Psalms 80 Cross References - Vulgate

¹ ante Efraim et Beniamin et Manasse suscita fortitudinem tuam et veni ut salvos facias nos ² Deus converte nos et ostende faciem tuam et salvi erimus ³ Domine Deus exercituum usquequo fumabis ad orationem populi tui ⁴ cibasti nos pane flebili et potasti nos in lacrimis tripliciter ⁵ posuisti nos contentionem vicinis nostris et inimici nostri subsannaverunt nos ⁶ Deus exercituum converte nos et ostende faciem tuam et salvi erimus ⁷ vineam de Aegypto tulisti eiecisti gentes et plantasti eam ⁸ praeparasti ante faciem eius et stabilisti radices eius et implevit terram ⁹ operti sunt montes umbra eius et ramis illius cedri Dei ¹⁰ expandit comas suas usque ad mare et usque ad Flumen germina sua ¹¹ quare dissipasti maceriam eius et vindemiaverunt eam omnes qui transeunt per viam ¹² vastavit eam aper de silva et omnes bestiae agri depastae sunt eam ¹³ Deus exercituum revertere obsecro respice de caelo et vide et visita vineam hanc ¹⁴ et radicem quam plantavit dextera tua et filium quem confirmasti tibi ¹⁵ succensam igni et deramatam ab increpatione faciei tuae pereant ¹⁶ fiat manus tua super virum dexterae tuae et super filium hominis quem confirmasti tibi ¹⁷ et non recedemus a te vivificabis nos et nomine tuo vocabimur ¹⁸ Domine Deus exercituum converte nos et ostende faciem tuam et salvi erimus ¹⁹ victori in torcularibus Asaph

¹⁸ in die illo pepigit Dominus cum Abram foedus dicens semini tuo dabo terram hanc a fluvio Aegypti usque ad fluvium magnum flumen Eufraten

²⁸ emittens crabrones prius qui fugabunt Eveum et Chananeum et Hettheum antequam introeas ²⁹ non eiciam eos a facie tua anno uno ne terra in solitudinem redigatur et crescant contra te bestiae ³⁰ paulatim expellam eos de conspectu tuo donec augearis et possideas terram ³¹ ponam autem terminos tuos a mari Rubro usque ad mare Palestinorum et a deserto usque ad Fluvium tradam manibus vestris habitatores terrae et eiciam eos de conspectu vestro

²⁰ utrumque latus propitiatorii tegant expandentes alas et operientes oraculum respiciantque se mutuo versis vultibus in propitiatorium quo operienda est arca ²¹ in qua pones testimonium quod dabo tibi ²² inde praecipiam et loquar ad te supra propitiatorio scilicet ac medio duorum cherubin qui erunt super arcam testimonii cuncta quae mandabo per te filiis Israhel

¹⁸ ad occidentalem plagam erunt castra filiorum Ephraim quorum princeps fuit Helisama filius Ammiud ¹⁹ cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt quadraginta milia quingenti ²⁰ et cum eis tribus filiorum Manasse quorum princeps fuit Gamalihel filius Phadassur ²¹ cunctus exercitus pugnatorum eius qui numerati sunt triginta duo milia ducenti ²² in tribu filiorum Beniamin princeps fuit Abidan filius Gedeonis ²³ et cunctus exercitus pugnatorum eius qui recensiti sunt triginta quinque milia quadringenti ²⁴ omnes qui numerati sunt in castris Ephraim centum octo milia centum per turmas suas tertii proficiscentur

²⁵ ostendat Dominus faciem suam tibi et misereatur tui ²⁶ convertat Dominus vultum suum ad te et det tibi pacem

²² moverunt castra et filii Ephraim per turmas suas in quorum exercitu princeps erat Helisama filius Ammiud ²³ in tribu autem filiorum Manasse princeps fuit Gamalihel filius Phadassur ²⁴ et in tribu Beniamin dux Abidan filius Gedeonis

²⁰ et Dominus non ignoscat ei sed tunc quam maxime furor eius fumet et zelus contra hominem illum et sedeant super eo omnia maledicta quae scripta sunt in hoc volumine et deleat nomen eius sub caelo

² et ait Dominus de Sina venit et de Seir ortus est nobis apparuit de monte Pharan et cum eo sanctorum milia in dextera eius ignea lex

⁶ omnium qui habitant in monte a Libano usque ad aquas Masrefoth universique Sidonii ego sum qui delebo eos a facie filiorum Israhel veniat ergo in parte hereditatis Israhel sicut praecepi tibi

¹³ iam nunc scitote quod Dominus Deus vester non eas deleat ante faciem vestram sed sint vobis in foveam ac laqueum et offendiculum ex latere vestro et sudes in oculis vestris donec vos auferat atque disperdat de terra hac optima quam tradidit vobis ¹⁴ en ego hodie ingrediar viam universae terrae et toto animo cognoscetis quod de omnibus verbis quae se Dominus praestaturum nobis esse pollicitus est unum non praeterierit in cassum ¹⁵ sicut ergo implevit opere quod promisit et prospera cuncta venerunt sic adducet super vos quicquid malorum comminatus est donec vos auferat atque disperdat de terra hac optima quam tradidit vobis

¹² misique ante vos crabrones et eieci eos de locis suis duos reges Amorreorum non in gladio et arcu tuo

²⁵ laetantesque per convivia sumptis iam epulis praeceperunt ut vocaretur Samson et ante eos luderet qui adductus de carcere ludebat ante eos feceruntque eum stare inter duas columnas

⁴ misit ergo populus in Silo et tulerunt inde arcam foederis Domini exercituum sedentis super cherubin erantque duo filii Heli cum arca foederis Domini Ofni et Finees

² surrexitque et abiit et universus populus qui erat cum eo de viris Iuda ut adducerent arcam Dei super quam invocatum est nomen Domini exercituum sedentis in cherubin super eam

²⁰ Iuda et Israhel innumerabiles sicut harena maris in multitudine comedentes et bibentes atque laetantes ²¹ Salomon autem erat in dicione sua habens omnia regna sicut a flumine terrae Philisthim usque ad terminum Aegypti offerentium sibi munera et servientium ei cunctis diebus vitae eius

²⁴ ipse enim obtinebat omnem regionem quae erat trans flumen quasi a Thapsa usque Gazam et cunctos reges illarum regionum et habebat pacem ex omni parte in circuitu ²⁵ habitabatque Iudas et Israhel absque timore ullo unusquisque sub vite sua et sub ficu sua a Dan usque Bersabee cunctis diebus Salomonis

³⁷ exaudi me Domine exaudi me ut discat populus iste quia tu es Dominus Deus et tu convertisti cor eorum iterum

¹ anno tertio Osee filii Hela regis Israhel regnavit Ezechias filius Ahaz regis Iuda ² viginti quinque annorum erat cum regnare coepisset et viginti et novem annis regnavit in Hierusalem nomen matris eius Abi filia Zacchariae ³ fecitque quod erat bonum coram Domino iuxta omnia quae fecerat David pater suus ⁴ ipse dissipavit excelsa et contrivit statuas et succidit lucos confregitque serpentem aeneum quem fecerat Moses siquidem usque ad illud tempus filii Israhel adolebant ei incensum vocavitque eum Naasthan ⁵ in Domino Deo Israhel speravit itaque post eum non fuit similis ei de cunctis regibus Iuda sed neque in his qui ante eum fuerunt ⁶ et adhesit Domino et non recessit a vestigiis eius fecitque mandata eius quae praeceperat Dominus Mosi ⁷ unde et erat Dominus cum eo et in cunctis ad quae procedebat sapienter se agebat rebellavit quoque contra regem Assyriorum et non servivit ei ⁸ ipse percussit Philistheos usque Gazam et omnes terminos eorum a turre custodum usque ad civitatem muratam ⁹ anno quarto regis Ezechiae qui erat annus septimus Osee filii Hela regis Israhel ascendit Salmanassar rex Assyriorum Samariam et obpugnavit eam ¹⁰ et cepit nam post annos tres anno sexto Ezechiae id est nono anno Osee regis Israhel capta est Samaria ¹¹ et transtulit rex Assyriorum Israhel in Assyrios conlocavitque eos in Ala et in Habor fluviis Gozan in civitatibus Medorum ¹² quia non audierunt vocem Domini Dei sui sed praetergressi sunt pactum eius omnia quae praeceperat Moses servus Domini non audierunt neque fecerunt ¹³ anno quartodecimo regis Ezechiae ascendit Sennacherib rex Assyriorum ad universas civitates Iuda munitas et cepit eas ¹⁴ tunc misit Ezechias rex Iuda nuntios ad regem Assyriorum Lachis dicens peccavi recede a me et omne quod inposueris mihi feram indixit itaque rex Assyriorum Ezechiae regi Iudae trecenta talenta argenti et triginta talenta auri ¹⁵ deditque Ezechias omne argentum quod reppertum fuerat in domo Domini et in thesauris regis ¹⁶ in tempore illo confregit Ezechias valvas templi Domini et lamminas auri quas ipse adfixerat et dedit eas regi Assyriorum ¹⁷ misit autem rex Assyriorum Tharthan et Rabsaris et Rabsacen de Lachis ad regem Ezechiam cum manu valida Hierusalem qui cum ascendissent venerunt in Hierusalem et steterunt iuxta aquaeductum piscinae superioris quae est in via agri Fullonis ¹⁸ vocaveruntque regem egressus est autem ad eos Eliachim filius Helciae praepositus domus et Sobna scriba et Ioahe filius Asaph a commentariis ¹⁹ dixitque ad eos Rabsaces loquimini Ezechiae haec dicit rex magnus rex Assyriorum quae est ista fiducia qua niteris

¹⁵ et oravit in conspectu eius dicens Domine Deus Israhel qui sedes super cherubin tu es Deus solus regum omnium terrae tu fecisti caelum et terram

¹ in diebus eius ascendit Nabuchodonosor rex Babylonis et factus est ei Ioiachim servus tribus annis et rursum rebellavit contra eum ² inmisitque ei Dominus latrunculos Chaldeorum et latrunculos Syriae latrunculos Moab et latrunculos filiorum Ammon et inmisit eos in Iudam ut disperderent eum iuxta verbum Domini quod locutus erat per servos suos prophetas ³ factum est autem hoc per verbum Domini contra Iudam ut auferret eum coram se propter peccata Manasse universa quae fecit ⁴ et propter sanguinem innoxium quem effudit et implevit Hierusalem cruore innocentium et ob hanc rem noluit Dominus propitiari ⁵ reliqua autem sermonum Ioiachim et universa quae fecit nonne haec scripta sunt in libro sermonum dierum regum Iuda et dormivit Ioiachim cum patribus suis ⁶ regnavitque Ioiachin filius eius pro eo ⁷ et ultra non addidit rex Aegypti ut egrederetur de terra sua tulerat enim rex Babylonis a rivo Aegypti usque ad fluvium Eufraten omnia quae fuerant regis Aegypti ⁸ decem et octo annorum erat Ioiachin cum regnare coepisset et tribus mensibus regnavit in Hierusalem nomen matris eius Naestha filia Helnathan de Hierusalem ⁹ et fecit malum coram Domino iuxta omnia quae fecerat pater eius ¹⁰ in tempore illo ascenderunt servi Nabuchodonosor regis Babylonis in Hierusalem et circumdata est urbs munitionibus ¹¹ venitque Nabuchodonosor rex Babylonis ad civitatem cum servi eius obpugnarent eam ¹² egressusque est Ioiachin rex Iuda ad regem Babylonis ipse et mater eius et servi eius et principes eius et eunuchi eius et suscepit eum rex Babylonis anno octavo regni sui ¹³ et protulit inde omnes thesauros domus Domini et thesauros domus regiae et concidit universa vasa aurea quae fecerat Salomon rex Israhel in templo Domini iuxta verbum Domini ¹⁴ et transtulit omnem Hierusalem et universos principes et omnes fortes exercitus decem milia in captivitatem et omnem artificem et clusorem nihilque relictum est exceptis pauperibus populi terrae ¹⁵ transtulit quoque Ioiachin in Babylonem et matrem regis et uxores regis et eunuchos eius et iudices terrae duxit in captivitatem de Hierusalem in Babylonem ¹⁶ et omnes viros robustos septem milia et artifices et clusores mille omnes viros fortes et bellatores duxitque eos rex Babylonis captivos in Babylonem ¹⁷ et constituit Matthaniam patruum eius pro eo inposuitque nomen ei Sedeciam ¹⁸ vicesimum et primum annum aetatis habebat Sedecias cum regnare coepisset et undecim annis regnavit in Hierusalem nomen matris eius erat Amithal filia Hieremiae de Lobna ¹⁹ et fecit malum coram Domino iuxta omnia quae fecerat Ioiachim ²⁰ irascebatur enim Dominus contra Hierusalem et contra Iudam donec proiceret eos a facie sua recessitque Sedecias a rege Babylonis

³ eo tempore percussit David etiam Adadezer regem Suba regionis Emath quando perrexit ut dilataret imperium suum usque ad flumen Eufraten

⁵ deditque David numerum eorum quos circumierat et inventus est omnis Israhel numerus mille milia et centum milia virorum educentium gladium de Iuda autem trecenta septuaginta milia bellatorum

²³ noluit autem David numerare eos a viginti annis inferius quia dixerat Dominus ut multiplicaret Israhel quasi stellas caeli ²⁴ Ioab filius Sarviae coeperat numerare nec conplevit quia super hoc ira inruerat in Israhel et idcirco numerus eorum qui fuerant recensiti non est relatus in fastos regis David

¹ post quae et huiuscemodi veritatem venit Sennacherib rex Assyriorum et ingressus Iudam obsedit civitates munitas volens eas capere ² quod cum vidisset Ezechias venisse scilicet Sennacherib et totum belli impetum verti contra Hierusalem ³ inito cum principibus consilio virisque fortissimis ut obturarent capita fontium quae erant extra urbem et hoc omnium decernente sententia ⁴ congregavit plurimam multitudinem et obturaverunt cunctos fontes et rivum qui fluebat in medio terrae dicentes ne veniant reges Assyriorum et inveniant aquarum abundantiam ⁵ aedificavit quoque agens industrie omnem murum qui fuerat dissipatus et extruxit turres desuper et forinsecus alterum murum instauravitque Mello in civitate David et fecit universi generis armaturam et clypeos ⁶ constituitque principes bellatorum in exercitu et convocavit universos in platea portae civitatis ac locutus est ad cor eorum dicens ⁷ viriliter agite et confortamini nolite timere nec paveatis regem Assyriorum et universam multitudinem quae est cum eo multo enim plures nobiscum sunt quam cum illo ⁸ cum illo est brachium carneum nobiscum Dominus Deus noster qui auxiliator est noster pugnatque pro nobis confortatusque est populus huiuscemodi verbis Ezechiae regis Iuda ⁹ quae postquam gesta sunt misit Sennacherib rex Assyriorum servos suos Hierusalem ipse enim cum universo exercitu obsidebat Lachis ad Ezechiam regem Iuda et ad omnem populum qui erat in urbe dicens ¹⁰ haec dicit Sennacherib rex Assyriorum in quo habentes fiduciam sedetis obsessi in Hierusalem ¹¹ num Ezechias decipit vos ut tradat morti in fame et siti adfirmans quod Dominus Deus vester liberet vos de manu regis Assyriorum ¹² numquid non iste est Ezechias qui destruxit excelsa illius et altaria et praecepit Iudae et Hierusalem dicens coram altari uno adorabitis et in ipso conburetis incensum ¹³ an ignoratis quae ego fecerim et patres mei cunctis terrarum populis numquid praevaluerunt dii gentium omniumque terrarum liberare regionem suam de manu mea ¹⁴ quis est de universis diis gentium quas vastaverunt patres mei qui potuerit eruere populum suum de manu mea ut possit etiam Deus vester eruere vos de hac manu ¹⁵ non vos ergo decipiat Ezechias nec vana persuasione deludat neque credatis ei si enim nullus potuit deus cunctarum gentium atque regnorum liberare populum suum de manu mea et de manu patrum meorum consequenter nec Deus vester poterit eruere vos de hac manu ¹⁶ sed et alia multa locuti sunt servi eius contra Dominum Deum et contra Ezechiam servum eius ¹⁷ epistulas quoque scripsit plenas blasphemiae in Dominum Deum Israhel et locutus est adversus eum sicut dii gentium ceterarum non potuerunt liberare populos suos de manu mea sic et Deus Ezechiae eruere non poterit populum suum de manu ista ¹⁸ insuper et clamore magno lingua iudaica contra populum qui sedebat in muris Hierusalem personabat ut terreret eos et caperet civitatem ¹⁹ locutusque est contra Deum Hierusalem sicut adversum deos populorum terrae opera manuum hominum ²⁰ oraverunt igitur Ezechias rex et Esaias filius Amos prophetes adversum hanc blasphemiam ac vociferati sunt usque in caelum ²¹ et misit Dominus angelum qui percussit omnem virum robustum et bellatorem et principem exercitus regis Assyriorum reversusque est cum ignominia in terram suam cumque ingressus esset domum dei sui filii qui egressi fuerant de utero eius interfecerunt eum gladio ²² salvavitque Dominus Ezechiam et habitatores Hierusalem de manu Sennacherib regis Assyriorum et de manu omnium et praestitit ei quietem per circuitum ²³ multi etiam deferebant hostias et sacrificia Domino Hierusalem et munera Ezechiae regi Iuda qui exaltatus est post haec coram cunctis gentibus ²⁴ in diebus illis aegrotavit Ezechias usque ad mortem et oravit Dominum exaudivitque eum et dedit ei signum ²⁵ sed non iuxta beneficia quae acceperat retribuit quia elevatum est cor eius et facta est contra eum ira et contra Iudam ac Hierusalem ²⁶ humiliatusque est postea eo quod exaltatum fuisset cor eius tam ipse quam habitatores Hierusalem et idcirco non venit super eos ira Domini in diebus Ezechiae ²⁷ fuit autem Ezechias dives et inclitus valde et thesauros sibi plurimos congregavit argenti auri et lapidis pretiosi aromatum et armorum universi generis et vasorum magni pretii ²⁸ apothecas quoque frumenti vini et olei et praesepia omnium iumentorum caulasque pecoribus ²⁹ et urbes exaedificavit habebat quippe greges ovium et armentorum innumerabiles eo quod dedisset ei Dominus substantiam multam nimis ³⁰ ipse est Ezechias qui obturavit superiorem fontem aquarum Gion et avertit eas subter ad occidentem urbis David in omnibus operibus suis fecit prospere quae voluit ³¹ attamen in legatione principum Babylonis qui missi fuerant ad eum ut interrogarent de portento quod acciderat super terram dereliquit eum Deus ut temptaretur et nota fierent omnia quae erant in corde eius ³² reliqua autem sermonum Ezechiae et misericordiarum eius scripta sunt in visione Esaiae filii Amos prophetae et in libro regum Iuda et Israhel ³³ dormivitque Ezechias cum patribus suis et sepelierunt eum supra sepulchra filiorum David et celebravit eius exequias universus Iuda et omnes habitatores Hierusalem regnavitque Manasses filius eius pro eo

¹ tulit ergo populus terrae Ioachaz filium Iosiae et constituit regem pro patre suo in Hierusalem ² viginti trium annorum erat Ioachaz cum regnare coepisset et tribus mensibus regnavit in Hierusalem ³ amovit autem eum rex Aegypti cum venisset Hierusalem et condemnavit terram centum talentis argenti et talento auri ⁴ constituitque regem pro eo Eliacim fratrem eius super Iudam et Hierusalem et vertit nomen eius Ioacim ipsum vero Ioachaz tulit secum et adduxit in Aegyptum ⁵ viginti quinque annorum erat Ioacim cum regnare coepisset et undecim annis regnavit in Hierusalem fecitque malum coram Domino Deo suo ⁶ contra hunc ascendit Nabuchodonosor rex Chaldeorum et vinctum catenis duxit in Babylonem ⁷ ad quam et vasa Domini transtulit et posuit ea in templo suo ⁸ reliqua autem verborum Ioacim et abominationum eius quas operatus est et quae inventa sunt in eo continentur in libro regum Israhel et Iuda regnavitque Ioachin filius eius pro eo ⁹ octo annorum erat Ioachin cum regnare coepisset et tribus mensibus ac decem diebus regnavit in Hierusalem fecitque malum in conspectu Domini ¹⁰ cumque anni circulus volveretur misit Nabuchodonosor rex qui et adduxerunt eum in Babylonem asportatis simul pretiosissimis vasis domus Domini regem vero constituit Sedeciam fratrem eius super Iudam et Hierusalem ¹¹ viginti et unius anni erat Sedecias cum regnare coepisset et undecim annis regnavit in Hierusalem ¹² fecitque malum in oculis Domini Dei sui nec erubuit faciem Hieremiae prophetae loquentis ad se ex ore Domini ¹³ a rege quoque Nabuchodonosor recessit qui adiuraverat eum per Deum et induravit cervicem suam et cor ut non reverteretur ad Dominum Deum Israhel ¹⁴ sed et universi principes sacerdotum et populus praevaricati sunt inique iuxta universas abominationes gentium et polluerunt domum Domini quam sanctificaverat sibi in Hierusalem ¹⁵ mittebat autem Dominus Deus patrum suorum ad illos per manum nuntiorum suorum de nocte consurgens et cotidie commonens eo quod parceret populo et habitaculo suo ¹⁶ at illi subsannabant nuntios Dei et parvipendebant sermones eius inludebantque prophetis donec ascenderet furor Domini in populum eius et esset nulla curatio ¹⁷ adduxit enim super eos regem Chaldeorum et interfecit iuvenes eorum gladio in domo sanctuarii sui non est misertus adulescentis et virginis et senis nec decrepiti quidem sed omnes tradidit manibus eius ¹⁸ universaque vasa domus Domini tam maiora quam minora et thesauros templi et regis et principum transtulit in Babylonem ¹⁹ incenderunt hostes domum Dei destruxerunt murum Hierusalem universas turres conbuserunt et quicquid pretiosum fuerat demoliti sunt ²⁰ si quis evaserat gladium ductus in Babylonem servivit regi et filiis eius donec imperaret rex Persarum ²¹ et conpleretur sermo Domini ex ore Hieremiae et celebraret terra sabbata sua cunctis enim diebus desolationis egit sabbatum usque dum conplerentur septuaginta anni ²² anno autem primo Cyri regis Persarum ad explendum sermonem Domini quem locutus fuerat per os Hieremiae suscitavit Dominus spiritum Cyri regis Persarum qui iussit praedicari in universo regno suo etiam per scripturam dicens ²³ haec dicit Cyrus rex Persarum omnia regna terrae dedit mihi Dominus Deus caeli et ipse praecepit mihi ut aedificarem ei domum in Hierusalem quae est in Iudaea quis ex vobis est in omni populo eius sit Dominus Deus suus cum eo et ascendat

²² et dedisti eis regna et populos et partitus es eis sortes et possederunt terram Seon et terram regis Esebon et terram Og regis Basan ²³ et filios eorum multiplicasti sicut stellas caeli et adduxisti eos ad terram de qua dixeras patribus eorum ut ingrederentur et possiderent ²⁴ et venerunt filii et possederunt terram et humiliasti coram eis habitatores terrae Chananeos et dedisti eos in manu eorum et reges eorum et populos terrae ut facerent eis sicut placebat illis ²⁵ ceperunt itaque urbes munitas et humum pinguem et possederunt domos plenas cunctis bonis cisternas ab aliis fabricatas vineas et oliveta et ligna pomifera multa et comederunt et saturati sunt et inpinguati sunt et abundavere deliciis in bonitate tua magna

⁷ quae prius tangere nolebat anima mea nunc prae angustia cibi mei sunt

³ numquid bonum tibi videtur si calumnieris et opprimas me opus manuum tuarum et consilium impiorum adiuves

⁶ leva super nos lucem vultus tui Domine dedisti laetitiam in corde meo

¹ victori pro hereditatibus canticum David verba mea audi Domine intellege murmur meum

⁷ et congregatio tribuum circumdet te et pro hac in altum revertere

¹ canticum David Dominus pascit me nihil mihi deerit ² in pascuis herbarum adclinavit me super aquas refectionis enutrivit me

⁴ unum petivi a Domino hoc requiram ut habitem in domo Domini omnibus diebus vitae meae ut videam pulchritudinem Domini et adtendam templum eius

⁹ ne abscondas faciem tuam a me ne declines in furore tuo a servo tuo auxilium meum fuisti ne derelinquas me et ne dimittas me Deus salvator meus

¹⁶ ostende faciem tuam super servum tuum salva me in misericordia tua

¹³ de caelo respexit Dominus vidit omnes filios Adam

²³ consurge et evigila in iudicium meum Deus meus et Domine in causam meam

¹¹ a contentione manus tuae ego consumptus sum in increpationibus pro iniquitate corripuisti virum et posuisti quasi tineam desiderabilia eius verumtamen vanitas omnis homo semper

³ fuerunt mihi lacrimae meae panis per diem ac noctem cum diceretur mihi tota die ubi est Deus tuus

² Deus auribus nostris audivimus patres nostri narraverunt nobis opus quod operatus es in diebus eorum in diebus antiquis ³ tu manu tua gentes delisti et plantasti eos adflixisti populos et emisisti eos

¹³ vendidisti populum tuum sine pretio nec grandis fuit commutatio eorum ¹⁴ posuisti nos obprobrium vicinis nostris subsannationem et inrisum his qui erant in circuitu nostro

²³ consurge quare dormitas Domine evigila quare proicis nos in sempiternum ²⁴ quare faciem tuam abscondis oblivisceris adflictiones et angustias nostras ²⁵ quoniam incurvata est in pulvere anima nostra adhesit terrae venter noster ²⁶ surge auxiliare nobis et redime nos propter misericordiam tuam

¹ victori pro liliis filiorum Core eruditionis canticum amantissimi eructavit cor meum verbum bonum dico ego opera mea regi lingua mea stilus scribae velocis

² de Sion perfecta decore Deus apparuit

¹⁰ cor mundum crea mihi Deus et spiritum stabilem renova in visceribus meis

¹ victori in psalmis eruditi David exaudi Deus orationem meam et ne dispicias deprecationem meam

⁵ revertantur ad vesperam et latrent ut canis et circumeant civitatem

¹ commovisti terram et disrupisti eam sana contritiones eius quoniam commota est

¹ ut nota fiat in terra via tua in universis gentibus salus tua

¹ infixus sum in limo profundi et non possum consistere veni in profundum aquarum et flumen operuit me

²⁰ multiplicabis magnitudinem meam et conversus consolaberis me

⁸ reges Tharsis et insulae munera offerent reges Arabiae et Saba tributum conferent

¹ sublimitas pedum tuorum dissipata est usque ad finem omnia mala egit inimicus in sanctuario

⁶ de caelo adnuntiabis iudicium terra timens tacebit ⁷ cum surrexerit ad iudicandum Deus ut salvos faciat omnes mites terrae semper

²⁰ aperiam in parabula os meum loquar enigmata antiqua

³⁸ quotiens provocaverunt eum in deserto adflixerunt eum in solitudine

⁵² et adduxit eos ad terminum sanctificatum suum montem istum quem possedit dextera eius et eiecit a facie eorum gentes et possidere eos fecit in funiculo hereditatem

⁵⁵ et aversi sunt et praevaricati sunt ut patres eorum incurvati sunt quasi arcus inutilis

⁶⁷ et aedificavit in similitudinem monoceroton sanctuarium suum quasi terram fundavit illud in saeculum

⁴ effunde furorem tuum super gentes quae non cognoverunt te et super regna quae nomen tuum non invocaverunt ⁵ quia comederunt Iacob et decorem eius desolaverunt

¹³ qui pascis Israhel ausculta qui ducis quasi gregem Ioseph qui sedes super cherubin ostendere

¹ ante Efraim et Beniamin et Manasse suscita fortitudinem tuam et veni ut salvos facias nos

³ Domine Deus exercituum usquequo fumabis ad orationem populi tui

⁷ vineam de Aegypto tulisti eiecisti gentes et plantasti eam ⁸ praeparasti ante faciem eius et stabilisti radices eius et implevit terram

¹⁵ succensam igni et deramatam ab increpatione faciei tuae pereant

¹⁹ victori in torcularibus Asaph

⁴ converte nos Deus Iesus noster et solve iram tuam adversum nos ⁵ noli in aeternum irasci nobis extendens iram tuam in generationem et generationem ⁶ nonne tu revertens vivificabis nos et populus tuus laetabitur in te

²¹ cum quo manus mea firma erit et brachium meum roborabit eum

⁴⁰ dissipasti omnes macerias eius posuisti munitiones eius pavorem ⁴¹ diripuerunt eum omnes qui transeunt per viam factus est obprobrium vicinis suis

⁷ consumpti enim sumus in furore tuo et in indignatione tua conturbati sumus

¹³ revertere Domine usquequo et exorabilis esto super servis tuis

¹ Deus ultionum Domine Deus ultionum ostendere

¹ Dominus regnavit commoveantur populi sessor cherubin concutiatur terra

⁹ tota die exprobrabant mihi inimici mei exultantes per me iurabant

¹⁶ et vinum laetificat cor hominis ad exhilarandam faciem oleo panis autem cor hominis roborat

⁴⁴ et eduxit populum suum in laetitia laudantes electos suos

¹ David canticum dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis donec ponam inimicos tuos scabillum pedum tuorum

²⁵ deleth adhesit pulveri anima mea vivifica me iuxta verbum tuum

³⁷ averte oculos meos ne videant vanitatem in via tua vivifica me

⁴⁰ ecce desideravi praecepta tua iustitia tua vivifica me

¹⁰⁷ adflictus sum usque nimis Domine vivifica me iuxta verbum tuum

¹³⁵ vultum tuum ostende servo tuo et doce me praecepta tua

¹⁵⁴ iudica causam meam et redime me sermone tuo vivifica me

¹⁵⁶ misericordiae tuae multae Domine iuxta iudicia tua vivifica me

⁴ trahe me post te curremus introduxit me rex in cellaria sua exultabimus et laetabimur in te memores uberum tuorum super vinum recti diligunt te

¹ cantabo dilecto meo canticum patruelis mei vineae suae vinea facta est dilecto meo in cornu filio olei

¹ cantabo dilecto meo canticum patruelis mei vineae suae vinea facta est dilecto meo in cornu filio olei ² et sepivit eam et lapides elegit ex illa et plantavit eam electam et aedificavit turrem in medio eius et torcular extruxit in ea et expectavit ut faceret uvas et fecit labruscas

² et sepivit eam et lapides elegit ex illa et plantavit eam electam et aedificavit turrem in medio eius et torcular extruxit in ea et expectavit ut faceret uvas et fecit labruscas ³ nunc ergo habitator Hierusalem et vir Iuda iudicate inter me et inter vineam meam ⁴ quid est quod debui ultra facere vineae meae et non feci ei an quod expectavi ut faceret uvas et fecit labruscas ⁵ et nunc ostendam vobis quid ego faciam vineae meae auferam sepem eius et erit in direptionem diruam maceriam eius et erit in conculcationem

⁵ et nunc ostendam vobis quid ego faciam vineae meae auferam sepem eius et erit in direptionem diruam maceriam eius et erit in conculcationem ⁶ et ponam eam desertam non putabitur et non fodietur et ascendent vepres et spinae et nubibus mandabo ne pluant super eam imbrem ⁷ vinea enim Domini exercituum domus Israhel et vir Iuda germen delectabile eius et expectavi ut faceret iudicium et ecce iniquitas et iustitiam et ecce clamor

¹ et egredietur virga de radice Iesse et flos de radice eius ascendet

⁵ ante messem enim totus effloruit et inmatura perfectio germinabit et praecidentur ramusculi eius falcibus et quae derelicta fuerint abscidentur excutientur ⁶ et relinquentur simul avibus montium et bestiis terrae et aestate perpetua erunt super eum volucres et omnes bestiae terrae super illum hiemabunt

⁹ et dicet in die illa ecce Deus noster iste expectavimus eum et salvabit nos iste Dominus sustinuimus eum exultabimus et laetabimur in salutari eius

² in die illa vinea meri cantabit ei ³ ego Dominus qui servo eam repente propinabo ei ne forte visitetur contra eam nocte et die servo eam

⁶ qui egrediuntur impetu ad Iacob florebit et germinabit Israhel et implebunt faciem orbis semine

¹¹ in siccitate messis illius conterentur mulieres venientes et docentes eam non est enim populus sapiens propterea non miserebitur eius qui fecit eum et qui formavit eum non parcet ei

¹⁵ quia haec dicit Dominus Deus Sanctus Israhel si revertamini et quiescatis salvi eritis in silentio et in spe erit fortitudo vestra et noluistis

²⁰ et dabit vobis Dominus panem artum et aquam brevem et non faciet avolare a te ultra doctorem tuum et erunt oculi tui videntes praeceptorem tuum

²² Dominus enim iudex noster Dominus legifer noster Dominus rex noster ipse salvabit nos

⁸ et nunc trade te domino meo regi Assyriorum et dabo tibi duo milia equorum nec poteris ex te praebere ascensores eorum

¹² et dixit ad eos Rabsaces numquid ad dominum tuum et ad te misit me dominus meus ut loquerer omnia verba ista et non potius ad viros qui sedent in muro ut comedant stercora sua et bibant urinam pedum suorum vobiscum ¹³ et stetit Rabsaces et clamavit voce magna iudaice et dixit audite verba regis magni regis Assyriorum ¹⁴ haec dicit rex non seducat vos Ezechias quia non poterit eruere vos ¹⁵ et non vobis tribuat fiduciam Ezechias super Domino dicens eruens liberabit nos Dominus non dabitur civitas ista in manu regis Assyriorum ¹⁶ nolite audire Ezechiam haec enim dicit rex Assyriorum facite mecum benedictionem et egredimini ad me et comedite unusquisque vineam suam et unusquisque ficum suam et bibite unusquisque aquam cisternae suae ¹⁷ donec veniam et tollam vos ad terram quae est ut terra vestra terram frumenti et vini terram panum et vinearum ¹⁸ ne conturbet vos Ezechias dicens Dominus liberabit nos numquid liberaverunt dii gentium unusquisque terram suam de manu regis Assyriorum ¹⁹ ubi est deus Emath et Arfad ubi est deus Seffarvaim numquid liberaverunt Samariam de manu mea ²⁰ quis est ex omnibus diis terrarum istarum qui eruerit terram suam de manu mea ut eruat Dominus Hierusalem de manu mea

²³ cui exprobrasti et quem blasphemasti et super quem exaltasti vocem et levasti altitudinem oculorum tuorum ad Sanctum Israhel

³¹ et mittet id quod salvatum fuerit de domo Iuda et quod reliquum est radicem deorsum et faciet fructum sursum

¹¹ sicut pastor gregem suum pascet in brachio suo congregabit agnos et in sinu suo levabit fetas ipse portabit

¹³ Dominus sicut fortis egredietur sicut vir proeliator suscitabit zelum vociferabitur et clamabit super inimicos suos confortabitur ¹⁴ tacui semper silui patiens fui sicut pariens loquar dissipabo et absorbebo simul

⁵ et nunc dicit Dominus formans me ex utero servum sibi ut reducam Iacob ad eum et Israhel non congregabitur et glorificatus sum in oculis Domini et Deus meus factus est fortitudo mea

⁹ ut diceres his qui vincti sunt exite et his qui in tenebris revelamini super vias pascentur et in omnibus planis pascua eorum ¹⁰ non esurient neque sitient et non percutiet eos aestus et sol quia miserator eorum reget eos et ad fontes aquarum portabit eos

⁵ ipse autem vulneratus est propter iniquitates nostras adtritus est propter scelera nostra disciplina pacis nostrae super eum et livore eius sanati sumus

² me etenim de die in diem quaerunt et scire vias meas volunt quasi gens quae iustitiam fecerit et quae iudicium Dei sui non reliquerit rogant me iudicia iustitiae adpropinquare Deo volunt ³ quare ieiunavimus et non aspexisti humiliavimus animam nostram et nescisti ecce in die ieiunii vestri invenitur voluntas et omnes debitores vestros repetitis

⁶ nonne hoc est magis ieiunium quod elegi dissolve conligationes impietatis solve fasciculos deprimentes dimitte eos qui confracti sunt liberos et omne onus disrumpe ⁷ frange esurienti panem tuum et egenos vagosque induc in domum tuam cum videris nudum operi eum et carnem tuam ne despexeris ⁸ tunc erumpet quasi mane lumen tuum et sanitas tua citius orietur et anteibit faciem tuam iustitia tua et gloria Domini colliget te ⁹ tunc invocabis et Dominus exaudiet clamabis et dicet ecce adsum si abstuleris de medio tui catenam et desieris digitum extendere et loqui quod non prodest

¹ surge inluminare quia venit lumen tuum et gloria Domini super te orta est

¹¹ et recordatus est dierum saeculi Mosi populi sui ubi est qui eduxit eos de mari cum pastoribus gregis sui ubi est qui posuit in medio eius spiritum Sancti sui

¹⁵ adtende de caelo et vide de habitaculo sancto tuo et gloriae tuae ubi est zelus tuus et fortitudo tua multitudo viscerum tuorum et miserationum tuarum super me continuerunt se

¹⁷ quare errare nos fecisti Domine de viis tuis indurasti cor nostrum ne timeremus te convertere propter servos tuos tribus hereditatis tuae

⁵ occurristi laetanti et facienti iustitiam in viis tuis recordabuntur tui ecce tu iratus es et peccavimus in ipsis fuimus semper et salvabimur

²¹ ego autem plantavi te vineam electam omne semen verum quomodo ergo conversa es in pravum vinea aliena

²² convertimini filii revertentes et sanabo aversiones vestras ecce nos venimus ad te tu enim es Dominus Deus noster ²³ vere mendaces erant colles multitudo montium vere in Domino Deo nostro salus Israhel

⁷ ascendit leo de cubili suo et praedo gentium se levavit egressus est de loco suo ut ponat terram tuam in desolationem civitates tuae vastabuntur remanentes absque habitatore

¹⁴ lava a malitia cor tuum Hierusalem ut salva fias usquequo morabuntur in te cogitationes noxiae

⁶ idcirco percussit eos leo de silva lupus ad vesperam vastavit eos pardus vigilans super civitates eorum omnis qui egressus fuerit ex eis capietur quia multiplicatae sunt praevaricationes eorum confortatae sunt aversiones eorum

² plantasti eos et radicem miserunt proficiunt et faciunt fructum prope es tu ori eorum et longe a renibus eorum

¹⁰ pastores multi demoliti sunt vineam meam conculcaverunt partem meam dederunt portionem meam desiderabilem in desertum solitudinis

¹⁰ vae mihi mater mea quare genuisti me virum rixae virum discordiae in universa terra non feneravi nec feneravit mihi quisquam omnes maledicunt mihi

⁹ et subito loquar de gente et regno ut aedificem et ut plantem illud ¹⁰ si fecerit malum in oculis meis ut non audiat vocem meam paenitentiam agam super bono quod locutus sum ut facerem ei

⁵ ecce dies veniunt ait Dominus et suscitabo David germen iustum et regnabit rex et sapiens erit et faciet iudicium et iustitiam in terra ⁶ in diebus illius salvabitur Iuda et Israhel habitabit confidenter et hoc est nomen quod vocabunt eum Dominus iustus noster

¹⁸ audiens audivi Ephraim transmigrantem castigasti me et eruditus sum quasi iuvenculus indomitus converte me et revertar quia tu Dominus Deus meus ¹⁹ postquam enim convertisti me egi paenitentiam et postquam ostendisti mihi percussi femur meum confusus sum et erubui quoniam sustinui obprobrium adulescentiae meae

¹ anno nono Sedeciae regis Iuda mense decimo venit Nabuchodonosor rex Babylonis et omnis exercitus eius ad Hierusalem et obsidebant eam ² undecimo autem anno Sedeciae mense quarto quinta mensis aperta est civitas ³ et ingressi sunt omnes principes regis Babylonis et sederunt in porta media Neregel Sereser Semegar Nabu Sarsachim Rabsares Neregel Sereser Rebmag et omnes reliqui principes regis Babylonis

²⁷ fuit enim in derisum tibi Israhel quasi inter fures repperisses eum propter verba ergo tua quae adversum illum locutus es captivus duceris

³⁴ comedit me devoravit me Nabuchodonosor rex Babylonis reddidit me quasi vas inane absorbuit me sicut draco replevit ventrem suum teneritudine mea et eiecit me

⁷ et disrupta est civitas et omnes viri bellatores fugerunt et exierunt de civitate nocte per viam portae quae est inter duos muros et ducit ad hortum regis Chaldeis obsidentibus urbem in gyro et abierunt per viam quae ducit in heremum

¹² in mense autem quinto decima mensis ipse est annus nonusdecimus Nabuchodonosor regis Babylonis venit Nabuzardan princeps militiae qui stabat coram rege Babylonis in Hierusalem ¹³ et incendit domum Domini et domum regis et omnes domos Hierusalem et omnem domum magnam igne conbusit ¹⁴ et totum murum Hierusalem per circuitum destruxit cunctus exercitus Chaldeorum qui erat cum magistro militiae

⁴⁴ SAMECH opposuisti nubem tibi ne transeat oratio

⁵⁰ AIN donec respiceret et videret Dominus de caelis

²¹ converte nos Domine ad te et convertemur innova dies nostros sicut a principio

¹³ et similitudo animalium aspectus eorum quasi carbonum ignis ardentium et quasi aspectus lampadarum haec erat visio discurrens in medio animalium splendor ignis et de igne fulgor egrediens

¹⁶ et dixit ad me fili hominis ecce ego conteram baculum panis in Hierusalem et comedent panem in pondere et in sollicitudine et aquam in mensura et in angustia bibent ¹⁷ ut deficientibus pane et aqua corruat unusquisque ad fratrem suum et contabescant in iniquitatibus suis

⁴ et elevata est gloria Domini desuper cherub ad limen domus et repleta est domus nube et atrium repletum est splendore gloriae Domini

⁶ propterea haec dicit Dominus Deus quomodo lignum vitis inter ligna silvarum quod dedi igni ad devorandum sic tradidi habitatores Hierusalem

⁶ cumque germinasset crevit in vineam latiorem humili statura respicientibus ramis eius ad eam et radices eius sub illa erunt facta est ergo vinea et fructificavit in palmites et emisit propagines

²² haec dicit Dominus Deus et sumam ego de medulla cedri sublimis et ponam de vertice ramorum eius tenerum distringam et plantabo super montem excelsum et eminentem ²³ in monte sublimi Israhel plantabo illud et erumpet in germen et faciet fructum et erit in cedrum magnam et habitabunt sub eo omnes volucres universum volatile sub umbra frondium eius nidificabit ²⁴ et scient omnia ligna regionis quia ego Dominus humiliavi lignum sublime et exaltavi lignum humile et siccavi lignum viride et frondere feci lignum aridum ego Dominus locutus sum et feci

¹⁰ mater tua quasi vinea in sanguine tuo super aquam plantata fructus eius et frondes eius creverunt ex aquis multis

⁴⁷ et dices saltui meridiano audi verbum Domini haec dicit Dominus Deus ecce ego succendam in te ignem et conburam in te omne lignum viride et omne lignum aridum non extinguetur flamma succensionis et conburetur in ea omnis facies ab austro usque ad aquilonem ⁴⁸ et videbit universa caro quia ego Dominus succendi eam nec extinguetur

²³ et suscitabo super ea pastorem unum qui pascat ea servum meum David ipse pascet ea et ipse erit eis in pastorem

⁴ propterea montes Israhel audite verbum Domini Dei haec dicit Dominus Deus montibus et collibus torrentibus vallibusque et desertis parietinis et urbibus derelictis quae depopulatae sunt et subsannatae a reliquis gentibus per circuitum

² et ecce gloria Dei Israhel ingrediebatur per viam orientalem et vox erat ei quasi vox aquarum multarum et terra splendebat a maiestate eius

¹³ aspiciebam ergo in visione noctis et ecce cum nubibus caeli quasi filius hominis veniebat et usque ad antiquum dierum pervenit et in conspectu eius obtulerunt eum ¹⁴ et dedit ei potestatem et honorem et regnum et omnes populi tribus ac linguae ipsi servient potestas eius potestas aeterna quae non auferetur et regnum eius quod non corrumpetur

¹⁶ Domine in omnem iustitiam tuam avertatur obsecro ira tua et furor tuus a civitate tua Hierusalem et monte sancto tuo propter peccata enim nostra et iniquitates patrum nostrorum Hierusalem et populus tuus in obprobrium sunt omnibus per circuitum nostrum ¹⁷ nunc ergo exaudi Deus noster orationem servi tui et preces eius et ostende faciem tuam super sanctuarium tuum quod desertum est propter temet ipsum

¹⁷ nunc ergo exaudi Deus noster orationem servi tui et preces eius et ostende faciem tuam super sanctuarium tuum quod desertum est propter temet ipsum ¹⁸ inclina Deus meus aurem tuam et audi aperi oculos tuos et vide desolationem nostram et civitatem super quam invocatum est nomen tuum neque enim in iustificationibus nostris prosternimus preces ante faciem tuam sed in miserationibus tuis multis ¹⁹ exaudi Domine placare Domine adtende et fac ne moreris propter temet ipsum Deus meus quia nomen tuum invocatum est super civitatem et super populum tuum

¹⁴ quis scit si convertatur et ignoscat et relinquat post se benedictionem sacrificium et libamen Domino Deo nostro

² quia reddidit Dominus superbiam Iacob sicut superbiam Israhel quia vastatores dissipaverunt eos et propagines eorum corruperunt

⁸ audi Iesu sacerdos magne tu et amici tui qui habitant coram te quia viri portendentes sunt ecce enim ego adducam servum meum orientem

¹² et loqueris ad eum dicens haec ait Dominus exercituum dicens ecce vir Oriens nomen eius et subter eum orietur et aedificabit templum Domino

⁷ a diebus enim patrum vestrorum recessistis a legitimis meis et non custodistis revertimini ad me et revertar ad vos dicit Dominus exercituum et dixistis in quo revertemur

²² et ecce mulier chananea a finibus illis egressa clamavit dicens ei miserere mei Domine Fili David filia mea male a daemonio vexatur ²³ qui non respondit ei verbum et accedentes discipuli eius rogabant eum dicentes dimitte eam quia clamat post nos ²⁴ ipse autem respondens ait non sum missus nisi ad oves quae perierunt domus Israhel ²⁵ at illa venit et adoravit eum dicens Domine adiuva me ²⁶ qui respondens ait non est bonum sumere panem filiorum et mittere canibus ²⁷ at illa dixit etiam Domine nam et catelli edunt de micis quae cadunt de mensa dominorum suorum ²⁸ tunc respondens Iesus ait illi o mulier magna est fides tua fiat tibi sicut vis et sanata est filia illius ex illa hora

³³ aliam parabolam audite homo erat pater familias qui plantavit vineam et sepem circumdedit ei et fodit in ea torcular et aedificavit turrem et locavit eam agricolis et peregre profectus est ³⁴ cum autem tempus fructuum adpropinquasset misit servos suos ad agricolas ut acciperent fructus eius ³⁵ et agricolae adprehensis servis eius alium ceciderunt alium occiderunt alium vero lapidaverunt ³⁶ iterum misit alios servos plures prioribus et fecerunt illis similiter ³⁷ novissime autem misit ad eos filium suum dicens verebuntur filium meum ³⁸ agricolae autem videntes filium dixerunt intra se hic est heres venite occidamus eum et habebimus hereditatem eius ³⁹ et adprehensum eum eiecerunt extra vineam et occiderunt ⁴⁰ cum ergo venerit dominus vineae quid faciet agricolis illis ⁴¹ aiunt illi malos male perdet et vineam locabit aliis agricolis qui reddant ei fructum temporibus suis

¹² ut videntes videant et non videant et audientes audiant et non intellegant nequando convertantur et dimittantur eis peccata

¹ et coepit illis in parabolis loqui vineam pastinavit homo et circumdedit sepem et fodit lacum et aedificavit turrem et locavit eam agricolis et peregre profectus est

¹⁶ et multos filiorum Israhel convertet ad Dominum Deum ipsorum

¹ dicebat autem et parabolam ad illos quoniam oportet semper orare et non deficere ² dicens iudex quidam erat in quadam civitate qui Deum non timebat et hominem non verebatur ³ vidua autem quaedam erat in civitate illa et veniebat ad eum dicens vindica me de adversario meo ⁴ et nolebat per multum tempus post haec autem dixit intra se et si Deum non timeo nec hominem revereor ⁵ tamen quia molesta est mihi haec vidua vindicabo illam ne in novissimo veniens suggillet me ⁶ ait autem Dominus audite quid iudex iniquitatis dicit ⁷ Deus autem non faciet vindictam electorum suorum clamantium ad se die ac nocte et patientiam habebit in illis ⁸ dico vobis quia cito faciet vindictam illorum verumtamen Filius hominis veniens putas inveniet fidem in terra

¹⁶ veniet et perdet colonos istos et dabit vineam aliis quo audito dixerunt illi absit

²¹ sicut enim Pater suscitat mortuos et vivificat sic et Filius quos vult vivificat ²² neque enim Pater iudicat quemquam sed iudicium omne dedit Filio ²³ ut omnes honorificent Filium sicut honorificant Patrem qui non honorificat Filium non honorificat Patrem qui misit illum ²⁴ amen amen dico vobis quia qui verbum meum audit et credit ei qui misit me habet vitam aeternam et in iudicium non venit sed transit a morte in vitam ²⁵ amen amen dico vobis quia venit hora et nunc est quando mortui audient vocem Filii Dei et qui audierint vivent ²⁶ sicut enim Pater habet vitam in semet ipso sic dedit et Filio vitam habere in semet ipso ²⁷ et potestatem dedit ei et iudicium facere quia Filius hominis est ²⁸ nolite mirari hoc quia venit hora in qua omnes qui in monumentis sunt audient vocem eius ²⁹ et procedent qui bona fecerunt in resurrectionem vitae qui vero mala egerunt in resurrectionem iudicii

⁶⁶ ex hoc multi discipulorum eius abierunt retro et iam non cum illo ambulabant ⁶⁷ dixit ergo Iesus ad duodecim numquid et vos vultis abire ⁶⁸ respondit ergo ei Simon Petrus Domine ad quem ibimus verba vitae aeternae habes ⁶⁹ et nos credidimus et cognovimus quia tu es Christus Filius Dei

³ huic ostiarius aperit et oves vocem eius audiunt et proprias oves vocat nominatim et educit eas ⁴ et cum proprias oves emiserit ante eas vadit et oves illum sequuntur quia sciunt vocem eius

¹⁴ ego sum pastor bonus et cognosco meas et cognoscunt me meae

¹ ego sum vitis vera et Pater meus agricola est

¹ ego sum vitis vera et Pater meus agricola est ² omnem palmitem in me non ferentem fructum tollet eum et omnem qui fert fructum purgabit eum ut fructum plus adferat ³ iam vos mundi estis propter sermonem quem locutus sum vobis ⁴ manete in me et ego in vobis sicut palmes non potest ferre fructum a semet ipso nisi manserit in vite sic nec vos nisi in me manseritis ⁵ ego sum vitis vos palmites qui manet in me et ego in eo hic fert fructum multum quia sine me nihil potestis facere ⁶ si quis in me non manserit mittetur foras sicut palmes et aruit et colligent eos et in ignem mittunt et ardent

⁶ si quis in me non manserit mittetur foras sicut palmes et aruit et colligent eos et in ignem mittunt et ardent ⁷ si manseritis in me et verba mea in vobis manserint quodcumque volueritis petetis et fiet vobis ⁸ in hoc clarificatus est Pater meus ut fructum plurimum adferatis et efficiamini mei discipuli

⁴⁵ quod et induxerunt suscipientes patres nostri cum Iesu in possessionem gentium quas expulit Deus a facie patrum nostrorum usque in diebus David

¹⁶ post haec revertar et aedificabo tabernaculum David quod decidit et diruta eius reaedificabo et erigam illud

¹ et vos cum essetis mortui delictis et peccatis vestris ² in quibus aliquando ambulastis secundum saeculum mundi huius secundum principem potestatis aeris huius spiritus qui nunc operatur in filios diffidentiae ³ in quibus et nos omnes aliquando conversati sumus in desideriis carnis nostrae facientes voluntates carnis et cogitationum et eramus natura filii irae sicut et ceteri ⁴ Deus autem qui dives est in misericordia propter nimiam caritatem suam qua dilexit nos ⁵ et cum essemus mortui peccatis convivificavit nos Christo gratia estis salvati

¹² itaque carissimi mei sicut semper oboedistis non ut in praesentia mei tantum sed multo magis nunc in absentia mea cum metu et tremore vestram salutem operamini ¹³ Deus est enim qui operatur in vobis et velle et perficere pro bona voluntate

⁹ qui poenas dabunt in interitu aeternas a facie Domini et a gloria virtutis eius

²⁵ cum modestia corripientem eos qui resistunt nequando det illis Deus paenitentiam ad cognoscendam veritatem ²⁶ et resipiscant a diaboli laqueis a quo capti tenentur ad ipsius voluntatem

³⁸ iustus autem meus ex fide vivit quod si subtraxerit se non placebit animae meae ³⁹ nos autem non sumus subtractionis in perditionem sed fidei in adquisitionem animae

²⁰ Deus autem pacis qui eduxit de mortuis pastorem magnum ovium in sanguine testamenti aeterni Dominum nostrum Iesum

²⁵ eratis enim sicut oves errantes sed conversi estis nunc ad pastorem et episcopum animarum vestrarum

⁴ et cum apparuerit princeps pastorum percipietis inmarcescibilem gloriae coronam

¹⁰ et inhabitantes terram gaudebunt super illis et iucundabuntur et munera mittent invicem quoniam hii duo prophetae cruciaverunt eos qui inhabitant super terram

²³ et civitas non eget sole neque luna ut luceant in ea nam claritas Dei inluminavit eam et lucerna eius est agnus