me. ich cann minne fæder.

³¹ Ða iudeas namen stanes þæt hyo wolden hyne torfian. ³² Se hælend heom andswerede and cwæð. Manega gode weorc ich eow ateowede be minen fæder. for hwilcen þare weorken wille ge me stænen.

³⁴ Se hælend heom andswerede & cwæð. Hü nis hit awritan on owre lage. þæt ich sæde ge synd godes.

³⁷ Gyf ich ne weorce mines fæder weorc. ne lefe ge me.

⁴⁷ Wytodlice þa biscoppes & þa farisei ge-gadereden ge-mot. & cwæðen. Hwæt do we for-þan þe þes mann wercð mycel taken. ⁴⁸ Gyf we hyne for-læteð þus ealle ge-lyfað on hine. Ænd romane cymd & nemeð ure land. & ure þeodscype. ⁴⁹ Heora an wæs ge-nemned cayphas. se wæs þa on geare byscop. & cwæð to heom. Ge nyton nan þing. ⁵⁰ ne ge-cnawað ne ne ge-þenceð. þæt us ys betere þæt an man swelte. for folce. & eall þeod ne for-wurðe.

⁵⁷ þa biscopes & þa pharisei hafden be-boden gyf hwa wiste hwær he wære þæt he hyt kydde. þæt hyo mihtan hine nymen.

¹⁰ Þa sacerdas aldres þohtan þæt hyo woldan lazarum of-slean.

²⁴ Soðlice ic segge eow þæt hwætene corn wunað ane bute hit falle on eorðan & syo dead. Gyf hit dead byð hyt bringð mycele wæstme.

²⁶ Gyf hwa þenige me fylgie me. & my þeing beoð þær; þær ic eom. Gyf hwa me þenað min fæder hine lufað. & wurðað.

³⁷ Ða he swa michele tacne dyde be-foran heom. hyo ne ge-lefden on hine. ³⁸ þæt þas witegena word ysaias wære ge-fellað þe he cwæð. Drihten hwa ge-lefde þæs þe we ge-hyrden. & hwam wæs drihtenes strengþe ge-swuteled. ³⁹ for-þy hy ne mihton ge-lyefan for-þam ysaias cwæð eft. ⁴⁰ he ablende here eagen. & ä-herte heora heorta. þæt hyo ne syon mid heora eagen. & mid heorta ne on-geten & syon ge-cyrde. & ic ge-hæle.

⁴⁵ & se þe me ge-syhð; he ge-sihð þanne þe me sente.

⁴⁸ Se ðe me for-higð. & mine word ne underfehð. he hæfð hwa him deme. Syo spæce þe ic spæc sye him demð on þam ytemestan daige. ⁴⁹ for-þam ic ne sprece of me sylfan. Ac se fader þe me sente. he me be-bead. hwæt ic cweðe & hwæt ic spreke.

¹⁰ Þa cwæð se hælend to hym. Se þe clæne byð. ne be-þerf hym buton þæt man hys fet þwea. ac ys al clæne. Ænd ge send sume clæne. næs na ealle.

¹⁶ Soðlice ic eow segge. nis se þeowa furðra þanne hys hlaford. ne se arendrake nis mare þanne se þe hine sende. ¹⁷ Gyf ge þas þing witað ge beoð eadige. gyf ge hyo doð. ¹⁸ Ne segge ic be eow eallen. ic wat hwilce ic ge-cheas. Ac þæt þæt halig ge-writ seo ge-feld þe cweð. Se þe æt hlaf mid me a-hefð hys ho on-gean me.

³⁴ ic eow selle nywe be-bod. þæt ge lufian eow be-tweonan. swa ic eow lufode. ³⁵ Be þam eow ge-cnaweð ealle men. þæt ge synde mine leorning-cnihtas. gyf ge hæbbað lufe eow be-tweonan.

⁹ Se hælend cwæð to him. Philippus swa lange tid ic wæs mid eow & ge ne cneowan me. Se þe me ge-sihð; ge-sihð minne fæder. Hu-mæte cwæðst þu. atew us þinne fæder.

¹³ & ic do swa hwæt swa ge byddað on minen namen. þæt se fader syo ge-wuldrod on þam sunu.

¹³ & ic do swa hwæt swa ge byddað on minen namen. þæt se fader syo ge-wuldrod on þam sunu. ¹⁴ Gif ge hwæt me biddað on minan naman þt ic do. ¹⁵ [Note: Si diligitis me mandata mea seruate. & ego rogabo patrem & alium paraclitum dabo uobis. ] Gyf ge me lufiað; healdod min be-bode ¹⁶ & ic bidde fæder. & he sylð eow oðerne frefiend þæt beo æfre mid eow. ¹⁷ Soðfæstnysse gast þe þes middeneard ne maig under-fon. He ne can hine for-þan þe he ne gesihð hine. Ge hine cunnen for-þan þe he wuneð mid eow. & beoð on eow.

²⁰ On þam daige ge ge-cnaweð þæt ic eom on minen fæder & ge synd on me & ic on eow. ²¹ Se þe hafð mine be-bode & hylst þa. he ys þe me lufað. Min fæder lufed þane þe me lufað. & ic lufige hyne & ge-swutelige him me selfe.

²⁶ Se halge frofre gast þe se fæder sent on minan naman eow lærð ealle þing. & he lærð eow ealle þa þing. þe ic eow segge.

²⁸ Ge ge-hyrdan þæt ic eow sægde. ic ga. & ic cume to eow. Witodlice gif ge me lufedon ge ge-blissedon. for-þan þe ic fare to þam fæder. for-þan se fæder is mare þanne ic.

³¹ Ac þæt se midden-eard on-cnawe þæt ic lufie þanne fæder. & ic do swa se fæder me be-bead. Arisað uten gan heonon.

² he deð ælc twig aweig on me. þe blæde ne byrð. & he fermað ælc þare þe blæde berð. þæt hyt bere blæde. þe swiðor.

⁵ Ic eom wingeard & ge synd twigan. Se þe wunað on me. & ic on him; se berð mycele blæde. for-þan ge ne magon nan þing don buton me.

⁵ Ic eom wingeard & ge synd twigan. Se þe wunað on me. & ic on him; se berð mycele blæde. for-þan ge ne magon nan þing don buton me. ⁶ Gyf hwa ne wunað on me. he byeð ge-worpen ut swa twig. & for-druwað. & he ge-gaderiað þa. & doð on fer & hyo for-bernað. ⁷ [Note: Si manseritis in me & uerba mea in uobis manserint. quodcumque petieritis fiet uobis. ] Gyf ge wuniað on me. & mine word wuniað on eow. biddað swa hwæt swa ge willed. & hyt beod eower.

⁷ [Note: Si manseritis in me & uerba mea in uobis manserint. quodcumque petieritis fiet uobis. ] Gyf ge wuniað on me. & mine word wuniað on eow. biddað swa hwæt swa ge willed. & hyt beod eower. ⁸ On þam ys min fæder ge-swutelod. þæt ge beran mychele blæde. & beon mine leorning-cnihtas.

⁸ On þam ys min fæder ge-swutelod. þæt ge beran mychele blæde. & beon mine leorning-cnihtas.

¹¹ Þas þing ic eow sægde. þæt min ge-fea is on eow. & eower ge-fea syo ge-fyllæd. ¹² [Note: Hoc est preceptum meum ut diligatis inuicem sicut dilexi uos. ] Ðys is min bebod þæt ge lufigan eow gemenlice. swa ic eow lufede. ¹³ Nafeð nan man mare lufe þanne þeos is þæt hwa sylle hys lyf for hys freondan.

¹⁶ Ne ge-chure ge me ac ic ge-cheas eow. & ic ge-sette eow þæt ge blæden bæren & eowra blæda ge-læsten. þæt se fæder sylle eow swa hwæt swa ge biddað on minan naman.

¹⁹ Gyf ge on midden-eardan wæren. middan-eard lufede þæt hys wæs. For-þan þe ge ne synd of middan-earde. ac ic eow ge-cheas of middan-earde. for-þi middan-eard eow hateð. ²⁰ Ge-muniað mine spræce þe ic eow sægde. nis þe þeowa mare þanne hys hlaford. Gyf hy me hehton. hye willað hehton eowre. Gyf hyo mine spræce heoldan. hyo healdeð eac eowre.

²³ Se þe me hateð. hateð minne fader. ²⁴ Gyf ic nane weorc ne worhte on hym þe nan oþer ne wrohte. næfdan hyo nane synne. Nu hyo ge-sæwon & hyo hateden me & minne fæder. ²⁵ Ac þæt syo spræce syo ge-fyllad (sic) þe on heora lage ys awritan þæt hyo hatedan me buton ge-werhtan.

³ & þas þing hyo doð for-þan þe hyo ne cuþen minne fader ne me.

⁷ ac ic segge sodfæstnysse. Eow fremed þæt ic fare. Gyf ic ne fare ne kymð se frofriende to eow. Witoðlice gyf ic fare. ich hine sende to eow.

¹³ Þanne þare soðfæstnysse gast kymð. he lærð eow ealle sodfæstnysse. Ne sprecð he of hym sylfan. Ac he spræcð þa þing þe he ge-hyrð. ænd kyð eow þa þing þe toweard synd. ¹⁴ he me ge-swuteloð. for-þam he nemð of minum & kyð eow. ¹⁵ ealle þa þing þe min fæder hæfð synd mine. for-þi ic cwæð. þæt he nymð of minum & keð eow.

²³ & on þan dayge ne byddað me nanes þinges. Soð ic eow segge gyf ge hwæt biddað mine fæder on minan naman he hyt sylð eow.

²³ & on þan dayge ne byddað me nanes þinges. Soð ic eow segge gyf ge hwæt biddað mine fæder on minan naman he hyt sylð eow. ²⁴ oð þis ne bæde ge nan þing on minan naman. Biddað & ge under-foð þæt eower ge-fea syo ful.

²⁴ oð þis ne bæde ge nan þing on minan naman. Biddað & ge under-foð þæt eower ge-fea syo ful.

³³ Þas þing ic eow sægde. þæt ge habben sibbe on me. Ge hæbbað hefige berdene on middan-earde. ac ge-twuwiað (sic). ich ofer-swiððen (sic) midden-eard.

⁴ Ic þe ge-swutelode ofer eorðan. Ic ge-endede þæt weorc þe þu me sealdest to donne.

⁶ Ic ge-swutelode þinne naman þam mannan þe þu me sealdest of middan-earde. Hyo wæran þine. & þu hyo sealdest me. & hyo ge-heoldan þine spræce. ⁷ Nu hyo ge-cneowen þæt ealle þa þing þe þu me sealdest synd of þe. ⁸ for-þam ic sealde heom þa word þe þu sealdest me; & hy underfengen. & on-cneowan soðlice þæt ic eom of þe. & hye ge-lefdon þæt þu me sentest.

¹² Þa ic wæs mid heom ic heold hyo on þinan namen. ic heold þa þe þu me sealdest. & ne for-warð here nan buton for-spillednysse bearn. þæt þæt halige writ syo ge-fylled. ¹³ Nu ic cume to þe & þas þing ic spræce on midden-earde. þæt hyo habben mine fean. ge-fellende (sic) on heom sylfan. ¹⁴ Ic sealde heom þine spræce. & middan-eard hyo hafð on hatienge for-þan hyo ne synde of middan-earde. swa eac ic nem of middan-earde. ¹⁵ Ne bidde ic þæt þu hyo neme of middan-earde. ac þæt þu hyo healde of yfele. ¹⁶ Ne synde hyo of middan-earde swa ic ne eom of middan-earde. ¹⁷ Ge-halege hyo on soðfæstnysse. þin spræce is sodfestnysse.

²³ Ich eom on heom. & þu ert on me. þæt hye syen endod on an. þæt midden-eard on-cnawe þæt þu me sændest. & lufedest hye swa þu me lufedest.

²³ Ich eom on heom. & þu ert on me. þæt hye syen endod on an. þæt midden-eard on-cnawe þæt þu me sændest. & lufedest hye swa þu me lufedest. ²⁴ Fader ic wille þæt þa þe þu me sealdest syen mid me þær ich eom. þæt hye ge-syen mine brihtnysse þe þu me sealdest. for-þan þu lufedest me; ær midden-eard ge-set wære.

²⁶ & ich heom kydde þinne nama. & gyt wille kyþan. þæt syo lufe þe þu me lufedest syo on heom; ænd ich eom on heom.

¹¹ Se hælend hym andswerede. Nafdest þu nane mihte on-geanes me bute hit wære þe ufan ge-seald. for-þan se hæfð mare sinne se þe me þe sealde.

³⁵ & se þe hit ge-seah; cydde witnesse. & hys ge-witnisse ys soð. & he wat þæt he soð sægde. & þæt ge ge-lefen. ³⁶ Ðas þing wæren ge-worðan þæt þæt gewrit wære ge-fylled. ne for-breke ge nan ban on hym.

¹⁷ Ða cwæð se hælend to hire ne æt-rïn þu mïn. nu geat ich ne ästah to mine fæder. Gang to mine broðren & sege heom. Ich astige to minen fæder. & to eower fæder. & to minan gode; & to eower gode.

²¹ He cwæð eft to heom. sye sibbe mid eow. swa swa se fader me sente; ich sende eow. ²² Þa he þt cwæð; þa bleow he on hyo. & cwæð to heom. under-foð halgne gast. ²³ þara synna þe ge for-gyfeð. hye beoð heom for-gefena. & þare þe ge healdeð hyo beoð ge-healdenne.

¹⁵ Ða hye æten þa cwæð se hælend to symone petre. [Note: Dixit iesus symon petro. Simon diligis me plus his. ] Symon Iohannis lufest þu me swuþra þanne þas. He cwæð to him. gea. drihten þu wast þæt ic þe lufie. He cwæð to him. heald mine lamb. ¹⁶ He cwæð to him eft. Symon Iohannis lufast þu me; he cwæð to hym. gea drihtan þu wast þæt ich þe lufie. Ða cwæð he to him. heald mine lamb. ¹⁷ He cwæð þridde siðe to him. Symon Iohannis lufest þu me. Ða wæs petrus sarig. for-þan þe he sægde þridde siðe to him lufest þu me. Ænd he cwæð. Drihten þu wast ealle þing; þu wast þæt ic þe lufie. Þa cwæð he to hym. heald mine scep.

²⁴ Ðis is se leorning-cniht þe cyð ge-witnesse be þisen. & wrat þas þing. & we witen þæt his witnesse is soð.