Proverbs 26 Cross References - Clementine_Vulgate

¹ [Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe, sic indecens est stulto gloria. ² Sicut avis ad alia transvolans, et passer quolibet vadens, sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet. ³ Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium. ⁴ Ne respondeas stulto juxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis. ⁵ Responde stulto juxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur. ⁶ Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuntium stultum. ⁷ Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias, sic indecens est in ore stultorum parabola. ⁸ Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii, ita qui tribuit insipienti honorem. ⁹ Quomodo si spina nascatur in manu temulenti, sic parabola in ore stultorum. ¹⁰ Judicium determinat causas, et qui imponit stulto silentium iras mitigat. ¹¹ Sicut canis qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens qui iterat stultitiam suam. ¹² Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.] ¹³ [Dicit piger: Leo est in via, et leæna in itineribus. ¹⁴ Sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo. ¹⁵ Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit. ¹⁶ Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.] ¹⁷ [Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens et commiscetur rixæ alterius. ¹⁸ Sicut noxius est qui mittit sagittas et lanceas in mortem, ¹⁹ ita vir fraudulenter nocet amico suo, et cum fuerit deprehensus dicit: Ludens feci. ²⁰ Cum defecerint ligna extinguetur ignis, et susurrone subtracto, jurgia conquiescent. ²¹ Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas. ²² Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris. ²³ Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata. ²⁴ Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos. ²⁵ Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei, quoniam septem nequitiæ sunt in corde illius. ²⁶ Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia ejus in consilio. ²⁷ Qui fodit foveam incidet in eam, et qui volvit lapidem revertetur ad eum. ²⁸ Lingua fallax non amat veritatem, et os lubricum operatur ruinas.]

⁸ Dixitque Cain ad Abel fratrem suum: Egrediamur foras. Cumque essent in agro, consurrexit Cain adversus fratrem suum Abel, et interfecit eum.

²³ Sed exasperaverunt eum et jurgati sunt, invideruntque illi habentes jacula.

¹⁵ Videns autem Pharao quod data esset requies, ingravavit cor suum, et non audivit eos, sicut præceperat Dominus.

³¹ Inter hæc Caleb compescens murmur populi, qui oriebatur contra Moysen, ait: Ascendamus, et possideamus terram, quoniam poterimus obtinere eam.

⁸ Quomodo maledicam, cui non maledixit Deus? qua ratione detester, quem Dominus non detestatur?

⁴ quia noluerunt vobis occurrere cum pane et aqua in via quando egressi estis de Ægypto: et quia conduxerunt contra te Balaam filium Beor de Mesopotamia Syriæ, ut malediceret tibi: ⁵ et noluit Dominus Deus tuus audire Balaam, vertitque maledictionem ejus in benedictionem tuam, eo quod diligeret te.

⁵ Dixitque ad viros Soccoth: Date, obsecro, panes populo qui mecum est, quia valde defecerunt: ut possimus persequi Zebee et Salmana reges Madian. ⁶ Responderunt principes Soccoth: Forsitan palmæ manuum Zebee et Salmana in manu tua sunt, et idcirco postulas ut demus exercitui tuo panes. ⁷ Quibus ille ait: Cum ergo tradiderit Dominus Zebee et Salmana in manus meas, conteram carnes vestras cum spinis tribulisque deserti.

⁷ Quod cum nuntiatum esset Joatham, ivit, et stetit in vertice montis Garizim: elevataque voce, clamavit, et dixit: Audite me, viri Sichem; ita audiat vos Deus.

²⁰ Sin autem perverse: egrediatur ignis ex eo, et consumat habitatores Sichem, et oppidum Mello: egrediaturque ignis de viris Sichem, et de oppido Mello, et devoret Abimelech.

⁵⁶ et reddidit Deus malum quod fecerat Abimelech contra patrem suum, interfectis septuaginta fratribus suis. ⁵⁷ Sichimitis quoque quod operati erant, retributum est, et venit super eos maledictio Joatham filii Jerobaal.

¹ Ecce autem in Ephraim orta est seditio: nam transeuntes contra aquilonem, dixerunt ad Jephte: Quare vadens ad pugnam contra filios Ammon, vocare nos noluisti, ut pergeremus tecum? igitur incendemus domum tuam. ² Quibus ille respondit: Disceptatio erat mihi et populo meo contra filios Ammon vehemens: vocavique vos, ut præberetis mihi auxilium, et facere noluistis. ³ Quod cernens, posui animam meam in manibus meis, transivique ad filios Ammon, et tradidit eos Dominus in manus meas. Quid commerui, ut adversum me consurgatis in prælium? ⁴ Vocatis itaque ad se cunctis viris Galaad, pugnabat contra Ephraim: percusseruntque viri Galaad Ephraim, quia dixerat: Fugitivus est Galaad de Ephraim, et habitat in medio Ephraim et Manasse. ⁵ Occupaveruntque Galaaditæ vada Jordanis, per quæ Ephraim reversurus erat. Cumque venisset ad ea de Ephraim numero, fugiens, atque dixisset: Obsecro ut me transire permittatis: dicebant ei Galaaditæ: Numquid Ephrathæus es? quo dicente: Non sum: ⁶ interrogabant eum: Dic ergo Scibboleth, quod interpretatur Spica. Qui respondebat: Sibboleth: eadem littera spicam exprimere non valens. Statimque apprehensum jugulabant in ipso Jordanis transitu. Et ceciderunt in illo tempore de Ephraim quadraginta duo millia.

¹⁷ Numquid non messis tritici est hodie? invocabo Dominum, et dabit voces et pluvias: et scietis, et videbitis, quia grande malum feceritis vobis in conspectu Domini, petentes super vos regem. ¹⁸ Et clamavit Samuel ad Dominum, et dedit Dominus voces et pluvias in illa die.

²⁸ Respondensque unus de populo, ait: Jurejurando constrinxit pater tuus populum, dicens: Maledictus vir qui comederit panem hodie. (Defecerat autem populus.) ²⁹ Dixitque Jonathas: Turbavit pater meus terram: vidistis ipsi quia illuminati sunt oculi mei, eo quod gustaverim paululum de melle isto:

⁴³ Et dixit Philisthæus ad David: Numquid ego canis sum, quod tu venis ad me cum baculo? Et maledixit Philisthæus David in diis suis:

¹⁷ Dixitque Saul ad David: Ecce filia mea major Merob: ipsam dabo tibi uxorem: tantummodo esto vir fortis, et præliare bella Domini. Saul autem reputabat, dicens: Non sit manus mea in eum, sed sit super eum manus Philisthinorum.

²¹ Dixitque Saul: Dabo eam illi, ut fiat ei in scandalum, et sit super eum manus Philisthinorum. Dixitque Saul ad David: In duabus rebus gener meus eris hodie.

²⁷ Cumque rediisset Abner in Hebron, seorsum adduxit eum Joab ad medium portæ ut loqueretur ei, in dolo: et percussit illum ibi in inguine, et mortuus est in ultionem sanguinis Asaël fratris ejus. ²⁸ Quod cum audisset David rem jam gestam, ait: Mundus ego sum, et regnum meum apud Dominum usque in sempiternum, a sanguine Abner filii Ner: ²⁹ et veniat super caput Joab, et super omnem domum patris ejus: nec deficiat de domo Joab fluxum seminis sustinens, et leprosus, et tenens fusum, et cadens gladio, et indigens pane. ³⁰ Igitur Joab et Abisai frater ejus interfecerunt Abner, eo quod occidisset Asaël fratrem eorum in Gabaon in prælio.

²² Porro non est locutus Absalom ad Amnon nec malum nec bonum: oderat enim Absalom Amnon, eo quod violasset Thamar sororem suam. ²³ Factum est autem post tempus biennii ut tonderentur oves Absalom in Baalhasor, quæ est juxta Ephraim: et vocavit Absalom omnes filios regis, ²⁴ venitque ad regem, et ait ad eum: Ecce tondentur oves servi tui: veniat, oro, rex cum servis suis ad servum suum. ²⁵ Dixitque rex ad Absalom: Noli fili mi, noli rogare ut veniamus omnes et gravemus te. Cum autem cogeret eum, et noluisset ire, benedixit ei. ²⁶ Et ait Absalom: Si non vis venire, veniat, obsecro, nobiscum saltem Amnon frater meus. Dixitque ad eum rex: Non est necesse ut vadat tecum. ²⁷ Coëgit itaque Absalom eum, et dimisit cum eo Amnon et universos filios regis. Feceratque Absalom convivium quasi convivium regis. ²⁸ Præceperat autem Absalom pueris suis, dicens: Observate cum temulentus fuerit Amnon vino, et dixero vobis: Percutite eum, et interficite: nolite timere: ego enim sum qui præcipio vobis: roboramini, et estote viri fortes.

¹² si forte respiciat Dominus afflictionem meam, et reddat mihi Dominus bonum pro maledictione hac hodierna.

⁴¹ Itaque omnes viri Israël concurrentes ad regem dixerunt ei: Quare te furati sunt fratres nostri viri Juda, et traduxerunt regem et domum ejus Jordanem, omnesque viros David cum eo? ⁴² Et respondit omnis vir Juda ad viros Israël: Quia mihi propior est rex: cur irasceris super hac re? numquid comedimus aliquid ex rege, aut munera nobis data sunt? ⁴³ Et respondit vir Israël ad viros Juda, et ait: Decem partibus major ego sum apud regem, magisque ad me pertinet David quam ad te: cur fecisti mihi injuriam, et non mihi nuntiatum est priori, ut reducerem regem meum? Durius autem responderunt viri Juda viris Israël.

¹ Accidit quoque ut ibi esset vir Belial, nomine Seba, filius Bochri, vir Jemineus: et cecinit buccina, et ait: Non est nobis pars in David, neque hæreditas in filio Isai: revertere in tabernacula tua, Israël.

⁹ Dixit itaque Joab ad Amasam: Salve mi frater. Et tenuit manu dextera mentum Amasæ, quasi osculans eum. ¹⁰ Porro Amasa non observavit gladium quem habebat Joab: qui percussit eum in latere, et effudit intestina ejus in terram, nec secundum vulnus apposuit: et mortuus est. Joab autem, et Abisai frater ejus, persecuti sunt Seba filium Bochri.

² At vero Jeroboam filius Nabat, cum adhuc esset in Ægypto profugus a facie regis Salomonis, audita morte ejus, reversus est de Ægypto. ³ Miseruntque et vocaverunt eum: venit ergo Jeroboam, et omnis multitudo Israël, et locuti sunt ad Roboam, dicentes:

¹⁴ et locutus est eis secundum consilium juvenum, dicens: Pater meus aggravavit jugum vestrum, ego autem addam jugo vestro: pater meus cecidit vos flagellis, ego autem cædam vos scorpionibus.

¹⁶ Videns itaque populus quod noluisset eos audire rex, respondit ei dicens: Quæ nobis pars in David? vel quæ hæreditas in filio Isai? vade in tabernacula tua, Israël: nunc vide domum tuam, David. Et abiit Israël in tabernacula sua.

²⁰ Factum est autem cum audisset omnis Israël quod reversus esset Jeroboam, miserunt, et vocaverunt eum congregato cœtu, et constituerunt eum regem super omnem Israël: nec secutus est quisquam domum David præter tribum Juda solam.

²⁴ Accessit autem Sedecias filius Chanaana, et percussit Michæam in maxillam, et dixit: Mene ergo dimisit spiritus Domini, et locutus est tibi? ²⁵ Et ait Michæas: Visurus es in die illa quando ingredieris cubiculum intra cubiculum ut abscondaris. ²⁶ Et ait rex Israël: Tollite Michæam, et maneat apud Amon principem civitatis, et apud Joas filium Amelech, ²⁷ et dicite eis: Hæc dicit rex: Mittite virum istum in carcerem, et sustentate eum pane tribulationis, et aqua angustiæ, donec revertar in pace. ²⁸ Dixitque Michæas: Si reversus fueris in pace, non est locutus in me Dominus. Et ait: Audite, populi omnes.

⁸ Tunc misit Amasias nuntios ad Joas filium Joachaz filii Jehu regis Israël, dicens: Veni, et videamus nos. ⁹ Remisitque Joas rex Israël ad Amasiam regem Juda, dicens: Carduus Libani misit ad cedrum quæ est in Libano, dicens: Da filiam tuam filio meo uxorem. Transieruntque bestiæ saltus quæ sunt in Libano, et conculcaverunt carduum. ¹⁰ Percutiens invaluisti super Edom, et sublevavit te cor tuum: contentus esto gloria, et sede in domo tua: quare provocas malum, ut cadas tu et Judas tecum?

² eo quod non occurrerint filiis Israël cum pane et aqua, et conduxerint adversum eos Balaam ad maledicendum eis: et convertit Deus noster maledictionem in benedictionem.

¹ Post hæc rex Assuerus exaltavit Aman filium Amadathi, qui erat de stirpe Agag: et posuit solium ejus super omnes principes quos habebat. ² Cunctique servi regis, qui in foribus palatii versabantur, flectebant genua, et adorabant Aman: sic enim præceperat eis imperator: solus Mardochæus non flectebat genu, neque adorabat eum. ³ Cui dixerunt pueri regis, qui ad fores palatii præsidebant: Cur præter ceteros non observas mandatum regis? ⁴ Cumque hoc crebrius dicerent, et ille nollet audire, nuntiaverunt Aman, scire cupientes utrum perseveraret in sententia: dixerat enim eis se esse Judæum. ⁵ Quod cum audisset Aman, et experimento probasset quod Mardochæus non flecteret sibi genu, nec se adoraret, iratus est valde, ⁶ et pro nihilo duxit in unum Mardochæum mittere manus suas: audierat enim quod esset gentis Judææ; magisque voluit omnem Judæorum, qui erant in regno Assueri, perdere nationem. ⁷ Mense primo (cujus vocabulum est Nisan), anno duodecimo regni Assueri, missa est sors in urnam, quæ hebraice dicitur phur, coram Aman, quo die et quo mense gens Judæorum deberet interfici: et exivit mensis duodecimus, qui vocatur Adar. ⁸ Dixitque Aman regi Assuero: Est populus per omnes provincias regni tui dispersus, et a se mutuo separatus, novis utens legibus et cæremoniis, insuper et regis scita contemnens: et optime nosti quod non expediat regno tuo ut insolescat per licentiam. ⁹ Si tibi placet, decerne, ut pereat, et decem millia talentorum appendam arcariis gazæ tuæ. ¹⁰ Tulit ergo rex annulum, quo utebatur, de manu sua, et dedit eum Aman filio Amadathi de progenie Agag, hosti Judæorum, ¹¹ dixitque ad eum: Argentum, quod tu polliceris, tuum sit; de populo age quod tibi placet. ¹² Vocatique sunt scribæ regis mense primo Nisan, tertiadecima die ejusdem mensis: et scriptum est, ut jusserat Aman, ad omnes satrapas regis, et judices provinciarum, diversarumque gentium, ut quæque gens legere poterat et audire pro varietate linguarum ex nomine regis Assueri: et litteræ signatæ ipsius annulo ¹³ missæ sunt per cursores regis ad universas provincias, ut occiderent atque delerent omnes Judæos, a puero usque ad senem, parvulos et mulieres, uno die, hoc est tertiodecimo mensis duodecimi, qui vocatur Adar; et bona eorum diriperent. ¹⁴ Summa autem epistolarum hæc fuit, ut omnes provinciæ scirent, et pararent se ad prædictam diem. ¹⁵ Festinabant cursores, qui missi erant, regis imperium explere. Statimque in Susan pependit edictum, rege et Aman celebrante convivium, et cunctis Judæis, qui in urbe erant, flentibus.

⁶ Egressusque Athach, ivit ad Mardochæum stantem in platea civitatis, ante ostium palatii:

⁹ Regressus Athach, nuntiavit Esther omnia quæ Mardochæus dixerat.

¹⁰ Suspensus est itaque Aman in patibulo quod paraverat Mardochæo: et regis ira quievit.

¹⁵ Ecce parturiit injustitiam; concepit dolorem, et peperit iniquitatem. ¹⁶ Lacum aperuit, et effodit eum; et incidit in foveam quam fecit.

¹⁵ qui exaltas me de portis mortis, ut annuntiem omnes laudationes tuas in portis filiæ Sion:

²

² quamdiu ponam consilia in anima mea; dolorem in corde meo per diem?

⁸

⁴ Multiplicatæ sunt infirmitates eorum: postea acceleraverunt. Non congregabo conventicula eorum de sanguinibus, nec memor ero nominum eorum per labia mea.

³ Vox Domini super aquas; Deus majestatis intonuit: Dominus super aquas multas.

⁹ Quoniam ipse dixit, et facta sunt; ipse mandavit et creata sunt.

⁶ Quare tristis es, anima mea? et quare conturbas me? Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi, salutare vultus mei,

¹⁶ Libera me de sanguinibus, Deus, Deus salutis meæ, et exsultabit lingua mea justitiam tuam. ¹⁷ Domine, labia mea aperies, et os meum annuntiabit laudem tuam. ¹⁸ Quoniam si voluisses sacrificium, dedissem utique; holocaustis non delectaberis. ¹⁹ Sacrificium Deo spiritus contribulatus; cor contritum et humiliatum, Deus, non despicies. ²⁰ Benigne fac, Domine, in bona voluntate tua Sion, ut ædificentur muri Jerusalem. ²¹ Tunc acceptabis sacrificium justitiæ, oblationes et holocausta; tunc imponent super altare tuum vitulos.]

¹ [Dixit insipiens in corde suo: Non est Deus.

^{21 22 23}

⁶ quæ non exaudiet vocem incantantium, et venefici incantantis sapienter.

⁸ qui conturbas profundum maris, sonum fluctuum ejus. Turbabuntur gentes,

²⁸

⁴ Ecce non dormitabit neque dormiet qui custodit Israël.

⁷ Ne sis sapiens apud temetipsum; time Deum, et recede a malo:

⁹ Usquequo, piger, dormies? quando consurges e somno tuo? ¹⁰ Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias;

¹⁶ [Sex sunt quæ odit Dominus, et septimum detestatur anima ejus: ¹⁷ oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem, ¹⁸ cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum, ¹⁹ proferentem mendacia testem fallacem, et eum qui seminat inter fratres discordias.]

²⁴ ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneæ.

⁵ ut custodiant te a muliere extranea, et ab aliena quæ verba sua dulcia facit.

²¹ Irretivit eum multis sermonibus, et blanditiis labiorum protraxit illum. ²² Statim eam sequitur quasi bos ductus ad victimam, et quasi agnus lasciviens, et ignorans quod ad vincula stultus trahatur: ²³ donec transfigat sagitta jecur ejus, velut si avis festinet ad laqueum, et nescit quod de periculo animæ illius agitur.

²³ donec transfigat sagitta jecur ejus, velut si avis festinet ad laqueum, et nescit quod de periculo animæ illius agitur.

¹² Odium suscitat rixas, et universa delicta operit caritas. ¹³ In labiis sapientis invenitur sapientia, et virga in dorso ejus qui indiget corde.

¹⁸ Abscondunt odium labia mendacia; qui profert contumeliam, insipiens est.

²³ Quasi per risum stultus operatur scelus, sapientia autem est viro prudentia.

²⁶ Sicut acetum dentibus, et fumus oculis, sic piger his qui miserunt eum.

¹ [Statera dolosa abominatio est apud Dominum, et pondus æquum voluntas ejus.

³¹ Si justus in terra recipit, quanto magis impius et peccator!]

⁵ Cogitationes justorum judicia, et consilia impiorum fraudulenta.

¹⁵ Via stulti recta in oculis ejus; qui autem sapiens est audit consilia.

¹⁷ Qui quod novit loquitur, index justitiæ est; qui autem mentitur, testis est fraudulentus.

²⁰ Dolus in corde cogitantium mala; qui autem pacis ineunt consilia, sequitur eos gaudium.

²⁴ [Manus fortium dominabitur; quæ autem remissa est, tributis serviet.

²⁷ Non inveniet fraudulentus lucrum, et substantia hominis erit auri pretium.

¹⁷ Nuntius impii cadet in malum; legatus autem fidelis, sanitas.

⁸ Sapientia callidi est intelligere viam suam, et imprudentia stultorum errans. ⁹ Stultus illudet peccatum, et inter justos morabitur gratia.

¹⁸ Vir iracundus provocat rixas; qui patiens est mitigat suscitatas. ¹⁹ Iter pigrorum quasi sepes spinarum; via justorum absque offendiculo.

²¹ Stultitia gaudium stulto, et vir prudens dirigit gressus suos.

²⁸ Homo perversus suscitat lites, et verbosus separat principes.

⁷ Non decent stultum verba composita, nec principem labium mentiens.

¹⁰ Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagæ apud stultum. ¹¹ Semper jurgia quærit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.

¹⁴ Qui dimittit aquam caput est jurgiorum, et antequam patiatur contumeliam judicium deserit.]

⁶ [Labia stulti miscent se rixis, et os ejus jurgia provocat.

⁸ Verba bilinguis quasi simplicia, et ipsa perveniunt usque ad interiora ventris. Pigrum dejicit timor; animæ autem effeminatorum esurient.

¹⁰ Non decent stultum deliciæ, nec servum dominari principibus.

¹⁵ Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.

²⁴ [Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam. ²⁵ Pestilente flagellato stultus sapientior erit; si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.

²⁹ Parata sunt derisoribus judicia, et mallei percutientes stultorum corporibus.]

³ Honor est homini qui separat se a contentionibus; omnes autem stulti miscentur contumeliis.

¹⁹ Ei qui revelat mysteria, et ambulat fraudulenter, et dilatat labia sua, ne commiscearis.

¹⁰ Ejice derisorem, et exibit cum eo jurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.

¹³ Dicit piger: Leo est foris; in medio platearum occidendus sum.

²⁹ Vidisti virum velocem in opere suo? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.]

³⁵ Et dices: Verberaverunt me, sed non dolui; traxerunt me, et ego non sensi. Quando evigilabo, et rursus vina reperiam?]

³³ Parum, inquam, dormies, modicum dormitabis; pauxillum manus conseres ut quiescas:

⁴ Aufer rubiginem de argento, et egredietur vas purissimum.

¹³ Sicut frigus nivis in die messis, ita legatus fidelis ei qui misit eum: animam ipsius requiescere facit.

¹⁸ Jaculum, et gladius, et sagitta acuta, homo qui loquitur contra proximum suum falsum testimonium.

¹ [Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe, sic indecens est stulto gloria.

³ Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium. ⁴ Ne respondeas stulto juxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis. ⁵ Responde stulto juxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.

⁸ Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii, ita qui tribuit insipienti honorem. ⁹ Quomodo si spina nascatur in manu temulenti, sic parabola in ore stultorum.

¹² Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.]

¹⁶ Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.]

²² Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.

⁸ Sicut avis transmigrans de nido suo, sic vir qui derelinquit locum suum.

²² Si contuderis stultum in pila quasi ptisanas feriente desuper pilo, non auferetur ab eo stultitia ejus.]

¹⁰ Qui decipit justos in via mala, in interitu suo corruet, et simplices possidebunt bona ejus. ¹¹ Sapiens sibi videtur vir dives; pauper autem prudens scrutabitur eum.

¹⁶ Dux indigens prudentia multos opprimet per calumniam; qui autem odit avaritiam, longi fient dies ejus.

⁵ Homo qui blandis fictisque sermonibus loquitur amico suo rete expandit gressibus ejus.

²⁰ Vidisti hominem velocem ad loquendum? stultitia magis speranda est quam illius correptio.

²² [Vir iracundus provocat rixas, et qui ad indignandum facilis est erit ad peccandum proclivior.

²² per servum, cum regnaverit; per stultum, cum saturatus fuerit cibo;

³³ Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac exprimit butyrum; et qui vehementer emungit elicit sanguinem; et qui provocat iras producit discordias.]

⁵ [Est malum quod vidi sub sole, quasi per errorem egrediens a facie principis: ⁶ positum stultum in dignitate sublimi, et divites sedere deorsum. ⁷ Vidi servos in equis, et principes ambulantes super terram quasi servos. ⁸ Qui fodit foveam incidet in eam, et qui dissipat sepem mordebit eum coluber.

²¹ Væ qui sapientes estis in oculis vestris, et coram vobismetipsis prudentes.

²¹ Et siluerunt, et non responderunt ei verbum. Mandaverat enim rex, dicens: Ne respondeatis ei.

¹¹ Ecce vos omnes accendentes ignem, accincti flammis: ambulate in lumine ignis vestri, et in flammis quas succendistis; de manu mea factum est hoc vobis: in doloribus dormietis.]

² Quis dabit me in solitudine diversorium viatorum, et derelinquam populum meum, et recedam ab eis? quia omnes adulteri sunt, cœtus prævaricatorum. ³ Et extenderunt linguam suam quasi arcum mendacii et non veritatis: confortati sunt in terra, quia de malo ad malum egressi sunt, et me non cognoverunt, dicit Dominus. ⁴ Unusquisque se a proximo suo custodiat, et in omni fratre suo non habeat fiduciam: quia omnis frater supplantans supplantabit, et omnis amicus fraudulenter incedet. ⁵ Et vir fratrem suum deridebit, et veritatem non loquentur: docuerunt enim linguam suam loqui mendacium; ut inique agerent laboraverunt. ⁶ Habitatio tua in medio doli: in dolo renuerunt scire me, dicit Dominus. ⁷ Propterea hæc dicit Dominus exercituum: Ecce ego conflabo, et probabo eos: quid enim aliud faciam a facie filiæ populi mei? ⁸ Sagitta vulnerans lingua eorum, dolum locuta est. In ore suo pacem cum amico suo loquitur, et occulte ponit ei insidias.

⁶ Nam et fratres tui, et domus patris tui, etiam ipsi pugnaverunt adversum te, et clamaverunt post te plena voce: ne credas eis, cum locuti fuerint tibi bona.]

¹⁷ Et interrogaverunt eum, dicentes: Indica nobis quomodo scripsisti omnes sermones istos ex ore ejus. ¹⁸ Dixit autem eis Baruch: Ex ore suo loquebatur quasi legens ad me omnes sermones istos, et ego scribebam in volumine atramento.

⁹ Viri detractores fuerunt in te ad effundendum sanguinem, et super montes comederunt in te: scelus operati sunt in medio tui.

³¹ Et veniunt ad te, quasi si ingrediatur populus, et sedent coram te populus meus: et audiunt sermones tuos, et non faciunt eos: quia in canticum oris sui vertunt illos, et avaritiam suam sequitur cor eorum.

⁵ Nolite credere amico, et nolite confidere in duce: ab ea quæ dormit in sinu tuo custodi claustra oris tui.

⁴ { aut quomodo dicis fratri tuo: Sine ejiciam festucam de oculo tuo, et ecce trabs est in oculo tuo?} ⁵ { Hypocrita, ejice primum trabem de oculo tuo, et tunc videbis ejicere festucam de oculo fratris tui.}

⁴⁵ { Tunc vadit, et assumit septem alios spiritus secum nequiores se, et intrantes habitant ibi: et fiunt novissima hominis illius pejora prioribus. Sic erit et generationi huic pessimæ.}

¹ Tunc accesserunt ad eum ab Jerosolymis scribæ et pharisæi, dicentes: ² Quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum? non enim lavant manus suas cum panem manducant. ³ { Ipse autem respondens ait illis: Quare et vos transgredimini mandatum Dei propter traditionem vestram? Nam Deus dixit:}

¹ Et accesserunt ad eum pharisæi et sadducæi tentantes: et rogaverunt eum ut signum de cælo ostenderet eis. ² { At ille respondens, ait illis: Facto vespere dicitis: Serenum erit, rubicundum est enim cælum.} ³ { Et mane: Hodie tempestas, rutilat enim triste cælum.} ⁴ Faciem ergo cæli dijudicare nostis: signa autem temporum non potestis scire? Generatio mala et adultera signum quærit: et signum non dabitur ei, nisi signum Jonæ prophetæ. Et relictis illis, abiit.

²³ Et cum venisset in templum, accesserunt ad eum docentem principes sacerdotum, et seniores populi, dicentes: In qua potestate hæc facis? et quis tibi dedit hanc potestatem? ²⁴ { Respondens Jesus dixit eis: Interrogabo vos et ego unum sermonem: quem si dixeritis mihi, et ego vobis dicam in qua potestate hæc facio.} ²⁵ Baptismus Joannis unde erat? e cælo, an ex hominibus? At illi cogitabant inter se, dicentes: ²⁶ Si dixerimus, e cælo, dicet nobis: Quare ergo non credidistis illi? Si autem dixerimus, ex hominibus, timemus turbam: omnes enim habebant Joannem sicut prophetam. ²⁷ Et respondentes Jesu, dixerunt: Nescimus. Ait illis et ipse: Nec ego dico vobis in qua potestate hæc facio.

³¹ quis ex duobus fecit voluntatem patris? Dicunt ei: Primus. Dicit illis Jesus: Amen dico vobis, quia publicani et meretrices præcedent vos in regnum Dei.

¹⁵ Tunc abeuntes pharisæi, consilium inierunt ut caperent eum in sermone. ¹⁶ Et mittunt ei discipulos suos cum Herodianis, dicentes: Magister, scimus quia verax es, et viam Dei in veritate doces, et non est tibi cura de aliquo: non enim respicis personam hominum: ¹⁷ dic ergo nobis quid tibi videtur, licet censum dare Cæsari, an non? ¹⁸ { Cognita autem Jesus nequitia eorum, ait: Quid me tentatis, hypocritæ?} ¹⁹ ostendite mihi numisma census. At illi obtulerunt ei denarium. ²⁰ { Et ait illis Jesus: Cujus est imago hæc, et superscriptio?} ²¹ Dicunt ei: Cæsaris. Tunc ait illis: Reddite ergo quæ sunt Cæsaris, Cæsari: et quæ sunt Dei, Deo. ²² Et audientes mirati sunt, et relicto eo abierunt. ²³ In illo die accesserunt ad eum sadducæi, qui dicunt non esse resurrectionem: et interrogaverunt eum, ²⁴ dicentes: Magister, Moyses dixit: Si quis mortuus fuerit non habens filium, ut ducat frater ejus uxorem illius, et suscitet semen fratri suo. ²⁵ Erant autem apud nos septem fratres: et primus, uxore ducta, defunctus est: et non habens semen, reliquit uxorem suam fratri suo. ²⁶ Similiter secundus, et tertius usque ad septimum. ²⁷ Novissime autem omnium et mulier defuncta est. ²⁸ In resurrectione ergo cujus erit de septem uxor? omnes enim habuerunt eam. ²⁹ { Respondens autem Jesus, ait illis: Erratis nescientes Scripturas, neque virtutem Dei.} ³⁰ { In resurrectione enim neque nubent, neque nubentur: sed erunt sicut angeli Dei in cælo.} ³¹ { De resurrectione autem mortuorum non legistis quod dictum est a Deo dicente vobis:} ³² { Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Jacob? Non est Deus mortuorum, sed viventium.}

²⁷ { Væ vobis scribæ et pharisæi hypocritæ, quia similes estis sepulchris dealbatis, quæ a foris parent hominibus speciosa, intus vero pleni sunt ossibus mortuorum, et omni spurcitia!}

²³ { Tunc si quis vobis dixerit: Ecce hic est Christus, aut illic: nolite credere.}

²³ { Et ait illis: Utique dicetis mihi hanc similitudinem: Medice cura teipsum: quanta audivimus facta in Capharnaum, fac et hic in patria tua.}

⁴⁴ { Et conversus ad mulierem, dixit Simoni: Vides hanc mulierem? Intravi in domum tuam, aquam pedibus meis non dedisti: hæc autem lacrimis rigavit pedes meos, et capillis suis tersit.}

³⁹ { Et ait Dominus ad illum: Nunc vos pharisæi, quod deforis est calicis et catini, mundatis: quod autem intus est vestrum, plenum est rapina et iniquitate.}

¹³ Ait autem ei quidam de turba: Magister, dic fratri meo ut dividat mecum hæreditatem. ¹⁴ { At ille dixit illi: Homo, quis me constituit judicem, aut divisorem super vos?}

¹⁴ { At ille dixit illi: Homo, quis me constituit judicem, aut divisorem super vos?} ¹⁵ { Dixitque ad illos: Videte, et cavete ab omni avaritia: quia non in abundantia cujusquam vita ejus est ex his quæ possidet.} ¹⁶ { Dixit autem similitudinem ad illos, dicens: Hominis cujusdam divitis uberes fructus ager attulit:} ¹⁷ { et cogitabat intra se dicens: Quid faciam, quia non habeo quo congregem fructus meos?} ¹⁸ { Et dixit: Hoc faciam: destruam horrea mea, et majora faciam: et illuc congregabo omnia quæ nata sunt mihi, et bona mea,} ¹⁹ { et dicam animæ meæ: Anima, habes multa bona posita in annos plurimos: requiesce, comede, bibe, epulare.} ²⁰ { Dixit autem illi Deus: Stulte, hac nocte animam tuam repetunt a te: quæ autem parasti, cujus erunt?} ²¹ { Sic est qui sibi thesaurizat, et non est in Deum dives.}

²³ Ait autem illi quidam: Domine, si pauci sunt, qui salvantur? Ipse autem dixit ad illos: ²⁴ { Contendite intrare per angustam portam: quia multi, dico vobis, quærent intrare, et non poterunt.} ²⁵ { Cum autem intraverit paterfamilias, et clauserit ostium, incipietis foris stare, et pulsare ostium, dicentes: Domine, aperi nobis: et respondens dicet vobis: Nescio vos unde sitis:} ²⁶ { tunc incipietis dicere: Manducavimus coram te, et bibimus, et in plateis nostris docuisti.} ²⁷ { Et dicet vobis: Nescio vos unde sitis: discedite a me omnes operarii iniquitatis.} ²⁸ { Ibi erit fletus et stridor dentium: cum videritis Abraham, et Isaac, et Jacob, et omnes prophetas in regno Dei, vos autem expelli foras.} ²⁹ { Et venient ab oriente, et occidente, et aquilone, et austro, et accumbent in regno Dei.} ³⁰ { Et ecce sunt novissimi qui erunt primi, et sunt primi qui erunt novissimi.}

¹¹ { Pharisæus stans, hæc apud se orabat: Deus, gratias ago tibi, quia non sum sicut ceteri hominum: raptores, injusti, adulteri, velut etiam hic publicanus:}

²⁰ Et observantes miserunt insidiatores, qui se justos simularent, ut caperent eum in sermone, ut traderent illum principatui, et potestati præsidis. ²¹ Et interrogaverunt eum, dicentes: Magister, scimus quia recte dicis et doces: et non accipis personam, sed viam Dei in veritate doces.

⁴⁷ Adhuc eo loquente, ecce turba: et qui vocabatur Judas, unus de duodecim, antecedebat eos, et appropinquavit Jesu ut oscularetur eum. ⁴⁸ { Jesus autem dixit illi: Juda, osculo Filium hominis tradis?}

⁷ { Cum ergo perseverarent interrogantes eum, erexit se, et dixit eis: Qui sine peccato est vestrum, primus in illam lapidem mittat.}

⁴⁰ { Nunc autem quæritis me interficere, hominem, qui veritatem vobis locutus sum, quam audivi a Deo: hoc Abraham non fecit.}

⁴⁴ { Vos ex patre diabolo estis: et desideria patris vestri vultis facere. Ille homicida erat ab initio, et in veritate non stetit: quia non est veritas in eo: cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia mendax est, et pater ejus.} ⁴⁵ { Ego autem si veritatem dico, non creditis mihi.} ⁴⁶ { Quis ex vobis arguet me de peccato? si veritatem dico vobis, quare non creditis mihi?} ⁴⁷ { Qui ex Deo est, verba Dei audit. Propterea vos non auditis, quia ex Deo non estis.} ⁴⁸ Responderunt ergo Judæi, et dixerunt ei: Nonne bene dicimus nos quia Samaritanus es tu, et dæmonium habes? ⁴⁹ { Respondit Jesus: Ego dæmonium non habeo: sed honorifico Patrem meum, et vos inhonorastis me.}

²⁶ Dixerunt ergo illi: Quid fecit tibi? quomodo aperuit tibi oculos? ²⁷ Respondit eis: Dixi vobis jam, et audistis: quod iterum vultis audire? numquid et vos vultis discipuli ejus fieri? ²⁸ Maledixerunt ergo ei, et dixerunt: Tu discipulus illius sis: nos autem Moysi discipuli sumus. ²⁹ Nos scimus quia Moysi locutus est Deus; hunc autem nescimus unde sit. ³⁰ Respondit ille homo, et dixit eis: In hoc enim mirabile est quia vos nescitis unde sit, et aperuit meos oculos: ³¹ scimus autem quia peccatores Deus non audit: sed si quis Dei cultor est, et voluntatem ejus facit, hunc exaudit. ³² A sæculo non est auditum quia quis aperuit oculos cæci nati. ³³ Nisi esset hic a Deo, non poterat facere quidquam.

³² { Respondit eis Jesus: Multa bona opera ostendi vobis ex Patre meo: propter quod eorum opus me lapidatis?} ³³ Responderunt ei Judæi: De bono opere non lapidamus te, sed de blasphemia; et quia tu homo cum sis, facis teipsum Deum.

²² { Si non venissem, et locutus fuissem eis, peccatum non haberent: nunc autem excusationem non habent de peccato suo.} ²³ { Qui me odit, et Patrem meum odit.} ²⁴ { Si opera non fecissem in eis quæ nemo alius fecit, peccatum non haberent: nunc autem et viderunt, et oderunt et me, et Patrem meum.}

⁶ qui reddet unicuique secundum opera ejus:

²⁵ Nolo enim vos ignorare, fratres, mysterium hoc (ut non sitis vobis ipsis sapientes), quia cæcitas ex parte contigit in Israël, donec plenitudo gentium intraret,

¹⁶ idipsum invicem sentientes: non alta sapientes, sed humilibus consentientes. Nolite esse prudentes apud vosmetipsos:

¹⁸ Nemo se seducat: si quis videtur inter vos sapiens esse in hoc sæculo, stultus fiat ut sit sapiens. ¹⁹ Sapientia enim hujus mundi, stultitia est apud Deum. Scriptum est enim: Comprehendam sapientes in astutia eorum.

²¹ Quid vultis? in virga veniam ad vos, an in caritate, et spiritu mansuetudinis?

¹ Notam autem facimus vobis, fratres, gratiam Dei, quæ data est in ecclesiis Macedoniæ: ² quod in multo experimento tribulationis abundantia gaudii ipsorum fuit, et altissima paupertas eorum, abundavit in divitias simplicitatis eorum:

⁶ et in promptu habentes ulcisci omnem inobedientiam, cum impleta fuerit vestra obedientia.

² Prædixi, et prædico, ut præsens, et nunc absens iis qui ante peccaverunt, et ceteris omnibus, quoniam si venero iterum, non parcam.

⁴ aut turpitudo, aut stultiloquium, aut scurrilitas, quæ ad rem non pertinet: sed magis gratiarum actio.

²³ Stultas autem et sine disciplina quæstiones devita: sciens quia generant lites. ²⁴ Servum autem Domini non oportet litigare: sed mansuetum esse ad omnes, docibilem, patientem,

¹³ Testimonium hoc verum est. Quam ob causam increpa illos dure, ut sani sint in fide,

¹² ut non segnes efficiamini, verum imitatores eorum, qui fide, et patientia hæreditabunt promissiones.

⁶ Et lingua ignis est, universitas iniquitatis. Lingua constituitur in membris nostris, quæ maculat totum corpus, et inflammat rotam nativitatis nostræ inflammata a gehenna.

²¹ In hoc enim vocati estis: quia et Christus passus est pro nobis, vobis relinquens exemplum ut sequamini vestigia ejus: ²² qui peccatum non fecit, nec inventus est dolus in ore ejus: ²³ qui cum malediceretur, non maledicebat: cum pateretur, non comminabatur: tradebat autem judicanti se injuste:

⁹ non reddentes malum pro malo, nec maledictum pro maledicto, sed e contrario benedicentes: quia in hoc vocati estis, ut benedictionem hæreditate possideatis.

¹⁵ Dominum autem Christum sanctificate in cordibus vestris, parati semper ad satisfactionem omni poscenti vos rationem de ea, quæ in vobis est, spe.

¹³ percipientes mercedem injustitiæ, voluptatem existimantes diei delicias: coinquinationes, et maculæ deliciis affluentes, in conviviis suis luxuriantes vobiscum,

²² Contigit enim eis illud veri proverbii: Canis reversus ad suum vomitum: et, Sus lota in volutabro luti.

⁹ Cum Michaël Archangelus cum diabolo disputans altercaretur de Moysi corpore, non est ausus judicium inferre blasphemiæ: sed dixit: Imperet tibi Dominus.

¹⁷ { quia dicis: Quod dives sum, et locupletatus, et nullius egeo: et nescis quia tu es miser, et miserabilis, et pauper, et cæcus, et nudus.}