Ecclesiastes 11 Cross References - Vulgate

¹ mitte panem tuum super transeuntes aquas quia post multa tempora invenies illum ² da partem septem necnon et octo quia ignoras quid futurum sit mali super terram ³ si repletae fuerint nubes imbrem super terram effundent si ceciderit lignum ad austrum aut ad aquilonem in quocumque loco ceciderit ibi erit ⁴ qui observat ventum non seminat et qui considerat nubes numquam metet ⁵ quomodo ignoras quae sit via spiritus et qua ratione conpingantur ossa in ventre praegnatis sic nescis opera Dei qui fabricator est omnium ⁶ mane semina sementem tuam et vespere ne cesset manus tua quia nescis quid magis oriatur hoc an illud et si utrumque simul melius erit ⁷ dulce lumen et delectabile est oculis videre solem ⁸ si annis multis vixerit homo et in omnibus his laetatus fuerit meminisse debet tenebrosi temporis et dierum multorum qui cum venerint vanitatis arguentur praeterita ⁹ laetare ergo iuvenis in adulescentia tua et in bono sit cor tuum in diebus iuventutis tuae et ambula in viis cordis tui et in intuitu oculorum tuorum et scito quod pro omnibus his adducet te Deus in iudicium ¹⁰ aufer iram a corde tuo et amove malitiam a carne tua adulescentia enim et voluptas vana sunt

⁶ vidit igitur mulier quod bonum esset lignum ad vescendum et pulchrum oculis aspectuque delectabile et tulit de fructu illius et comedit deditque viro suo qui comedit

² videntes filii Dei filias eorum quod essent pulchrae acceperunt uxores sibi ex omnibus quas elegerant

³⁰ anima vero quae per superbiam aliquid commiserit sive civis sit ille sive peregrinus quoniam adversum Dominum rebellis fuit peribit de populo suo

³⁹ quas cum viderint recordentur omnium mandatorum Domini nec sequantur cogitationes suas et oculos per res varias fornicantes

³² cui angelus cur inquit tertio verberas asinam tuam ego veni ut adversarer tibi quia perversa est via tua mihique contraria

⁷ si unus de fratribus tuis qui morantur intra portas civitatis tuae in terra quam Dominus Deus tuus daturus est tibi ad paupertatem venerit non obdurabis cor tuum nec contrahes manum ⁸ sed aperies eam pauperi et dabis mutuum quod eum indigere perspexeris ⁹ cave ne forte subripiat tibi impia cogitatio et dicas in corde tuo adpropinquat septimus annus remissionis et avertas oculos a paupere fratre tuo nolens ei quod postulat mutuum commodare ne clamet contra te ad Dominum et fiat tibi in peccatum ¹⁰ sed dabis ei nec ages quippiam callide in eius necessitatibus sublevandis ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni tempore et in cunctis ad quae manum miseris ¹¹ non deerunt pauperes in terra habitationis tuae idcirco ego praecipio tibi ut aperias manum fratri tuo egeno et pauperi qui tecum versatur in terra

¹⁹ cumque audierit verba iuramenti huius benedicat sibi in corde suo dicens pax erit mihi et ambulabo in pravitate cordis mei et adsumat ebria sitientem

²⁹ utinam saperent et intellegerent ac novissima providerent

²¹ vidi enim inter spolia pallium coccineum valde bonum et ducentos siclos argenti regulamque auream quinquaginta siclorum et concupiscens abstuli et abscondi in terra contra medium tabernaculi mei argentumque fossa humo operui

² dum haec agerentur accidit ut surgeret David de stratu suo post meridiem et deambularet in solario domus regiae viditque mulierem se lavantem ex adverso super solarium suum erat autem mulier pulchra valde ³ misit ergo rex et requisivit quae esset mulier nuntiatumque ei est quod ipsa esset Bethsabee filia Heliam uxor Uriae Hetthei ⁴ missis itaque David nuntiis tulit eam quae cum ingressa esset ad illum dormivit cum ea statimque sanctificata est ab inmunditia sua

¹² cumque recessero a te spiritus Domini asportabit te in locum quem ego ignoro ingressus nuntiabo Ahab et non inveniet te et interficiet me servus autem tuus timet Dominum ab infantia sua

²⁷ cumque esset iam meridies inludebat eis Helias dicens clamate voce maiore deus enim est et forsitan loquitur aut in diversorio est aut in itinere aut certe dormit ut excitetur

⁴⁵ cumque se verterent huc atque illuc ecce caeli contenebrati sunt et nubes et ventus et facta est pluvia grandis ascendens itaque Ahab abiit in Hiezrahel

¹⁵ venit itaque ad regem et ait illi rex Michea ire debemus in Ramoth Galaad ad proeliandum an cessare cui ille respondit ascende et vade prospere et tradet Dominus in manu regis

¹⁰ et dixit eis ite comedite pinguia et bibite mulsum et mittite partes ei qui non praeparavit sibi quia sanctus dies Domini est et nolite contristari gaudium enim Domini est fortitudo nostra

¹⁹ hii vero Iudaei qui in oppidis non muratis ac villis morabantur quartumdecimum diem mensis adar conviviorum et gaudii decreverunt ita ut exultent in eo et mittant sibi mutuo partes epularum et ciborum

²² quia in ipsis diebus se ulti sunt Iudaei de inimicis suis et luctus atque tristitia in hilaritatem gaudiumque conversa sint essentque istae dies epularum atque laetitiae et mitterent sibi invicem ciborum partes et pauperibus munuscula largirentur

⁹ qui facit magna et inscrutabilia et mirabilia absque numero

¹⁹ in sex tribulationibus liberabit te et in septima non tanget te malum

²² terram miseriae et tenebrarum ubi umbra mortis et nullus ordo et sempiternus horror inhabitans

²⁶ scribis enim contra me amaritudines et consumere me vis peccatis adulescentiae meae

¹⁰ homo vero cum mortuus fuerit et nudatus atque consumptus ubi quaeso est

²³ cum se moverit ad quaerendum panem novit quod paratus sit in manu eius tenebrarum dies

¹⁸ expellet eum de luce in tenebras et de orbe transferet eum

¹¹ ossa eius implebuntur vitiis adulescentiae eius et cum eo in pulverem dormient

⁵ ecce gigantes gemunt sub aquis et qui habitant cum eis ⁶ nudus est inferus coram illo et nullum est operimentum perditioni ⁷ qui extendit aquilonem super vacuum et adpendit terram super nihili ⁸ qui ligat aquas in nubibus suis ut non erumpant pariter deorsum ⁹ qui tenet vultum solii sui et expandit super illud nebulam suam ¹⁰ terminum circumdedit aquis usque dum finiantur lux et tenebrae ¹¹ columnae caeli contremescunt et pavent ad nutum eius ¹² in fortitudine illius repente maria congregata sunt et prudentia eius percussit superbum ¹³ spiritus eius ornavit caelos et obsetricante manu eius eductus est coluber tortuosus ¹⁴ ecce haec ex parte dicta sunt viarum eius et cum vix parvam stillam sermonis eius audierimus quis poterit tonitruum magnitudinis illius intueri

⁷ si declinavit gressus meus de via et si secutum est oculos meos cor meum et in manibus meis adhesit macula

²⁸ liberavit animam suam ne pergeret in interitum sed vivens lucem videret

³⁰ ut revocet animas eorum a corruptione et inluminet luce viventium

²⁴ memento quod ignores opus eius de quo cecinerunt viri ²⁵ omnes homines vident eum unusquisque intuetur procul ²⁶ ecce Deus magnus vincens scientiam nostram numerus annorum eius inaestimabilis ²⁷ qui aufert stillas pluviae et effundit imbres ad instar gurgitum ²⁸ qui de nubibus fluunt quae praetexunt cuncta desuper ²⁹ si voluerit extendere nubes quasi tentorium suum ³⁰ et fulgurare lumine suo desuper cardines quoque maris operiet ³¹ per haec enim iudicat populos et dat escas multis mortalibus ³² in manibus abscondit lucem et praecipit ei ut rursus adveniat ³³ adnuntiat de ea amico suo quod possessio eius sit et ad eam possit ascendere

²³ digne eum invenire non possumus magnus fortitudine et iudicio et iustitia et enarrari non potest

⁴ ubi eras quando ponebam fundamenta terrae indica mihi si habes intellegentiam ⁵ quis posuit mensuras eius si nosti vel quis tetendit super eam lineam ⁶ super quo bases illius solidatae sunt aut quis dimisit lapidem angularem eius ⁷ cum me laudarent simul astra matutina et iubilarent omnes filii Dei ⁸ quis conclusit ostiis mare quando erumpebat quasi de vulva procedens ⁹ cum ponerem nubem vestimentum eius et caligine illud quasi pannis infantiae obvolverem ¹⁰ circumdedi illud terminis meis et posui vectem et ostia ¹¹ et dixi usque huc venies et non procedes amplius et hic confringes tumentes fluctus tuos ¹² numquid post ortum tuum praecepisti diluculo et ostendisti aurorae locum suum ¹³ et tenuisti concutiens extrema terrae et excussisti impios ex ea ¹⁴ restituetur ut lutum signaculum et stabit sicut vestimentum ¹⁵ auferetur ab impiis lux sua et brachium excelsum confringetur ¹⁶ numquid ingressus es profunda maris et in novissimis abyssis deambulasti ¹⁷ numquid apertae tibi sunt portae mortis et ostia tenebrosa vidisti ¹⁸ numquid considerasti latitudines terrae indica mihi si nosti omnia ¹⁹ in qua via habitet lux et tenebrarum quis locus sit ²⁰ ut ducas unumquodque ad terminos suos et intellegas semitas domus eius ²¹ sciebas tunc quod nasciturus esses et numerum dierum tuorum noveras ²² numquid ingressus es thesauros nivis aut thesauros grandinis aspexisti ²³ quae praeparavi in tempus hostis in diem pugnae et belli ²⁴ per quam viam spargitur lux dividitur aestus super terram ²⁵ quis dedit vehementissimo imbri cursum et viam sonantis tonitrui ²⁶ ut plueret super terram absque homine in deserto ubi nullus mortalium commoratur ²⁷ ut impleret inviam et desolatam et produceret herbas virentes ²⁸ quis est pluviae pater vel quis genuit stillas roris ²⁹ de cuius utero egressa est glacies et gelu de caelo quis genuit ³⁰ in similitudinem lapidis aquae durantur et superficies abyssi constringitur

⁴ separantur filii earum pergunt ad pastum egrediuntur et non revertuntur ad eas ⁵ quis dimisit onagrum liberum et vincula eius quis solvit ⁶ cui dedi in solitudine domum et tabernacula eius in terra salsuginis ⁷ contemnit multitudinem civitatis clamorem exactoris non audit ⁸ circumspicit montes pascuae suae et virentia quaeque perquirit ⁹ numquid volet rinoceros servire tibi aut morabitur ad praesepe tuum ¹⁰ numquid alligabis rinocerota ad arandum loro tuo aut confringet glebas vallium post te ¹¹ numquid fiduciam habebis in magna fortitudine eius et derelinques ei labores tuos ¹² numquid credes ei quoniam reddat sementem tibi et aream tuam congreget ¹³ pinna strutionum similis est pinnis herodii et accipitris ¹⁴ quando derelinquit in terra ova sua tu forsitan in pulvere calefacis ea ¹⁵ obliviscitur quod pes conculcet ea aut bestiae agri conterant ¹⁶ duratur ad filios suos quasi non sint sui frustra laboravit nullo timore cogente ¹⁷ privavit enim eam Deus sapientia nec dedit illi intellegentiam ¹⁸ cum tempus fuerit in altum alas erigit deridet equitem et ascensorem eius ¹⁹ numquid praebebis equo fortitudinem aut circumdabis collo eius hinnitum ²⁰ numquid suscitabis eum quasi lucustas gloria narium eius terror ²¹ terram ungula fodit exultat audacter in occursum pergit armatis ²² contemnit pavorem nec cedit gladio ²³ super ipsum sonabit faretra vibrabit hasta et clypeus ²⁴ fervens et fremens sorbet terram nec reputat tubae sonare clangorem ²⁵ ubi audierit bucinam dicet va procul odoratur bellum exhortationem ducum et ululatum exercitus ²⁶ numquid per sapientiam tuam plumescit accipiter expandens alas suas ad austrum ²⁷ aut ad praeceptum tuum elevabitur aquila et in arduis ponet nidum suum ²⁸ in petris manet et in praeruptis silicibus commoratur atque inaccessis rupibus ²⁹ inde contemplatur escam et de longe oculi eius prospiciunt ³⁰ pulli eius lambent sanguinem et ubicumque cadaver fuerit statim adest

⁷ peccatorum adulescentiae meae et scelerum meorum ne memineris secundum misericordiam tuam recordare mei propter bonitatem tuam Domine

⁵ ecce breves posuisti dies meos et vita mea quasi non sit in conspectu tuo omnia enim vanitas omnis homo stans semper

⁵ multa fecisti tu Domine Deus meus mirabilia tua et cogitationes tuas pro nobis non invenio ordinem coram te si narrare voluero et numerare plura sunt quam ut narrari queant

¹ pro victoria canticum David beatus qui cogitat de paupere in die mala salvabit eum Dominus ² Dominus custodiet eum et vivificabit eum et beatus erit in terra et non tradet eum animae inimicorum suorum

⁴ vocabit caelum desursum et terram ut iudicet populum suum ⁵ congregate mihi sanctos meos qui feriunt pactum meum in sacrificio ⁶ et adnuntiabunt caeli iustitiam eius quia Deus iudex est semper

¹³ pro victoria ut non disperdas David humilem et simplicem quando fugit a facie Saul in spelunca miserere mei Deus miserere mei quoniam in te sperat anima mea in umbra alarum tuarum sperabo donec transeant insidiae

⁹ sulcos eius inebria multiplica fruges eius pluviis inriga eam et germini eius benedic ¹⁰ volvetur annus in bonitate tua et vestigia tua rorabunt pinguidine ¹¹ pinguescent pascua deserti et exultatione colles accingentur ¹² vestientur agnis greges et valles plenae erunt frumento coaequabuntur et canent ¹³ victori canticum psalmi iubilate Deo omnis terra

¹² et dimisi eum in pravitate cordis sui ambulabunt in consiliis suis

¹¹ quia sol et scutum Dominus Deus gratiam et gloriam dabit Dominus

⁷ consumpti enim sumus in furore tuo et in indignatione tua conturbati sumus ⁸ posuisti iniquitates nostras coram te neglegentias nostras in luce vultus tui ⁹ omnes enim dies nostri transierunt in furore tuo consumpsimus annos nostros quasi sermonem loquens ¹⁰ dies annorum nostrorum in ipsis septuaginta anni si autem multum octoginta anni et quod amplius est labor et dolor quoniam transivimus cito et avolavimus ¹¹ quis novit fortitudinem irae tuae et secundum timorem tuum indignationem tuam

⁵ quam magnificata sunt opera tua Domine satis profundae factae sunt cogitationes tuae

²⁴ egreditur homo ad opus suum et ad servitutem suam usque ad vesperam

⁹ phe dispersit dedit pauperibus sade iustitia eius permanet in aeternum coph cornu eius exaltabitur in gloria

⁵ qui seminant in lacrimis in exultatione metent ⁶ qui ambulans ibat et flebat portans ad seminandum sementem veniens veniet in exultatione portans manipulos suos

¹³ quoniam tu possedisti renes meos orsusque es me in utero matris meae ¹⁴ confitebor tibi quoniam terribiliter magnificasti me mirabilia opera tua et anima mea novit nimis ¹⁵ non sunt operta ossa mea a te quibus factus sum in abscondito imaginatus sum in novissimis terrae ¹⁶ informem adhuc me viderunt oculi tui et in libro tuo omnes scribentur dies formatae sunt et non est una in eis

²⁷ noli prohibere benefacere eum qui potest si vales et ipse benefac

¹⁶ sex sunt quae odit Dominus et septimum detestatur anima eius

¹⁸ impius facit opus instabile seminanti autem iustitiam merces fidelis

²⁴ alii dividunt propria et ditiores fiunt alii rapiunt non sua et semper in egestate sunt ²⁵ anima quae benedicit inpinguabitur et qui inebriat ipse quoque inebriabitur

³⁰ lux oculorum laetificat animam fama bona inpinguat ossa

¹⁷ feneratur Domino qui miseretur pauperis et vicissitudinem suam reddet ei

⁴ propter frigus piger arare noluit mendicabit ergo aestate et non dabitur ei

⁹ qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi

¹³ dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum

¹⁵ stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam

¹³ pauper et creditor obviam fuerunt sibi utriusque inluminator est Dominus

² vanitas vanitatum dixit Ecclesiastes vanitas vanitatum omnia vanitas

¹⁴ vidi quae fiunt cuncta sub sole et ecce universa vanitas et adflictio spiritus

¹ dixi ego in corde meo vadam et affluam deliciis et fruar bonis et vidi quod hoc quoque esset vanitas ² risum reputavi errorem et gaudio dixi quid frustra deciperis ³ cogitavi in corde meo abstrahere a vino carnem meam ut animum meum transferrem ad sapientiam devitaremque stultitiam donec viderem quid esset utile filiis hominum quod facto opus est sub sole numero dierum vitae suae ⁴ magnificavi opera mea aedificavi mihi domos plantavi vineas ⁵ feci hortos et pomeria et consevi ea cuncti generis arboribus ⁶ extruxi mihi piscinas aquarum ut inrigarem silvam lignorum germinantium ⁷ possedi servos et ancillas multamque familiam habui armenta quoque et magnos ovium greges ultra omnes qui fuerunt ante me in Hierusalem ⁸ coacervavi mihi argentum et aurum et substantias regum ac provinciarum feci mihi cantores et cantrices et delicias filiorum hominum scyphos et urceos in ministerio ad vina fundenda ⁹ et supergressus sum opibus omnes qui fuerunt ante me in Hierusalem sapientia quoque perseveravit mecum ¹⁰ et omnia quae desideraverunt oculi mei non negavi eis nec prohibui cor quin omni voluptate frueretur et oblectaret se in his quae paraveram et hanc ratus sum partem meam si uterer labore meo

¹⁰ et omnia quae desideraverunt oculi mei non negavi eis nec prohibui cor quin omni voluptate frueretur et oblectaret se in his quae paraveram et hanc ratus sum partem meam si uterer labore meo ¹¹ cumque me convertissem ad universa opera quae fecerant manus meae et ad labores in quibus frustra sudaveram vidi in omnibus vanitatem et adflictionem animi et nihil permanere sub sole

¹⁵ et dixi in corde meo si unus et stulti et meus occasus erit quid mihi prodest quod maiorem sapientiae dedi operam locutusque cum mente mea animadverti quod hoc quoque esset vanitas

¹⁷ et idcirco taeduit me vitae meae videntem mala esse universa sub sole et cuncta vanitatem atque adflictionem spiritus

¹⁹ quem ignoro utrum sapiens an stultus futurus sit et dominabitur in laboribus meis quibus desudavi et sollicitus fui et est quicquam tam vanum

²¹ nam cum alius laboret in sapientia et doctrina et sollicitudine homini otioso quaesita dimittit et hoc ergo vanitas et magnum malum ²² quid enim proderit homini de universo labore suo et adflictione spiritus qua sub sole cruciatus est ²³ cuncti dies eius doloribus et aerumnis pleni sunt nec per noctem mente requiescit et haec non vanitas est

²⁶ homini bono in conspectu suo dedit Deus sapientiam et scientiam et laetitiam peccatori autem dedit adflictionem et curam superfluam ut addat et congreget et tradat ei qui placuit Deo sed et hoc vanitas et cassa sollicitudo mentis

¹² et cognovi quod non esset melius nisi laetari et facere bene in vita sua ¹³ omnis enim homo qui comedit et bibit et videt bonum de labore suo hoc donum Dei est

¹⁷ et dixi in corde meo iustum et impium iudicabit Deus et tempus omni rei tunc erit

⁸ unus est et secundum non habet non filium non fratrem et tamen laborare non cessat nec satiantur oculi eius divitiis nec recogitat dicens cui laboro et fraudo animam meam bonis in hoc quoque vanitas est et adflictio pessima

¹⁶ infinitus numerus est populi omnium qui fuerunt ante eum et qui postea futuri sunt non laetabuntur in eo sed et hoc vanitas et adflictio spiritus

¹⁵ sicut egressus est nudus de utero matris suae sic revertetur et nihil auferet secum de labore suo ¹⁶ miserabilis prorsus infirmitas quomodo venit sic revertetur quid ergo prodest ei quod laboravit in ventum

¹⁸ hoc itaque mihi visum est bonum ut comedat quis et bibat et fruatur laetitia ex labore suo quod laboravit ipse sub sole numerum dierum vitae suae quos dedit ei Deus et haec est pars illius ¹⁹ et omni homini cui dedit Deus divitias atque substantiam potestatemque ei tribuit ut comedat ex eis et fruatur parte sua et laetetur de labore suo hoc est donum Dei ²⁰ non enim satis recordabitur dierum vitae suae eo quod Deus occupet deliciis cor eius

⁵ non vidit solem neque cognovit distantiam boni et mali ⁶ etiam si duobus milibus annis vixerit et non fuerit perfruitus bonis nonne ad unum locum properant omnia

¹¹ verba sunt plurima multa in disputando habentia vanitatem

¹¹ utilior est sapientia cum divitiis et magis prodest videntibus solem

¹⁴ in die bona fruere bonis et malam diem praecave sicut enim hanc sic et illam fecit Deus ut non inveniat homo contra eum iustas querimonias

²⁴ multo magis quam erat et alta profunditas quis inveniet eam

¹² attamen ex eo quod peccator centies facit malum et per patientiam sustentatur ego cognovi quod erit bonum timentibus Deum qui verentur faciem eius

¹⁵ laudavi igitur laetitiam quod non esset homini bonum sub sole nisi quod comederet et biberet atque gauderet et hoc solum secum auferret de labore suo in diebus vitae quos dedit ei Deus sub sole

¹⁷ et intellexi quod omnium operum Dei nullam possit homo invenire rationem eorum quae fiunt sub sole et quanto plus laboraverit ad quaerendum tanto minus inveniat etiam si dixerit sapiens se nosse non poterit repperire

¹ omnia haec tractavi in corde meo ut curiose intellegerem sunt iusti atque sapientes et opera eorum in manu Dei et tamen nescit homo utrum amore an odio dignus sit

¹⁰ quodcumque potest manus tua facere instanter operare quia nec opus nec ratio nec scientia nec sapientia erunt apud inferos quo tu properas

⁶ mane semina sementem tuam et vespere ne cesset manus tua quia nescis quid magis oriatur hoc an illud et si utrumque simul melius erit

¹ memento creatoris tui in diebus iuventutis tuae antequam veniat tempus adflictionis et adpropinquent anni de quibus dicas non mihi placent

¹ memento creatoris tui in diebus iuventutis tuae antequam veniat tempus adflictionis et adpropinquent anni de quibus dicas non mihi placent ² antequam tenebrescat sol et lumen et luna et stellae et revertantur nubes post pluviam ³ quando commovebuntur custodes domus et nutabuntur viri fortissimi et otiosae erunt molentes inminuto numero et tenebrescent videntes per foramina ⁴ et claudent ostia in platea in humilitate vocis molentis et consurgent ad vocem volucris et obsurdescent omnes filiae carminis ⁵ excelsa quoque timebunt et formidabunt in via florebit amigdalum inpinguabitur lucusta et dissipabitur capparis quoniam ibit homo in domum aeternitatis suae et circumibunt in platea plangentes

¹⁴ et cuncta quae fiunt adducet Deus in iudicium pro omni errato sive bonum sive malum sit

⁸ princeps vero ea quae digna sunt principe cogitavit et ipse super duces stabit

²⁰ beati qui seminatis super omnes aquas inmittentes pedem bovis et asini

²⁸ numquid nescis aut non audisti Deus sempiternus Dominus qui creavit terminos terrae non deficiet neque laborabit nec est investigatio sapientiae eius

¹⁰ et quomodo descendit imber et nix de caelo et illuc ultra non revertitur sed inebriat terram et infundit eam et germinare eam facit et dat semen serenti et panem comedenti

¹⁰ et quomodo descendit imber et nix de caelo et illuc ultra non revertitur sed inebriat terram et infundit eam et germinare eam facit et dat semen serenti et panem comedenti ¹¹ sic erit verbum meum quod egredietur de ore meo non revertetur ad me vacuum sed faciet quaecumque volui et prosperabitur in his ad quae misi illud

²⁴ et non audierunt nec inclinaverunt aurem suam sed abierunt in voluntatibus et pravitate cordis sui mali factique sunt retrorsum et non in ante

¹⁶ date Domino Deo vestro gloriam antequam contenebrescat et antequam offendant pedes vestri ad montes caligosos expectabitis lucem et ponet eam in umbram mortis et in caliginem

¹⁷ dicunt his qui blasphemant me locutus est Dominus pax erit vobis et omni qui ambulat in pravitate cordis sui dixerunt non veniet super vos malum

¹⁶ sermonem quem locutus es ad nos in nomine Domini non audiemus ex te ¹⁷ sed facientes faciemus omne verbum quod egreditur de ore nostro ut sacrificemus Reginae caeli et libemus ei libamina sicut fecimus nos et patres nostri reges nostri et principes nostri in urbibus Iuda et in plateis Hierusalem et saturati sumus panibus et bene nobis erat malumque non vidimus

²⁷ TETH bonum est viro cum portaverit iugum ab adulescentia sua

²⁷ quam ob rem rex consilium meum placeat tibi et peccata tua elemosynis redime et iniquitates tuas misericordiis pauperum forsitan ignoscat delictis tuis

¹² seminate vobis in iustitia metite in ore misericordiae innovate vobis novale tempus autem requirendi Dominum cum venerit qui docebit vos iustitiam

² dies tenebrarum et caliginis dies nubis et turbinis quasi mane expansum super montes populus multus et fortis similis ei non fuit a principio et post eum non erit usque in annos generationis et generationis

⁵ et erit iste pax Assyrius cum venerit in terram nostram et quando calcaverit in domibus nostris et suscitabimus super eum septem pastores et octo primates homines

⁶ seminastis multum et intulistis parum comedistis et non estis satiati bibistis et non estis inebriati operuistis vos et non estis calefacti et qui mercedes congregavit misit eas in sacculum pertusum ⁷ haec dicit Dominus exercituum ponite corda vestra super vias vestras ⁸ ascendite in montem portate lignum et aedificate domum et acceptabilis mihi erit et glorificabor dicit Dominus ⁹ respexistis ad amplius et ecce factum est minus et intulistis in domum et exsuflavi illud quam ob causam dicit Dominus exercituum quia domus mea deserta est et vos festinatis unusquisque in domum suam ¹⁰ propter hoc super vos prohibiti sunt caeli ne darent rorem et terra prohibita est ne daret germen suum ¹¹ et vocavi siccitatem super terram et super montes et super triticum et super vinum et super oleum et quaecumque profert humus et super homines et super iumenta et super omnem laborem manuum

¹⁷ percussi vos vento urente et aurugine et grandine omnia opera manuum vestrarum et non fuit in vobis qui reverteretur ad me dicit Dominus ¹⁸ ponite corda vestra ex die ista et in futurum a die vicesima et quarta noni mensis a die qua fundamenta iacta sunt templi Domini ponite super cor vestrum ¹⁹ numquid iam semen in germine est et adhuc vinea et ficus et malogranatum et lignum olivae non floruit ex die ista benedicam

¹¹ nunc autem non iuxta dies priores ego faciam reliquiis populi huius dicit Dominus exercituum ¹² sed semen pacis erit vinea dabit fructum suum et terra dabit germen suum et caeli dabunt rorem suum et possidere faciam reliquias populi huius universa haec

¹⁰ iam enim securis ad radicem arborum posita est omnis ergo arbor quae non facit fructum bonum exciditur et in ignem mittitur

²⁸ ego autem dico vobis quoniam omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam iam moechatus est eam in corde suo

⁴² qui petit a te da ei et volenti mutuari a te ne avertaris

⁴⁵ ut sitis filii Patris vestri qui in caelis est qui solem suum oriri facit super bonos et malos et pluit super iustos et iniustos

¹³ et siquidem fuerit domus digna veniat pax vestra super eam si autem non fuerit digna pax vestra ad vos revertatur

⁴² et quicumque potum dederit uni ex minimis istis calicem aquae frigidae tantum in nomine discipuli amen dico vobis non perdet mercedem suam

²² dicit illi Iesus non dico tibi usque septies sed usque septuagies septies

¹³ tunc dixit rex ministris ligatis pedibus eius et manibus mittite eum in tenebras exteriores ibi erit fletus et stridor dentium

⁴⁰ et respondens rex dicet illis amen dico vobis quamdiu fecistis uni de his fratribus meis minimis mihi fecistis

²⁶ et dicebat sic est regnum Dei quemadmodum si homo iaciat sementem in terram ²⁷ et dormiat et exsurgat nocte ac die et semen germinet et increscat dum nescit ille ²⁸ ultro enim terra fructificat primum herbam deinde spicam deinde plenum frumentum in spica ²⁹ et cum se produxerit fructus statim mittit falcem quoniam adest messis

³⁰ omni autem petenti te tribue et qui aufert quae tua sunt ne repetas ³¹ et prout vultis ut faciant vobis homines et vos facite illis similiter ³² et si diligitis eos qui vos diligunt quae vobis est gratia nam et peccatores diligentes se diligunt ³³ et si benefeceritis his qui vobis benefaciunt quae vobis est gratia siquidem et peccatores hoc faciunt ³⁴ et si mutuum dederitis his a quibus speratis recipere quae gratia est vobis nam et peccatores peccatoribus fenerantur ut recipiant aequalia ³⁵ verumtamen diligite inimicos vestros et benefacite et mutuum date nihil desperantes et erit merces vestra multa et eritis filii Altissimi quia ipse benignus est super ingratos et malos

⁷ dixit autem ad cultorem vineae ecce anni tres sunt ex quo venio quaerens fructum in ficulnea hac et non invenio succide ergo illam ut quid etiam terram occupat

¹⁴ et beatus eris quia non habent retribuere tibi retribuetur enim tibi in resurrectione iustorum

¹² et dixit adulescentior ex illis patri pater da mihi portionem substantiae quae me contingit et divisit illis substantiam ¹³ et non post multos dies congregatis omnibus adulescentior filius peregre profectus est in regionem longinquam et ibi dissipavit substantiam suam vivendo luxuriose

²² factum est autem ut moreretur mendicus et portaretur ab angelis in sinum Abrahae mortuus est autem et dives et sepultus est in inferno ²³ elevans oculos suos cum esset in tormentis videbat Abraham a longe et Lazarum in sinu eius ²⁴ et ipse clamans dixit pater Abraham miserere mei et mitte Lazarum ut intinguat extremum digiti sui in aqua ut refrigeret linguam meam quia crucior in hac flamma ²⁵ et dixit illi Abraham fili recordare quia recepisti bona in vita tua et Lazarus similiter mala nunc autem hic consolatur tu vero cruciaris ²⁶ et in his omnibus inter nos et vos chasma magnum firmatum est ut hii qui volunt hinc transire ad vos non possint neque inde huc transmeare

⁴ et si septies in die peccaverit in te et septies in die conversus fuerit ad te dicens paenitet me dimitte illi

⁸ Spiritus ubi vult spirat et vocem eius audis sed non scis unde veniat et quo vadat sic est omnis qui natus est ex Spiritu

³⁶ et qui metit mercedem accipit et congregat fructum in vitam aeternam ut et qui seminat simul gaudeat et qui metit ³⁷ in hoc enim est verbum verum quia alius est qui seminat et alius est qui metit ³⁸ ego misi vos metere quod vos non laborastis alii laboraverunt et vos in laborem eorum introistis

³⁵ dixit ergo eis Iesus adhuc modicum lumen in vobis est ambulate dum lucem habetis ut non tenebrae vos conprehendant et qui ambulat in tenebris nescit quo vadat

²⁰ erant autem quidam ex eis viri cyprii et cyrenei qui cum introissent Antiochiam loquebantur et ad Graecos adnuntiantes Dominum Iesum ²¹ et erat manus Domini cum eis multusque numerus credentium conversus est ad Dominum

²⁸ et surgens unus ex eis nomine Agabus significabat per Spiritum famem magnam futuram in universo orbe terrarum quae facta est sub Claudio ²⁹ discipuli autem prout quis habebat proposuerunt singuli eorum in ministerium mittere habitantibus in Iudaea fratribus ³⁰ quod et fecerunt mittentes ad seniores per manus Barnabae et Sauli

¹⁶ qui in praeteritis generationibus dimisit omnes gentes ingredi in vias suas

³⁰ et tempora quidem huius ignorantiae despiciens Deus nunc adnuntiat hominibus ut omnes ubique paenitentiam agant ³¹ eo quod statuit diem in qua iudicaturus est orbem in aequitate in viro in quo statuit fidem praebens omnibus suscitans eum a mortuis

²⁵ disputante autem illo de iustitia et castitate et de iudicio futuro timefactus Felix respondit quod nunc adtinet vade tempore autem oportuno accersiam te

⁵ secundum duritiam autem tuam et inpaenitens cor thesaurizas tibi iram in die irae et revelationis iusti iudicii Dei ⁶ qui reddet unicuique secundum opera eius ⁷ his quidem qui secundum patientiam boni operis gloriam et honorem et incorruptionem quaerentibus vitam aeternam ⁸ his autem qui ex contentione et qui non adquiescunt veritati credunt autem iniquitati ira et indignatio ⁹ tribulatio et angustia in omnem animam hominis operantis malum Iudaei primum et Graeci ¹⁰ gloria autem et honor et pax omni operanti bonum Iudaeo primum et Graeco ¹¹ non est enim personarum acceptio apud Deum

³³ o altitudo divitiarum sapientiae et scientiae Dei quam inconprehensibilia sunt iudicia eius et investigabiles viae eius

¹⁰ tu autem quid iudicas fratrem tuum aut tu quare spernis fratrem tuum omnes enim stabimus ante tribunal Dei

⁵ ministri eius cui credidistis et unicuique sicut Dominus dedit ⁶ ego plantavi Apollo rigavit sed Deus incrementum dedit ⁷ itaque neque qui plantat est aliquid neque qui rigat sed qui incrementum dat Deus

⁵ itaque nolite ante tempus iudicare quoadusque veniat Dominus qui et inluminabit abscondita tenebrarum et manifestabit consilia cordium et tunc laus erit unicuique a Deo

¹⁰ omnes enim nos manifestari oportet ante tribunal Christi ut referat unusquisque propria corporis prout gessit sive bonum sive malum

¹ has igitur habentes promissiones carissimi mundemus nos ab omni inquinamento carnis et spiritus perficientes sanctificationem in timore Dei

⁶ hoc autem qui parce seminat parce et metet et qui seminat in benedictionibus de benedictionibus et metet

¹⁰ qui autem administrat semen seminanti et panem ad manducandum praestabit et multiplicabit semen vestrum et augebit incrementa frugum iustitiae vestrae ¹¹ ut in omnibus locupletati abundetis in omnem simplicitatem quae operatur per nos gratiarum actionem Deo

¹ fratres et si praeoccupatus fuerit homo in aliquo delicto vos qui spiritales estis huiusmodi instruite in spiritu lenitatis considerans te ipsum ne et tu tempteris

⁸ quae enim seminaverit homo haec et metet quoniam qui seminat in carne sua de carne et metet corruptionem qui autem seminat in spiritu de spiritu metet vitam aeternam ⁹ bonum autem facientes non deficiamus tempore enim suo metemus non deficientes ¹⁰ ergo dum tempus habemus operemur bonum ad omnes maxime autem ad domesticos fidei

² in quibus aliquando ambulastis secundum saeculum mundi huius secundum principem potestatis aeris huius spiritus qui nunc operatur in filios diffidentiae ³ in quibus et nos omnes aliquando conversati sumus in desideriis carnis nostrae facientes voluntates carnis et cogitationum et eramus natura filii irae sicut et ceteri

¹⁶ redimentes tempus quoniam dies mali sunt

¹⁸ bene agere divites fieri in operibus bonis facile tribuere communicare ¹⁹ thesaurizare sibi fundamentum bonum in futurum ut adprehendant veram vitam

²² iuvenilia autem desideria fuge sectare vero iustitiam fidem caritatem pacem cum his qui invocant Dominum de corde puro

² praedica verbum insta oportune inportune argue obsecra increpa in omni patientia et doctrina

¹⁰ non enim iniustus Deus ut obliviscatur operis vestri et dilectionis quam ostendistis in nomine ipsius qui ministrastis sanctis et ministratis

²⁷ et quemadmodum statutum est hominibus semel mori post hoc autem iudicium

³ mementote vinctorum tamquam simul vincti et laborantium tamquam et ipsi in corpore morantes

³ sufficit enim praeteritum tempus ad voluntatem gentium consummandam qui ambulaverunt in luxuriis desideriis vinolentiis comesationibus potationibus et inlicitis idolorum cultibus ⁴ in quo peregrinantur non concurrentibus vobis in eandem luxuriae confusionem blasphemantes

⁷ caeli autem qui nunc sunt et terra eodem verbo repositi sunt igni servati in diem iudicii et perditionis impiorum hominum

¹¹ cum haec igitur omnia dissolvenda sint quales oportet esse vos in sanctis conversationibus et pietatibus ¹² expectantes et properantes in adventum Dei diei per quam caeli ardentes solventur et elementa ignis ardore tabescent ¹³ novos vero caelos et novam terram et promissa ipsius expectamus in quibus iustitia habitat ¹⁴ propter quod carissimi haec expectantes satis agite inmaculati et inviolati ei inveniri in pace

¹⁵ nolite diligere mundum neque ea quae in mundo sunt si quis diligit mundum non est caritas Patris in eo ¹⁶ quoniam omne quod est in mundo concupiscentia carnis et concupiscentia oculorum est et superbia vitae quae non est ex Patre sed ex mundo est

¹⁷ qui habuerit substantiam mundi et viderit fratrem suum necesse habere et clauserit viscera sua ab eo quomodo caritas Dei manet in eo

¹⁸ quia dicebant vobis quoniam in novissimo tempore venient inlusores secundum sua desideria ambulantes impietatum

¹² et vidi mortuos magnos et pusillos stantes in conspectu throni et libri aperti sunt et alius liber apertus est qui est vitae et iudicati sunt mortui ex his quae scripta erant in libris secundum opera ipsorum ¹³ et dedit mare mortuos qui in eo erant et mors et inferus dederunt mortuos qui in ipsis erant et iudicatum est de singulis secundum opera ipsorum ¹⁴ et inferus et mors missi sunt in stagnum ignis haec mors secunda est stagnum ignis ¹⁵ et qui non est inventus in libro vitae scriptus missus est in stagnum ignis