28 soðlice ic segge eow. þæt ælc þare þe wif geseohð ænd hire gewilneð. eallunge þæt se gesinegað on his heorte.
29 Gyf þin swiðre eage þe aswikie. aholeke hit ut. & äwerp hit fram þe. Soðlice þe is betere þæt an þinre lime forwurðe. þonne eall þin lichame. syo on helle gesent.
30 And gyf þin swiðre hand þe aswike. äcerf hyo of. & awerp hyo fram þe. Witodlice þe is betere þæt an þinre lima forwurðe. þanne all þin lichama fare to helle.
31 Soðlice hit is gecweðen. swa-hlich swa his wif forlæt. sylle he hire. hyra hiwgeðales boc.
32 Ic segge eow to soðe. þæt ælc þe hys wif forlæt buton forleirnisse þingen. he deð þt hy unriht-hemeð. & se unriht-hameð þe for-lætene efter hym genimeð.
33 Eft [ge] gehyrden þæt gecwæðen wæs on ealden cwiden. Ne forswere þu. Soðlice drihten þu agelst þine aþas.
34 Ich segge eow soðlice. þæt ge eallunge ne swerigan. Ne þurh heofene. for-þam þe hye ys godes þrim-setel.
35 Ne þurh eorþan. for-þam þe hyo ys hys fot-scamel. Ne þurh ierusalem. for-þan þe hyo ys mæres kyninges chestre.
36 Ne þu ne swere þurh þin heafod. for-þan þe þu ne miht don ænne loc hwitne [Note: MS. hwit. ne. ] oðerne blacne.
37 Soðlice sye eowre spræce. hyt is. hit is. hyt nis. hyt nys. Soðlice gyf þær mare beoð. þæt beoð of yfele.
38 Ge gehyrden þæt gecweðen wæs. Eage for eage. & toð for toð.
39 Soðlice ic segge eow. ne winne ge on-gean þa þe eow yfel doð. Ac gyf hwa þe smite on þin swiðre wænge. gegerewe hym þæt oþer.
40 & þan þe wile on dome wið þe flitan & nime þine tunican. læt him to þinne wæfeles.
41 & swa hwa swa þe net þusend stapa [Note: MS. stawa. ] . ga mid him oðre twa þusend.
42 Syle þam þe þe bidde. & þan þe æt þe wile borgian ne wern þu hym.
43 Ne gehered ge þt gecweðen wæs. lufe þine nextan. & hate þine feond.
44 Soðlice ic segge eow. lufieð owre feond. & doð wel þan þe eow yfel doð. & gebiddað for eowre ehteras. & tælende eow.
45 þæt ge seon eowres fader bærn. þe on heofene ys. se þe deð þæt his sunne äspringð ofer þa godan & ofer þa yfelen. & he læt rinan ofer þa rihtwisan. & ofer þa unrihtwisan.
46 Gyf ge soðlice þa lufiað þe eow lufiað. hwilche mede hæbbe ge. hwu ne doð manfulla swa.
47 & gyf ge þæt an doð þæt ge eowre gebroðre welcumieð. hwæt do ge mare. hu ne doð hæþene swa.
48 Eornestlice beoð fulfremede. swa eowre heofenlice fæder is fulfremed.
Bible verses about "womanizer" | WestSaxon1175
Matthew 5:28-19:2
Matthew 6:1-19:2
1 Gegymeð þæt ge ne don eowre riht-wisnysse before mannum. þæt ge syen geherede fram heom. Elles næbbe ge mede mid eowre fædere þe on heofene ys.
2 Eornestlice þanne þu þine ælmessen sylle. ne blawe man [Note: MS. man, wrongly alt. to nan. ] beman beforan þe. swa liceteras doð on gesomnungen & on wicen þæt hyo sye ge-arwurðode fram mannen. Soð ich segge eow. hyo on-fengen heora mede.
3 Soðlice þonne þu þine ælmesse do. nete þin wynstre hwæt do þin swiðre.
4 þæt þin ælmesse syo on diglen. & þin fæder hyt ägëlt þe. se þe sihð on dyglen.
5 And þanne ge eow gebyddon ne by ge swilce liceteras. þa lufiað þæt hy gebiddan hyo standende on samnunge. & strate hyrnan. þæt men hyo geseon. Soð ich segge eow. hyo onfengen heore mede.
6 Þu soðlice þonne þu þe bidde. gang in-to þinen hel-clyfen. & þinre dure belocenre. bide þinne fader on diglen. & þin fæder þe sihð on dyglen hyt agylt þe.
7 Soðlice þanne ge eow gebiddan. nelle ge spreken fela swa swa hæðene. Hyo wenað þæt hyo syen geherda on heora manifealde spræce.
8 Nelle ge ornestlyce heom ge-efenlæchen. Soðlice eower fæder wat hwæt eow þarf ys. ær þan þe ge hine byddað.
9 Eornestlice gebiddað eow þus. Fader ure þu þe ert on heofene. sye þin name gehalged.
10 to-becume þin rice. Gewurðe þin gewille. on eorðan swa swa on heofenan.
11 ure dayghwamlice hlaf syle us to dayg.
12 & forgyf us ure geltas swa swa we forgyfeð ure geltenden.
13 & ne læd þu us on costnunge. ac ales us of yfele soðlice.
14 Witodlice gyf ge forgyfeð mannan heora synnan. þonne forgyfeð eowre se heofenlice fæder eow eowre geltes.
15 Gyf ge soðlice ne for-gyfeð mannen. ne owre fæder ne for-gyfeð eow owre synna.
16 Soðlice þanne ge fæsten. nellen ge wesan swilce lease licceres. hyo fornymeð hyre ansiene. þæt hyo æteowun mannen fæstende. Soðlice ic segge eow þæt hyo onfengen heore mede.
17 Þu soðlice þanne þu fæste smere þin heafeð. & þweah þine ansiene.
18 þæt þu ne sy gesewen fram mannen fæstende. ac þinen fæder þe is on dyglen. & þin fæder þe sihð on dyglen. hyt agelt þe.
19 Nellen ge goldhordian eow on eorðan goldhordas. þær öm & mohþe hit fornymð. & þær þeofes hit delfeð & for-steleð.
20 Gold-hordiað eow soðlice gold-hordes on heofenan. þær naþer öm ne mohðe hyt ne fornymð. & þær þeofes hit ne delfað ne ne forsteleð.
21 Witoðlice þær þin gold-hord ys. þær is þin heorte.
22 Þines lichamen leoht-fæt is þin eage. gyf þin eage beoð an-feald. eall þin lic-hame beoð breost (sic).
23 Gyf þin eage soðlice beoð manful. eall þin lichame beoð þeosterful. Eornestlice gyf þæt leoht þe on þe ys synd þeostre. hu mycele beoð þa þeostre.
24 [Note: Nemo potest duobus dominis seruire. H. R. ] Ne mayg nam man twam hlaferden þeowian. oððe he soðliche ænne hateð. & oþerne lufað. oððe he beoð anen gehersum. & oðren ungehersum. Ne magen ge gode þeowian & weorld-weolan.
25 For-þan ich segge eow ðæt ge ne syon emb-hydige eowre sawle hwæt ge eton. ne eower lic-haman mid hwam ge syon emb-scridde. Hu nys syo sawul selre þanne mete. & eower lic-hame betere þanne þæt reaf.
26 Behealded heofenen fugelas. for-þan þe hyo ne saweð. ne hyo ne ripað. ne hyo ne gaderiað on berne. & eowre heofenlice fæder hyo fët. Hu ne synde ge selre þanne hyo.
27 hwilc eower maig soðlice þencen þæt he ge-eacnige enne elne to his anlichnysse.
28 & to hwi synde ge ymbhydige be reafe. Bescewiað ækeres lilian hu hye wexað. ne swincað hyo. ne hyo ne spinneð.
29 Ic segge eow soðlice. þæt for-þan salomon on eallen hys wuldre næs ofer-wrigen swa swa an of þisen.
30 Soðlice gyf akeres weod þæt þe to daig ys. & beoð to morgen on ofen asend. god swa scrit. eale ge ge-hwædes ge-leafen. þam mycele ma he scryt eow.
31 Nelle ge eornestlice beon embhydige. þus cweðende. hwæt ete we. oððe hwæt drinke we. oððe mid hwan beo we ofer-wrogene.
32 Soðlice ealle þas þing þeode secheð. Witodlice eower fader wat þæt ge eallen þisen þinge be-þurfen.
33 Eornestlice secheð ærest godes riche. & hys rihtwysnesse. & ealle þas þing eow beoð þær-to ge-eacnode.
34 Ne beo ge na hugiende emb þa morgendliche neode. Soðlice se morgenliche dayg chareð embe hine selfne. Aighwilc daig hafð genoh on his eagen embhugan.
Matthew 7:1-19:2
1 [Note: Nolite iudicare ut non iudicabimini. H. R. ] Nellen ge demen. þæt ge ne syen fordemde.
2 Witodlice þam ilcan dome. þe ge demeð. eow beoð ge-demed. & on þam ylcan gemette þe ge meteð. eow beð ge-meten.
3 To hwi gesihst þu þæt mot on þines broðer eagen. & þu ne ge-sihst þanne beam on þinen agenen eagen.
4 Oððe hu-mæte cwæðst þu to þine breðer. broðer þafe þæt ic ut do þæt mot of þinen eagen. þonne se beam beoð on þinen agenen eagen.
5 Læt þu liketere. ä-do ærest ut þanne beam of þinen agenen eagen. & be-hawe þanne þæt þu ut do þæt mot of þines broðer eagen.
6 Nellen ge syl þæt hilige (sic) hunden. ne ge-wurpen eowre mere-groten to-foren eowren swinen. þy læs hye mid hyra fotan hyo tofortredan. & hyo þanne ne on-gean ne wend eow to-slyten.
7 Byddeð. & eow beoð ge-seald. secheð. & ge hit findeð. cnokieð. & eow beoð untynd.
8 Witodliche ælch þare þe bit he on-fehð. & se þe sechð. he hyt fint, & þan cnokienden beoð un-tyned.
9 Hwilc man is of eow gyf his sune hym bit hlafes. selst þu him stan.
10 Oððe gyf he him bit fissces. sylst þu him næddren.
11 Eornestlice nu ge þe yfele synt cunnan god eowre bearnen syllen. mycele ma eowre fæder þe on heofene ys sylleð god þan þe hine biddað.
12 Eornestlice ealle þa þing þe ge willen þæt men eow don. doð ge heom þæt sylfe. þæt ys soðlice lage. & witegena be-bod.
13 Ganged enn (sic) þurh þæt narewe geat. for-þan þæt geat ys swiðe wid. & se weig is swiðe rum þe to for-spillendnysse gelæt. & swiðe manige synde þe þurh þane weig fareð.
14 Eala hu nara & hu angsum ys þæt geat. & se weig. þe to lyfe ge-læt. & swiðe feawe synde þe þanne weig findeð.
15 [Note: Attendite á falsis prophetis. H. R. ] Warnieð eow wið leasan witegen þe cumeð to eow on sceapene kertlen. ac hyo beoð innenan reafiende wulfas.
16 Fram heora wæstman ge hyo under-gyteð. Cweðst þu. gadered man win-berian of þornen. oððe fïc-epple of þyrn-cinum.
17 Swa ælch god treow byrð gode wæstmes. & ælch efel treow byrað yfele wæstmes.
18 Ne [mæg] þæt gode treo beren yfele wæstmes. ne þæt yfele treo gode wæstmas.
19 Ælch treow þe ne bered godne wæstme. syo hit for-corfen. & on fer aworpen.
20 Witodlice be heora wæstman ge hyo on-cnawað.
21 Ne gæð ælch þara on heofene riche þe cwyð to me drihten drihten. ac se þe wyrcð mines fæder willen þe on heofene ys. se gæð on heofene riche.
22 Manege cweðeð on þam daige to me drihten drihten. hu ne witegeden we on þinen namen. & on þinan namen we ut-awurpen deofel of mannen. & on þinen name we worhte mychele wundre & mihte.
23 Þanne cweðe ich to heom. þæt ich eow næfre ne cuðe. Ge-wïtoð fram me. ge þe worhten un-rihtwisnysse.
24 Eornestlice ælch þare þe þas mine word ge-hereð & þa werceð beoð gelic þam wisen were se his hus ofer stan ge-tymbrede.
25 þa com þær ren & michel flod. & þær bleowan windas & ahruron on þæt hus. & hit naht ne feoll. Soðlice hit wæs ofer stan ge-tymbred.
26 & ælch þare þe ge-hyrð þas mine word & þa ne werceð. se beoð ge-lich þan desien men. þe getymbrede hys hus ofer sand-chisel.
27 Þa rinde hyt. & þær com flod. & bleowen windes. & aruren on þt hus. & þt hus feol. & his ryre wæs mychel.
28 Ða wæs ge-worðen þa se hælend þas word lærde & ge-endode. þa wundrede þæt folc. hys lare.
29 Soðlice he lærde swilce he anweald hæfde. & na swa swa heore bokeras & sunder-halgan.
Matthew 8:1-19:2
1 Soðlice þa se hælend of þam munte niðer-astah. þa felgden hym michele menige.
2 Ða ge-neohlahte an hreofola to hym. & hine to hym ge-eadmede & þus cwæð. Drihten gif þu wilt þu miht me ge-clænsien.
3 Ða astrehte se hælend his hand. & repede hine. & þus cwæð. Ic wille. beo ge-clænsed. & hys hreofla wæs rædlice ge-claensed.
4 Ða cwæð se hælend to hym. warne þe þæt þu hyt nane gume ne segge. ac gä. & atewe þe þam sacerde. & bring hym þa lac þe moyses be-bead on heore ge-cyðnisse.
5 Soðlice þa se hælend in-eode on capharnaum. þa ge-neahlahte him an hundredes ealdor. hine biddende
6 & þus cweðende. Drihten. min cnape lið on mine huse lame. & mid yfele ge-þred.
7 Ða [quoth] se hælend to hym. ich cume & hine ge-hæle.
8 Þa answerede se hundredes ealdor & þus cwæð. Drihtem (sic) ne eom ic wurðe þæt þu ingange under mine þecene äc cweð þin an worð (sic). & min cnape beoð ge-hæled.
9 Soðlice ic eom man under anwealde ge-set. & ic hæbbe þeignes under me. & ic cweðe to þisen gang. & hyo gað. & ich cweðe to oðren cum. & hye cumeð. to minen þeowe werc þis. & he wercð.
10 Witodlice þa se hælend þis gehyrde. þa wundrede he. & cwæð to þan þe hym fylgden. Soð ich segge eow. ne gemette ich swa mychele geleafan on israel.
11 To soðen ic segge eow ðæt manege cumeð fram þan east-dæle. & west-dæle. & wunieð mid abrahame. & ysace. & Iacobe. on heofene riche.
12 Witodlice þis riches bearn beoð aworpene on þa ytemesten þeostre. þar beoð wop. & toþene gristbitung.
13 & se hælend cwæð to þam hundredes ealdre. Ga. & gewurðe þe swa swa þu ge-lyfdest. & se cnape wæs ge-hæled on þare ylcan tide.
14 Þa se hælend com on peteres huse þa geseah he his swygre liggende. & hriðiende.
15 & he æt-ran hyre hand & se feofer hyo for-let. þa aras hyo. & þeignede hym.
16 Soðliche ða hyt æfen wæs. hyo brohten hym manege deofel-seoke. & he ut-adraf þa unclæne gastes. mid hys worde. & he ealle ge-hælde þa yfel-hæbbenden.
17 þæt wære ge-fylled þæt þe gecweðen wæs þurh ysaian þane witega. þus cweðende. He on-feng ure untrumnysse. & he bær ure adle.
18 Ða ge-seah se hælend mycele manige ymbuton hine þa het he hyo faren ofer þane muðe.
19 Ða neahleahte hym an bokere. & cwæð. Lareow ich felgie þe swa hwider swa þu færst.
20 Ða cweð se hælend to hym. Foxas hæbbeð holo. & heofene fugeles nyst. soðlice mannes sune næfð hwær he hys heafod änhelde.
21 Ða cwæð to hym oðer of hys leorning-cnihton. Drihten alyf me ærest to farene to be-berienne minne fæder.
22 þa cwæð se hælend to heom. felgieð me. & læt þan deade be-byrian hyra deadan.
23 & he on-stah on scyp. & hys leorning-cnihtes hym felgdon.
24 Ða warð mychel steriung ge-worðen on þare sæ. swa þt þt scip wærð ofergoten mid yþum. witodlice he slep.
25 & hyo ge-neohlahton. & hyo awehten hine þus cweðende. Drihten hæl us. we motan for-wurðen.
26 Þa cwæð he to heom. to hwi sænde ge offirhte ge litles geleafan. Ða aras he. & bebead þam winde. & þare sæ. & þær warð ge-worðen mychel smoltnyss.
27 Ge-witodlice þa men wundreden & þus cwæðen. hwæt is þes. þe windes & sæ. hym hersumiað.
28 Þa se hælend com ofer þanne muþun on ge-raseniscre riche. þa urnen hym to-genes twegen þe hæfden deofel-seocnysse. of beregene ut-gangende. þa wæren swiðe reþe swa þæt nan man ne mihte faren þurh þanne weig.
29 And hyo remden & cwæðen. La hælend godes sune hwæt ys þe & us ge-mæne. come þu hider ær tide us to þreatigenne.
30 Þær wæs soðlice un-feor an swyna heord manegre manne læswiende.
31 þa deofle soðlice hine bæden þus cweðende. gif þu us ut-adrifst äsend us on þas swina heordan.
32 Ða cwæð se hælend to heom farað. & hyo þa ut-gangende & ferden on þa swin. & þær-rihte ferde eall seo heord miclum on-ræse niwel on þa sæ. & hyo wurðon deade on þam wætere.
33 Ða heordes witodlice flugen ænd comen on þa ceastre ænd kydden ealle þas þing & be þam þe þa deofel-seocnysse hæfdon.
34 Ða eode eall syo ceaster-ware togenes þam hælende & þa þa hyo. hine ge-sægen þa beden hyo hine þæt he ferde fram here gemæron.
Matthew 9:1-19:2
1 Þa astah he on scyp & ofer-seglede & com on his ceastre
2 þa brohten hyo hym enne lamen on bedde liggend. þa ge-seah se hælend heora ge-leafan. ænd cwæð to þam lamen. la barn ge-lef. þe beoð þine synne for-gefene.
3 Ða cwæðen sume þa bokeres heom beo-twenen. Þes specð bismere-spræce.
4 þa se hælend ge-seah hire ge-þanc. þa cwæð he. to hwi þence ge yfel on eowren heorten.
5 hwæt ys eaðlicere to cweðenne þe beoð forgefene þine synna. oððe to cweðene aris & ga.
6 þæt ge soðlice witon þæt mannes sunu hafð anwald on eorþan synnen to for-gefene. þa cwæð he to þam lamen aris nym þin bed. & gang on þin hus.
7 & he aras & ferde to his huse.
8 Soðlice þa þa syo manige þis ge-seagen. þa on-dredden hyo heom & wuldredon god þe sealde swilcne anweald mannen.
9 Þa se hælend þanen ferde. he ge-seah enne mann sittende æt tol-scamele. þas name wæs matheus. & he cwæð to hym. gefelge me. & he aras & felgide him.
10 & hit wæs ge-worðen. þa he sæt innen huse & þa coman manega manfulle. & synfulle. & sæten mid þam hælende & hys leorning-cnihten.
11 Ða þa sinder-halgan þis ge-sægen. þa cweðen hyo to his leorning-cnihten. hwi is eower lareow mid sinfullen & manfullen.
12 & se hælend cweð þe þis ge-hyrde. Nis halen læches nan þarf. ac seoken.
13 gad soðlice & leornieð hwæt is. ich wille mildhertnysse næs onsægdnisse. Soðlice ne com ich rihtwise to ge-cheigene ac þa synfulle.
14 Ða ge-neahlahten iohannes leorning-cnihtes to him. & þus cwæðen. hwi feste we. & þa sunder-halgan ge-lomliche. Sodlice þine leorning-cnihtes ne fæsteð.
15 Se hælend cwæð to heom. Cweðe ge sculon þas bredguman cnihtas wepan þa hwile þe se bredgume mid heom beoð. Soðlice þa dages cumeð þe se bredgume byð aferred fram heom. & þanne on þan dagen hyo fæsted.
16 Ne deð witodlice nan man niwes claðes scyp [on] eald reaf. he to-bræcð his stede on þa reafe. & se scyte (sic) beoð þa werse.
17 Ne hyo ne doð niwe win on ealde bytton gyf hyo doð. þa bytton beoð to-brokene. & þt win agoten. & þa bytton for-wurðeð. Ac hyo doð niwe win on niwe bytten & ægðer beoð ge-healden.
18 Þa he þas þing to heom spræc þa genehlahte an aldor & ge-eadmede hine þus cweðende. Drihten min dohter ys dead. Ac cum & sete þine hand up-on hyo & hye lefeð.
19 & se hælend aras. & felgede hym. & his leorning-cnihtes.
20 Ænd þa an wif þe þolede blod-rine twelf gear ge-neahlahte wið-æften. & æt-ran his reafes fned.
21 hyo cwæð soðlice on hire mode. for an ich byo hal gyf ich his reafes æt-rine.
22 & se hælend be-wende hine & hyo ge-seah & cwæð. Ge-lyf dohter þin ge-leafe þe helde. & þæt wif wæs ge-hæled on þare tide.
23 Ænd þa se hælend com in-to þas ealdres halle. & he geseah hwistleres & hlydende menigeo.
24 he cwæð. Gað heonen. nis þis mægdon dead. soðlice ac hyo slæpð. & hye teldan hine.
25 & he þa menigeo ut-draf. he geode in. & nam hire hand. & þt mægden aras.
26 & þes hlisa sprang ofer al þæt land.
27 Ða se hælend þanen for. þa fylgdon hym twegen blinde remende & cweðende. Lä dauiðes sunu ge-miltse unc.
28 Soðlice þa he ham com. þa blinde ge-neahlahte hym to. & se hælend cwæð to heom. ge-lyfe gyt þæt ich eow maig ge-hælen. Hyo cwæðen to hym witodlice drihten.
29 þa æt-ran he heora eagen cweðende syo inc æfter yncre ge-leafen.
30 & heora eagen wæren untynde. & se hælend be-bead heom cweðende. warnieð þæt ge hyt nane men ne seggen.
31 Hyo soðlice ut-gangende ge-wið-mærsedon hine ofer eal þt land.
32 Þa hyo wæron soðlice ut-äganne. hyo brohten him dumbne man se wæs deofel-seoc.
33 & ut-adrifene þam deofle se dumbe spræc. & þa menigeo wundredon cweðende. Næfre ateowede swilc on israele folke.
34 Soðlice þa sunder-halgene cwæðen on deofla ealdre he drifð ut deofle.
35 Ænd se hælend emb-for ealle burga ænd chestra lærende on hire samnunge & bodiende [Note: MS. bodiendiende. ] rices godspel. & hælende ælche adle. & ælche untrumnysse.
36 He gemiltsede soðlice þare manigeo. þa he hyo geseah. forþan hyo wæren ä-dreahte & liggende swa swa scep þe heorde næbbeð.
37 Ða he sægde his leorning-cnihton. witodlice mycel rip ys. & feawe ripmen.
38 biddað þas ripes hlaford þt he sende ripten (sic) to his ripe.
Matthew 10:1-19:2
1 Ænd to-somne ge-cheigde his twelf leorning-cnihton. he sealde heom unclænre gaste anweald. þæt hyo adrifen hyo ut & helden adle & ælche untrumnysse.
2 Þis sende soðlice þare twelf apostle namen. Se forme ys symon þe is ge-nemned petrus. & Andreas his broðer. Iacobus zebedei. & Iohannes his broðer.
3 Philippus. & Bartholomeus. & thomas. & Matheus publicanus. & Iacobus alphei. & Taddeus.
4 Symon chaneus. & Iudas scarioth. þe hine be-læwde.
5 Þas twelf se hælend sende heom be-bydende & cweðende. ne fare ge on ðeode weig. & ne gä ge innan samaritane ceastre.
6 ac gað ma to þam scepan þe for-wurdon isræle hywrædene.
7 Se Hælend cwæð to his leorning-cnihten gað & bodieð cweðende þæt heofene riche geneohlæceð.
8 Hæled untrume. ä-weccheð deade. clænsieð hreofle. drifeð ut deofle. ge on-fengen to gyfe. sylled to gyfe.
9 næbben ge gold ne selfer ne feoh on eowren bygerdlen.
10 ne cod on weige. ne twa tunekan. ne ge-scy. ne gyrde. soðlice se wercta is wurðe his metas (sic).
11 On swa hwilce burh oððe ceastre swa ge ingað. acsiað hwa sy wurðe on þare. ænd wuniað þær oð ge ut-gan.
12 þanne ge ingan soðlice on þæt hus greteð hyt cweðende. syo sibban þisum huse.
13 & gyf þæt hus witodlice wurðe byeð. eower sib cymð ofer hit. Gyf hyt soðlice wurðe ne byð. eower sibbe to eow gecherreð.
14 And swa hwa swa eow ne underfehð. ne owre spraece ne gehyreð. þanne ge ut-gan of þam huse oððe of þare ceastre. ä-scakeð þæt dust of eowren foten.
15 Soðlice ic eow segge acumendlicre beoð sodome lande & gomorre on domes daig þane þare cestre.
16 Nu ich eow sænde swa scep onmang wulfen. beoð eornestlice gleawe swa næddren. & bylehwitte swa culfren.
17 warniað eow soðlice fram mannen. hyo selled eow soðlice on ge-moten & swingað eow on heora ge-somnenga.
18 & ge beoð ge-lædde to demen. & to kyningen. for me. to heora dome & þeodon.
19 þonne be-læweð sylled eow. Ne þenche ge hu oððe hwæt ge sprecan. eow beoð ge-seald soðlice on þare tyde hwæt ge spræken.
20 ne synde ge na þe þær sprecað. ac eowres fæder gast þe sprecð on eow.
21 Soðlice se broðer sylled his broðer to deaðe & fæder hys sune. & bearn arisað on-gen mages. & to deaðe hyo fordoð
22 & ge beoð on hatigunge eallen mannen for minen namen. Soðlice se þurh-wuneð oð ende se beoð hal.
23 Þonne hyo eow ehtað on þisse berig. fleoð on oðre. Ænd þanne hyo eow on þare ehtniað fleoð on þa þridden. Soðlice ic eow segge ne be-fare ge israele burgan ær þan þe mannes sune cume.
24 Nis se leorning-cniht ofer his lareow. ne þeow ofer hys hlaford.
25 ge-noh beoð soðlice þam leorning-cnihte þæt he beo swilce his lareow. & þeow swilce his hlaford. Gyf hy þas hyrdes fæder belzebub clypodon mycele swiðer hyo eow clepiað.
26 eornestlice ne ondræde ge hyo. Nis soðlice nan þing dihle þæt ne wurð geswuteled. ne nan þing ge-hyð þæt ne wurð geopened.
27 Þæt ic segge eow on þeostre. seggeð hyt on lihte. & þæt ge on eare ge-hyreð bodyað [Note: bodiað, alt. to bodyað. ] uppon hrofen.
28 & ne on-drædon ge þa þe owre lichamen of-sleað. ne mugen hyo soðlice þa sawle of-slean. ac on-drædeð ma þanne þe maig sawle & lic-hamen for-don on helle.
29 Hu ne be-chypeð hyo twegan sparewon to panige. & an of þam ne befalð on eorðen buton owren fæder.
30 Ænd soðlice ealle eowres hæfdes lockes synd ge-tealde.
31 Ne ondræde ge ge synd selren þanne manega sparewan.
32 Ælcne eornestlice þe me kyð be-foren mannen. ic kyðe hine be-fore mine fæder. þe on heofene ys.
33 Se þe me wið-sæcð be-foran mannen. & ic wið-sake hine be-foran mine fæder. þe on hefene ys.
34 Ne wene ge þt ic come sybbe on eorþan to sændenne. ne com ic sybbe to sendenne ac swurd.
35 Ich com soðlice man äsundrian on-gen his fæder. & dohter on-gen hyra moder. & snore on-gean hire swegre.
36 & mannes fynd hys ge-husan.
37 Se hælend cwæð to hys leorning-cnihten se þe lufeð fæder oþþe moder mä þonne me. nys he me wurþe. & se þe lufeð sune oððe dother swiðere þanne me. nys he me wurðe.
38 & se þe ne nymð his cwelminge. & felh me nys he me wurðe.
39 Se þe met hys sawle se for-spilð hyo. & se þe for-spylð his sawle for me he ge-met hyo.
40 Se þe eow under-fehð. he under-fehð me. & se þe me under-fehð. he under-fehð þane þe me sente.
41 Se þe under-fehð witegan on witegena name. he on-fehð witegena mede. Ænd se þe underfehð rihtwisne on rihtwises namen. he on-fehð rihtwises meden.
42 & swa hwilc swa syld ænne drinc chealdes wæteres änan þissa lytlera manne on leorning-cnihtes naman. soð ic segge eow ne amerð he his mede.
Matthew 11:1-19:2
1 & hit wæs geworðen þa se hælend þis ge-endyde hys twelf leorning-cnihtes be-beodende. hë for þanen þæt he lærde & bodede on heora burgan.
2 Ða Iohannes on benden ge-hyrde cristes weorc. þa sente he to hym twegen. his leorning-cnihtes.
3 & cwæð. Eart þu þe to cumene ert. oððe we oðres sculon abyden.
4 Se hælend answerede & cwæð to heom. gað & kyðað iohanne. þa þing þe ge ge-hyrden & ge-seagen.
5 Blinde ge-seoð. healte gað. hrefle synd aclensede. deafe ge-hereð. deade arisað. þærfen bodigeð.
6 & eadig ys se þe ne swicð [Note: MS. swicd. ] on me.
7 Ða hyo ut-eoden soðlice þa on-gan se hælend seggen be Iohanne. & cwæð to þam menige. hwi eode ge ut on wæsten geseon winde aweged reod.
8 oððe hwi eode ge ut ge-seon man hnescen certlen ge-scridne. Nu þa þe sind hnescen certlen ge-scridde senden on kynges husen.
9 Ac hwæt geode ge ut witegan to ge-seon. ic eow segge eac mare þanne witegan.
10 þes is soðlice be þam awriten ys. nu ich sænde minne ængel be-foran þine anseone. se þe gerewað þinne weig beforen þe.
11 Soðliche ich eow segge ne aras be-twux wifen bearnen mare Iohanne þan fulluhtere. Soðlice se læsse ïs. is on heofene riche hym mare.
12 Soðlice fram iohannes dagen fulluhteres oð þis. heofene rice þoleð nead [&] strece nymað þæt.
13 Soðlice ealle witegan & lage. witegedan oððe iohannes.
14 & gyf ge willeð ge-lyfan he is helias þe to cumene ys.
15 se þe earan hæbbe to geherene ge-hyre.
16 Soðlice hwam telle ic þas cneornysse geliche. heo is gelich sittendon cnapen on foretige þa rymað to heora efenlicon.
17 & cweðeð. we sungen eow. & ge ne fricodon. & we cwyddun & ge ne weapan.
18 Soðlice iohannes com ne etende ne drinkende. & hyo cwæðan he hafð deofel-seocnysse.
19 Mannes sunu com etende & drinkende & hyo cweðeð. her is ætul man & win-drinkinde. manfulre & synfulre freond. & wisdom ys gerihtwiseð fram heora bearmen (sic).
20 Þa on-gan he hysfan þa burga on þam wæren gedon manega his mænega. for-þan þe hy ne deden deadbote.
21 Wa þe corozaim. wa þe bethsaida. for þam gyf on tyro & sydon wæren ge-done þa manige þe syndde don on eow. ge-fern hyo deden deadbote on hæren & on æscan.
22 Þeah ic segge ync tyre & sydonie byoð for-gyfendlicur on domes daig þanne eow.
23 Ænd þu capharnaum cweðst þu byost þu up-ahafan oððe heofone. ac þu niðer wurst oð helle. For-þan gyf on sodome lande wæren gedone þa manega þe gedone synd on þe. witodlice hyo wunedon oð þisne dayg.
24 Þeah-hwaþere ich segge eow þt sodome-wäre lande. beoð forgefendlichre on domes daig þanne þe.
25 Se hælend cwæð &sweriende. Ich andette þe drihten. heofenes & eorþan. þu þe byheddest þas þing fram wisen & gleawun. & onwruge þa litlingan.
26 Swa fæder for-þan hyt wæs swa ge-cweme be-foran þe.
27 Ealle þing me synde ge-sealde fram mine fæder. & nan man ne kan þanne sune buto se fader. ne nan man ne kan þanne fæder bute se sune. & þam þe se sune wile unwregan.
28 Cumeð to me ealle þa þe swinkeð & ge-seamede synd. & ich eow ge-blissige.
29 Nemeð min göc ofer eow. & leornigeð æt me. for-þam ich eom bylehwit & eadmod on heortan. & ge ge-metað reste owren sawlen.
30 Soðlice min goc is winsum & min berðene is leoht.
Matthew 12:1-19:2
1 Se hælend for on reste-daig ofer ækeres. soðlice his leorning-cnihtes hyngrede. & hyo on-gungen (sic) plockien þa ear & etan.
2 Soðlice þa þa sunder-halgen þæt ge-seagen. hyo cwæðen to hym. Nu þine leorning-cnihtes doð þæt heom alyfed nys. resten-dagen to donne.
3 Ænd he cwæð to heom. ne redde ge hwæt dauid dyde þa hine hyngrede. & þa þe mid him wæren.
4 hu he in-eode on godes huse. & æt þa offrung-hlafes. þe næren him alyfde to etene ne þam þe mid hym wæron. buten þam sacerdan anen.
5 oððe ne rædde ge on þare lage þt þa sacerdas on reste-dagen on þam temple gewemmed þanne reste-dayg & synden buton leahtre.
6 Ic segge soðlice eow. þæt þes ys mærre þanne þæt temple.
7 Gyf ge soðlice wisten hwæt ys. ic wille mildheortnysse & na on-sægdnysse ne ge-nyþerede ge æfre unscyldyge.
8 Soðlice mannes sune is eac restes dayges hlaford.
9 Þa se hælend þanen for. he com in to heore samnunge.
10 Þa wæs þær an man se hæfde for-scrunkene hand. & hyo acsoden hine þus cweðende. Is hit alefð to hælen on reste-dagen. þæt hyo wrehton hine.
11 He saygde heom soðlice hwilc man is of eow þe hæbbe an sceap. & gyf þæt afalð reste-dayge on pyt. hu ne nymð he þæt & hefð hit up.
12 Witodlice mycele ma. mann ys sceape betera. witodlice hyt ys alyfed on reste-dagen wel to donne.
13 Þa cwæð he to þam men. aþene þine hand. & he hyo aþenede. & hyo wæs hal geworðan. swa sye oðer.
14 Ða sunder-halgen geoden þa ut soðlice & worhten ge-þeoht ongen hine hu hyo hine for-spildon.
15 Se hælend soðlice [Note: MS. sodlice. ] þæt wiste & ferde þanon. & hym fylgde mycele mænigeo. & he helde hyo ealle.
16 & be-bead heom þæt hyo hyt nanen men ne saygdon.
17 Þæt wære gefylled þæt gecweðen wæs þurh ysaiam. þanne witegan. þus cweðende.
18 Her ys min cnape þane ich ge-cheas min ge-corene of þam wel gelicode minre sawle. Ich äsette minne gast ofer hine. & dom he bodeð þeodum.
19 Ne flït he. ne he ne hrimð ne nan man ne gehyrð hys stemne on stræten.
20 To-cwyceð hreod he ne for-brett. & smekende flex he ne adwæscð. ær þam þe he awurpe dom to sige.
21 & on his name þeodan ge-hihtað.
22 Þa wæs him broht an deofel-seoc man se wæs blind & dumb & he hine hælde swa þæt he spæc & geseah.
23 & þa menigeo ealle wundredon & cwæðen. Cweþe we ys þes dauiðes sune.
24 Soðlice þa þa sinder-halgen þis ge-hyrden þa cwæðen hyo. Ne drifð þes deofle ut buton þurh beelzebub deofle ealdre.
25 Se hælend soðlice wiste heora ge-þankes. & cwæð to heom. Ælch riche þe byð twyræde on hym sylfen beoð to-worpen. & ælc ceastre oððe hus þe byoð wiðerweard ongean hyt sylf. hit ne stent.
26 And gyf se deofel adrif ut þanne deofel hyo byð to-dælde. hu maig þanne hys rice standen.
27 & gyf ich þurh beelzebub adrife ut deofele. þurh hwane adrifð eowre bearn. for-þan hyo sylfe beoð owre demen.
28 Gif ic soðlice on godes gaste awurpe deofel. witodlice on eow be-cumeð godes riche.
29 Oððe hu mæg man ingan on stranges hus. & his fate hine be-refian bute he ge-binde ærest þane strangen. & þanne hys hus bereafian.
30 Se þe nys mid me he is on-geanes me. & se þe ne gadereð [Note: MS. gadered. ] mid me he to-wyrð.
31 For-þan ich segge eow. ælc senne & bismer-spræce byð for-gyfen mannum. Soðlice þas halgan gastes bysmer-spræce ne byð for-gefen.
32 & swa hlyc swa cweð word on-gen mannes sunu him byð forgefen. Se þe soðlice cweð on-gen haligne gast. ne byð hit him for-gefen. ne on þissere werolde. ne on þare to-wearden.
33 Oððe wircað god treow & his wæstme godne oððe wyrcað yfel treow & his wæstme yfelne. Witodlice be þam wæstme byð þæt treow on-cnawen.
34 La ge næddrene cynrin. hu mugen ge göd spræcen. þanne ge senden yfele. Soðlice on þare heortan willan se muð spæcð.
35 god mann soðlice of goden gold-horde bringð god forð. & yfel man of yfele gold-horde bringð yfel forð.
36 Soðlice ich segge eow. þt ælc ydel word þe man sprecað. hyo agyldeð [Note: MS. agylded. ] scad be þam on domes daige.
37 Soðlice of þinen worden þu byst rihtwised. & of þinum worden þu byst ge-niþored.
38 Ða andswereden him sume þa bokeres. & þa sunder-halgan. þus cweðende. Lareow we willeð sum taken of þe ge-seon.
39 he andswerede hem & cwæð. yfel cneorys & for-lier [Note: MS. for-her. ] secheð tacne. & hyre ne beoð nan taken geseald buton ionas taken þas witegan.
40 Witodlice swa swa ionas wæs on þas hwæles innoðe þreo dages & þreo niht. swa beoð mannes sune on eorðan heortan þreo dages & þreo niht.
41 Niniueissce weres ariseð on dome mid þisse cneornysse & hyo niðeriað hyo. for-þan þe hyo dyden dead-bote on Ionases bodiunge. & þes ys mare þanne Ionas.
42 Suð-dæles cwen arist on dome mid þisse cneornisse. & hyo ge-niðeriað hyo forþam þe hyo com fram landes ge-mærum to ge-heren salomones wisdom. & þes ys mare þanne salomon.
43 Soðlice þonne se un-clæne gast ut-fareð. fram menn he gæð geond drege stowa sechende reste. & he ne ge-met.
44 þanne cweð he. ic gecherre on min hus þanen ic ut-eode. & cumende. he ge-met hyt emtig ge-clænsed mid besmum & gefratewed.
45 Þonne gað he & hym to-genimð sefen oðre gastes wyrse þonne he. & ingangende hyo eardigeð þer. & þanne wurðeð þas mannes ytemesten werse þonne þa ærran & swa byð þisse werstan cneornysse.
46 Þa he þas þing þa geat spæc to þam mænege. þa stod his moder & his ge-broðra þær-ute secende spæcen to hym.
47 Soðlice þa cwæð sum to him. Witodlice þin moder & þine ge-broðre standeð þærute þe sechende.
48 & he andswerede hym seggedden & cwæð. Hwilc ys moder. & hwilce sende mine gebroðre.
49 & he aþenede his hand on his leorning-cnihtes. & cwæð.
50 Witodlice swa hwylc swa wercð mines fader willan þe on heofene is. he ys min broðer. & min swustor. & min moder.
Matthew 13:1-19:2
1 On þam dayge þam hælende ut-gangenden of huse he sæt wið þa sæ.
2 & michele menigeo wæren ge-samnode to hym. swa þæt he eode on scyp & þær sæt. & eall syo menigeo. stod on þam waruðe.
3 & he spæc to heom fele on bispellen cweðende. Soðlice ut-eode se sæwere hys sæd to sawenne.
4 & þa þa he seow. sume hye feollen wið weig. & fugeles comen & æten þa.
5 Soðlice sume feollen on stænette þær hyt næfde mychele eorðan. & rædlice up-sprungen for-þan þe hyo næfdon þare eorðan deopan.
6 Soðlice up-sprungenre sunne hyo adruwedon & for-scrunken. for-þam þe hyo næfdon wyrtrum.
7 Soðlice sume feollen on þornen. & þa þornes weoxan & for-þrysmedon þa.
8 sume soðlice [Note: MS. sodlice. ] feollen on gode eorðan. & sealden wæstme. sume hundred-fealde. sum syxtig-fealde. sum þrittig-fealdne.
9 Se þe hæbbe earan to ge-herenne ge-here.
10 & þa genehlahten his leorning-cnihtes & cwæðen to hym. For-hwi spæcst þu to heom mid byspellen.
11 Ða answerede he heom. for-þan þe eow ys ge-seald to witene heofene riches geryne. & heom nys na ge-seald.
12 Soðlice þam þe hafð him beoð ge-seald. & he hæfð. soðlice se þe næfð. & þæt he hæfð him beoð æt-broden.
13 For-þam ic spece to heom mid byspellen. for-þam þe lokiende hyo ne geseoð. & ge-herende hyo ne ge-hereð. ne ne on-geteð
14 þæt on heom sy ge-felled ysaias gewitegung. Of ge-hernysse ge geheorað. & ge ne ongyteð [Note: MS. ongyted. ] . & lokiende ge ge-seoð. & ge ne ge-seoð.
15 Soðlice þises folkes heorte. is aherd. & hyo hefylice mid earen ge-hyrden. & heora eagen be-clysdon. þe læs hye afre mid eagen ge-seagen. & mid earan ge-hyrdon. & mid heortan on-getan. & syon ge-cherde. & ic hyo ge-hæle.
16 Soðlice eadygen synd eowrum eagen for-þam þe hyo ge-seoð. & eowre earan forþam þe hyo ge-herað.
17 Soðlice on eornestlice ic eow segge þæt manega witegan & rihtwise ge-wilneden þa þing to ge-seonne þe ge ge-seoð. & hyo ne ge-seagen. & ge-hyran þa þing þe ge ge-hyrað. & hyo ne ge-hyrdon.
18 Ge-hyre ge soðlice þa sawenden byspellen.
19 Ælc þare þe godes word gehyrð & ne ongyt þanne cymð deofel & bereafað þæt on hys heortan asæwen is. þæt is se þe on þanne weig ä-sawen is.
20 Soðlice se þe ofer stan asawen is. þæt is se þe þæt godes word ge-hyrð & hrædlice þæt mid blisse onfegð.
21 Soðlice hit næfð þanne wertrum on him ac is hwilwendlic. Geworðenre gedrefendnysse & ehtnysse for þam worde rædlice hyo beoð ge-untreowsede.
22 Soðlice þæt þe asawen is on þornen. þæt ys se þe þæt word ge-hyrð. & þanne geornfulnisse þisse worlde. & leasunge þissere worlde welen forþresmiað. þæt word. & hit is buten wæstme ge-worðen.
23 Soðlice þæt þe asawen wæs on þæt gode land þæt is se þe þæt word ge-herð. & on-gyt. & þane wæstme bringð & þonne deð sum hund-fealdne. sum sixtig-fealdne. sum þrittig-fealdne.
24 He rehte heom þa þa oðerne byspel & þus cwæð. heofene riche is ge-worðen þam men gelic þe seow god sæd on his akere.
25 Soðlice þa þa men slepen. þa com hys feonda sum & ofer-seow hit mid coccle on middam (sic) þam hwæte & ferden (sic) þanen.
26 Soðlice þa syo wert weox & þanne wæstm brohte þa atewede se coccel hine.
27 þa eoden þas hlaferdes þeowas. & cwæðen. Hlaford hu ne seowe þu god sæd on þinen akere. hwanen hafde he coccel.
28 þa cwæð he. þæt dyde unhold man. þa cwæðen þa þeowas. wilt þu we gað & gaderieð [Note: MS. gaderied. ] hyo.
29 þa cwæð he ne se þe læs ge þanne hwate awertwalien. þanne ge þanne coccel gaderiað.
30 Læteð ayþer wexan oððe riptiman. & on þam riptiman ic segge þan riperen gaderiað ærest þanne coccel & bindeð [Note: MS. binde ] sceaf-mælen to for-bærnenne. & gaderiað [Note: MS. gaderiad. ] þane hwæte in-to mine berne.
31 He rette heom þa get oðer bispell þus cweðende. heofena rice is ge-worðen gelich senepes corn. þæt seow se man on hys akere.
32 þæt ys alre sæde læst. Soðlice þanne hyt wexað hyt ys alre wyrte mæst. & hyt wurð treow. swa þæt heofene fugeles cumað & eardigeð [Note: MS. eardiged. ] þær on his bogen.
33 He spræc to heom oðer byspell & þus cwæð. heofene riche is ge-lic þam beorman þonne þæt wif onfeng & be-hydde on þrem gemitten melewes oð þæt hyt wæs eall ahafan.
34 Ealle þas þing se hælend spæc mid byspellen to þam weredum. & nan þing ne spæc he buton byspellen.
35 þæt wære ge-fylled þas witegan cwide. Ic untyne minne muð mid bispellen. ich bodige digelnysse fram midden-eardes ge-setnysse.
36 He for-let þa þa menigeo. & com to his inne. & þa ge-neahlahten to hym his leorning-cnihtes & cwæðen. A reche üs þæt bispell þas hwætes & þas coccles
37 þa andswerede he heom. se þe seow þt gode sæd se is mannes sune.
38 Soðlice se aker is þis midden-eard. þæt gode sæd þæt synden þas heofenlican rices bearn. Se coccel synde soðlice þa manfulle bearn.
39 Se unholde man se þe þane coccel seow þt is deofel. Soðlice þt rip ys weorlde endunge. þa riperas sende englas.
40 Eornostlice swa swa se coccel byð ge-gadered & mid fere for-berned [Note: MS. forberneð. ] swa beoð on werolde ændunge.
41 mannes sune sent his ængles & hyo gaderiað of hys riche ealle gedrefednysse & þa þe unriht-wisnesse wercheð [Note: MS. werched. ]
42 & asendeð hyo on fyres ofen þær byð wop & toðe gritbitung (sic)
43 þanne scineð [Note: MS. scined. ] þa rithwisa swa swa sunne on heora fæder riche.
44 Heofene rice is ge-lic gehydden gold-horden. on þam akere þanne be-bit (sic) se man þe hine fint & for hys blisse gæð. & silð æll þæt he hæfð & ge-beið þanne Aker.
45 Eft is heofene riche gelic þam mangere þe sohte þt gode meregrot
46 þa he funde þt an derwurðe mere-grot þa eode he & sealde all þæt he ahte & bohte þæt meregrot.
47 Eft ys heofene rice ge-lic. asende nytte on þa sæ. & of ælche fyskenne gaderiende.
48 þa hyo þa þæt nyt up-atugen & sæten be þam strande. þa ge-curen hyo þa goden on heora fate. þa yfele hy atorfedon ut.
49 Swa beoð on þissere worulde endunge. þa ængles fareð [Note: MS. fared. ] . & asyndrieð ða yfele of þare godere midlene.
50 & a-wurpeð hyo on þas feres ofen. þær byð wop & toke (sic) gristbyting.
51 ongete ge ealle þas þing. þa cwæðen hyo, witodlice we hyt on-getað.
52 þa sægde he heom. for-þan is ælc læred bokere on heofene riche ge-lic þam heordes ealdre þe forð-bringð of hys gold-horde nywe þing & ealde.
53 Ænd hyt wæs geworðen þa se hælend ge-endode þas byspell. þa ferde he þanon.
54 & þa he com to hys earde he lærde hyo on heora samnungen swa þæt hyo wundredon & cwæðen. hwanen ys þisum. þes wisdom & þis maigen.
55 Witodlice þes is smiðes sune. & hu ne hatte his moder MARie & hys broðra iacob & ioseph. & symon & iudas.
56 & hu ne synd ealle hys swustre mid us. hwanen synðon þisen ealle þas þing.
57 & hyo wæren untreowsede [Note: MS. untweowsede. ] on him. Ða soðlice saigde se hælend heom. nis nan witege buton wurðscipe bute on hys earde. & on his huse.
58 & he ne worhte þær manega mænege [Note: read mægene. ] buto for heora ungeleaffulnysse.
Matthew 14:1-19:2
1 On þare tide ge-herde herodes se feorþan dæles rice þas hælendes hlysan.
2 & þa sægde he his cnihten. þes is iohannes se fulluhtere þe ic be-heafdede he aras of deaðe. & for þam synde þas wundre gefremede on him.
3 Soðlice herodes nam Iohannem & ge-band hine. & sette on cwarterne. for þam wife herodiade philippus his broðor.
4 Iohannes him sægde. nis þe alyfed hy to wife to hæbbenne
5 & þa þe he hine of-slean wolde he adrede him þæt folc for þam þe hyo hafdon hine for ænne witege.
6 Ða on Herodes gebyrd-dayge. tumbede þær herodiadisse dohtor be-forem (sic) hym & hit likede herode.
7 Ða be-het he mid aþe hire to gyfene swa hwæt swa hyo hine bæde.
8 Ða cwæð hyo. fram hire moder ge-meneged. Syle me on anen disce Iohannes heafed þas fulluhteres.
9 Ða wæs se kyng unbliðe. for þam aþe. & for þam þe him sæten mide.
10 & he asende þa & be-hæfdede iohanne on þam cwærterne.
11 & man brohte þa his heafod on anen disce. & sealde þam maidene. & þæt maiden hire moder.
12 Ænd þa ge-neahlahten his leorning-cnihtes & namen his lichame. & be-berigedon hine. & coman & kyddan hit þam hælende.
13 Þa se hælend þæt ge-hyrde þa ferde he þanen on-syndron on anum scype. & þa þa gangendon manigeo þt ge-hyrdon hyo felgdon hym of þam burgen.
14 & þa he þanen ferde. he ge-seah mycele menigeo. & he heom ge-miltsede & ge-hælde þa untruman.
15 Soðlice þa hyt wæs æfen ge-worðen. him to neahlahton hys leorning-cnihtes & him to cwæðen. Ðeos stowe is weste & time ys forð agan. for-læt þas mænigeo þæt hyo faren in-to þas burgen. & heom mëte byggen.
16 Ða cweð se hælend to heom. næbbeð hyo neode to farene sylle ge heom etan.
17 Ða andswereden hyo we næbbeð her buton fif hlafes. & twegen fixsas.
18 Ða cwæð se hælend. bringeð me hider.
19 Ænd þa he het þa mænigeo ofer þt gærs sitton. & he nam þa fif hlafes & twegen fixas. & be-seah on þonne heofene & bletsode. Bræc þa þa hlafes & sealde hys leorning-cnihten. & hyo þam folce.
20 & hyo æten ealle. & wæren ge-fylde. & hyo namen þa lafe twelf wylien fulle. þare britsene.
21 Soðlice þare etendra ge-tel wæs fif þusenda weran. buton wifan & childon.
22 Ænd þa sona het se hælend his leorning-cnihtas on scyp astigan. & to-foram (sic) hym faren ofer þanne muþun. oð ðæt he þa mænigeo for-lete.
23 Ænd þa he hyo for-læten hafde. he eode on þanne munt. & hine þær ane ge-bæd. Soðlice þa hyt æfen wæs he wæs ana þær.
24 Witodlice wæs þæt scyp of yþum to-torfod. for-þan þe hit wæs strang wind.
25 Þa com se hælend embe þane feorþan ancred (sic) to heom ofer þa sæ gangende.
26 Þa hyo ge-seagen þæt hyo wurðon þa gedrefde. & for þam eige cleopoden & cwæðen þus. Soðlice hit is scinlac.
27 Ða spræc se hælend. & cweð. hæbbeð ge-leafan. ich hit eom nellen ge eow on-dræden.
28 Ða andswerede hym petrus. & cwæð. Drihten gyf þu hit ert. hat me cuman to þe ofer þas watere.
29 Þa cwæð he. cum to me. Ða eode petrus of þam scype ofer þæt wæter. þæt he to þam hælende come.
30 Þa he ge-seah þanne strange wind he him on-drædde. Ða he warð gedofon he cweð. drihton ge-do me halgan.
31 And þa rædlice he ge-feng hyne & þus cwæð. litles ge-leafenes hwi tweonodost þu.
32 & þa hy wæren on scype ge-swac se wind.
33 Soðlice þa þe on þam scype wæron comen & to him ge-bædon & þus cwæðen. Soðlice þu ert godes sune.
34 & þa hyo ofer-seigledon hyo comen on þæt land genesareth.
35 & þa þæt folc hine ge-cneow hyo sentten geond eall þæt land. & brohton to him ealle untrume.
36 & hine bædon. þæt hyo hwure-þinge hys reafes fned æt-rinen. & swa hlylce (sic) hys æt-rinen. wurðen hale.
Matthew 15:1-19:2
1 Ða comen to him fram ierusalem þa bokeras. & þa fariseisse. & cwæðen.
2 Hwi for-gymeð þine leorningcnihtas ure ealdran læge. ne þweað hy heore handen þanne hye mette þiggiað.
3 Þa andswerede se hælend heom. & hwi for-geme ge godes bebod for eowre lage.
4 witodlice god cwæð. wurþe þinne fæder & þine moder. & se þe weregeð his fader & his moder swelte he deaðe.
5 Soðlice ge cweðeð [Note: MS. cweðed. ] swa hwilc swa sægð his fader & his moder. swa hwilc lac swa of me is fremeð [Note: MS. fremed. ] þe.
6 & ne wurðiað [Note: MS. wurðiad. ] fader & moder. & ge for naht dydon godes be-bod for eower lage.
7 La liceteras wel be eow witegede ysaias se witega. þa he cweð.
8 þis folc me mid welerum wurðað. & heora heorte is feor fram me.
9 butan intingan hio me wurðiað [Note: MS. wurðiad. ] . & læreð [Note: MS. læred. ] manna lare.
10 & he þa þam manigen to-gædere clypedon þus cwæð. ge-hyreð & on-gyteð.
11 ne be-smit þanne man þæt on hys muð gæð. ac hine be-smït þæt of hys muþes heorte gæð.
12 Þa ge-neahlahten his leorning-cnihtas hym & cwæðan. Wast þu þt þa fariseiscan synde gedrefede þisen worden gehyrden.
13 Ða andswerede he heom ælc plantung þe min heofenlice fæder ne plantode byoð awyrt-waleð (sic).
14 Lateð hy. hy sinden blinde. & blindere ladtewes. Se blinde. gyf he blindne læt. hyo falleð bege on ænne pett.
15 Ða andswerede him petrus & cwæð. areche us þis bispel.
16 Þa andswerede he hym. & synd ge geot buton andgytte.
17 Ne on-gyte ge. þæt all þæt on þanne muð gæð. gæð on þa wambe. & byð on forðgan asended.
18 Soðlice þa þing þe of þam muðe gað cumeð of þare heorte. & þa besmitað þanne mann.
19 Of þare heorte cumeð þa yfele þankes. manslehtes unriht-hameðe. forleira. stale. lease gewitnesse. talliche word.
20 Ðis synde þa þing þe þanne man be-smyteð. Ne be-smyt þanne man þah he unwesscena hande ëte.
21 Ænd þa ferde se hælend þanen on tyrisce. & sydonisse endes.
22 & efne of þa chananeisscen gemæron clypede sum wif & cwæð. Drihten dauides sunu ge-miltse me. min dohter ys yfele mid deofle ge-dreht.
23 Þa ne ge-andswerede he hire. ða ge-neahlahton his leorning-cnihtas ænd hym to cwæðen. for-læt hyo for-þan hyo clypað æfter us.
24 Ða andswerede he. ne eom [Note: MS. com. ] ich asend buton to þam scepan þe for-wurðen of israele huse.
25 Ða com hyo & hyo to hym ge-bæd. & þus .[quoth]. Drihten ge-fylst me.
26 Ða cwæð he. nis hit na god þt man nyme beornan hlæf. & hunden weorpan.
27 Ða cwæð hyo. Drihton þæt ys soð. Witodliche þa hwelpas æteð þa cruman þe of heora hlaferdes beodan falleð.
28 Ða andswerede drihten hyre. Eala þu wif mychel is þin ge-leafe. ge-wurðe þe eall swa þu wille. & þa of þare tide wæs hire dohter hall geworðen.
29 Ða se hælend þanen ferde. eft he com wið þa galileisscan sæ. & ästah on þanne munt. & þær sæt.
30 Þa genehlahten him to michele menige hæbbende mid heom manega healte & blinde & samhale & manega oðre. & aleigdon to hys foten. & he ge-hælde þa.
31 þæt þa maniga wundredon ge-seonde. dumbe spekende. healte gangende. blinde ge-seonde. & hyo marseden israele god.
32 Þa cwæð se hælend to-gadere ge-clypedon his leorning-cnihton. Ðisse manigeo ich gemiltsige for-þan hyo ðry dages mid me wunedon. & hyo næbbeð hwæt hyo eatan. & ich hyo nelle festende for-læten. þi-læs hyo on weige teorian.
33 Ða cwæðen hys leorning-cnihtes. hwær nime we swa fele hlafe on þis westene þt we gefyllen swa mychele manigeo.
34 Þa cweð he. hu fele hlafe hæbbe ge. Ða cwæðen hyo. Seofona & feawe fisca.
35 Ænd he be-bead þa. þæt syo manigeo sæte ofer þare eorðan.
36 Ænd he nam þa. þa seofe hlafes. & þa fixsas. & bræc. & sealde his leorning-cnihten. & hyo sealden þam folke.
37 & hyo æten ealle. & wæren ge-fyllede. & þæt to lafe wæs of þam broccan hyo naman seofan wilian fulle.
38 Witodlice þa þær æten wæren feower þusend manne buton childen & wifen.
39 & he for-let þa þa manigeo & eode on scyp. & com on þa ændes magedon.
Matthew 16:1-19:2
1 & þa ge-nehlahten him to pharisei & saducei. & costned & beedden hine [Note: MS. beed hine den (over erasure). ] þt he heom sum taken of heofene äteawede.
2 Ða andswerede he heom & cwæð. On æfen ge cweðeð to-morgen hit beoð smolt weder. þis heofene is read.
3 & on morgen ge cwedeð to-daig hit beoð reu [Note: MS. ren. ] weder. þeos lift scinð un-wederliche. nu cunne ge to-cnawen heofenes heow. witodlice ge ne mugen witen þare tide tackne.
4 Seo yfele cneorys. & unriht-hamende tacne secð & hire ne beoð ge-seald bute ionases tacne þas witege. & þa ferde he & heom for-lëët.
5 & his leorning-cnihtes comen ofer þanne muþan. & hyo for-gæten þæt hyo hlafes naman.
6 & þa sægdon he. gymeð & warniað eow fram þam bearman fariseorum & saduceorum.
7 þa þohten hyo be-twux heom & cwæðen. nimen we hlafes mid üs.
8 Ða se hælend wiste heore þankes he cwæð to heom. hwæt þence ge be-tweox eow. litles ge-leafan. þæt ge hlafes næbbeð
9 ne understande ge gyt ne ne ge-þenceð þare fif hlafe & þare fif þusende manne. & hu fele wiliene ge naman?
10 & þare seofe hlafen. & fewer þusende manne. & hu fele wilian ge namen?
11 Hwi ne on-gyte ge geot þæt ich ne saigde be hlafe warniað [Note: MS. warniad. ] eow fram þam beorman fariseorum & saduceorum.
12 þa on-gæten hy þt he ne sæde warniað fram hlafe beorman ac fram lare fariseorum & saduceorum.
13 [Note: Uenit iesus in partes cesaréé philippi. H. R. ] Witodlice þa com se hælend on þa dæles cesarëë philippi. & axode hys leorning-cnihtes hwet seggeð [Note: MS. segged. ] menn þæt sy mannes sunu.
14 Ða cwæðen hyo sume Iohannen þanne fulluhtere. sume heliam. sume ieremiam. oððe an þare witegan.
15 Ða sæide he. hwæt segge ge þæt ich syo.
16 Ða andswerede hym petrus. Þu eart þas lefiendes godes sunu.
17 þa andswerede hym se hælend. eadig ert þu simon culfran bearn. for-þan hyt þe ne openeð ne un-wreag flæsc ne blod ac min fader þe on heofene ys.
18 & ich segge þe þæt þu ert petrus. & ofer þisne stan ich ge-tymbrie mine chyrcan. &. helle gate ne magen on-gean þa.
19 Ænd þe ich sylle heofena riches kaigen. & swa hwæt swa þu ofer eorþan gebindast. þæt beoð on hefene gebundon. & swa hwæt swa þu un-bindst on eorþan. þt beoð unbundon on heofene.
20 [Note: Ascendens iesus ierosolimam assumpsit duodecim discipulos suos & ait illis Ecce & cetera. H. R. ] Þa bebead se hælend hys leorning-cnihtes þæt hyo nanen men ne sæden þæt he wære hælend crist.
21 Seððen he on-gan swutelian hys leorning-cnihten þæt he wolde faran to ierusalem. & fele þinge þolian fram yldren & bokeren. & ealdor-mannen. þara sacerda & beon of-slagen. & þridden daige arisen.
22 And þa ge-nam petrus hine on-sundren. & cweð to him. drihten ne ge-wurðe þæt.
23 þa be-seah he hine. & cwæð to petre. gang befte me sathanas. wiðer-ræde þu ert me. for-þan þu nast þa þing þe synd godes ac þa þe synde manne.
24 [Note: Si quis uult uenire post me abneget semetipsum. H. R. ] Ða sæde se hælend hys leorning-cnihten. Gif hwa wile felgian me. wiðsake hine selfne. & neme hys rode & me felgie.
25 Soðlice se þe wile his sawle ge-hæle ge-don he hio for-spille. & se þe wile hyo for me for-spille. se hyo fint.
26 hwæt fremað anigen men. þah he ealne middan-eard ge-strynieð [Note: MS. gescrynieð. ] gif he his sawle for-wyrð þolieð. Oððe hwilc ge-wrixl sylð. se man for his sawle.
27 witodlice mannes sunu ys to cumene on his fæder wuldre mid hys ænglen. & þanne agelt he æig-hwilcan be his agenen mede.
28 Soðlice ich segge eow sume synd her standende þe deað ne onberiað. ær hyo seoð mannes sune cumende on hys fæder riche.
Matthew 17:1-19:2
1 & æfter six dagen nam se hælend petrum & Iacobum & Iohanne his broðer. & lædde hyo on-sunder on enne heahne munt.
2 & he wæs geheoweð beforen heom. & hys ansiene scan swa sunne. & his reaf wæren swa hwite swa snaw.
3 ænd efne þa atywde moyses & elias mid him sprekende.
4 þa cwæð petrus to hym. drihten god is us her to beonne. gif þu wilt utan wercan her þreo earding-stowen. þe ane. moyses ane. & helie ane.
5 hym þa gët sprecende. & soðlice þa briht-welcan hyo ofer-scan. & þa efne com stefen of þam wolcne & cwæð. Her ys min leofe sunu. on þan me well ge-likað. ge-hereð hine.
6 & þa hye þis ge-hyrden his leorning-cnihtes hyo fellen on heora ansiene. & hym swiðe adredden.
7 He ge-neahlahte þa & hyo æt-ran & heom to cwæð. Ariseð & ne on-drædeð eow.
8 Þa hyo heora eagen up-ähofen ne geseagen hyo nanne buton þanne hælend sylfne.
9 & ða hyo of þa munte eoden se hælend heom be-bead. & þus cweð. Nanen men ge þis ne seggen ær mannes sune of deaðe arise.
10 And þa axoden hys leorning-cnihtes hine Hwet seggeð [Note: MS. segged. ] þa bokeres. þæt ge-berige ærest cuman heliam.
11 Þa andswerede he heom. Witodlice helias ys toward & he ge-edniwað ealle þing.
12 Soðlice ich eow segge þæt helïas com & hyo hine ne ge-cneowen. Ac hyo dyden embe hine swa hwæt swa hyo wolden. & swa ys mannes sune eac fram heom to þrowienne.
13 Þa on-geaten hys leorning-cnihtes þæt he hit saigde be iohanne þam fulluhtere.
14 Ænd þa he com to þare manigeo him to ge-nehlahten sume ge-byggenden cneowen to-foren him & cwæðen.
15 Drihten gemiltse minne sune. for-þan þe he ys wel-seoc. & yfel þoleð. oft he falð on fyr. & gelomlice on wætere.
16 & ich brohte hine to þinen leorning-cnihten. & hyo ne myhton hine hælen.
17 Ða andswerede he heom. Eale ge un-geleaffulle. & þweore cneores. hu lange byo ich mid eow. hu lange for-bere ich eow? bringeð hine to me hider.
18 Ænd þa þredde se hælend hine. & se deofel hine for-let. & se cnapa wæs on þare tide ge-hæled.
19 Þa ge-neahlahten his leorning-cnihtes to hym. & hym to cwæðen. digelice. Hwi ne mihte we hine ut-adrifen.
20 Ða cwæð he for heora ungeleaffulnysse. Soðlice on eornest ic eow segge. gyf ge hafden ge-leafan swa mycel swa senepes corn. & ge cwæðen to þissen munte. far heonen. þanne ferde he. & eow ne byeð anyg þing un-myhtig-lic.
21 Soðlice þis kyn ne beoð ut-adrifen buten þurh gebed & fæsten.
22 Ða hyo wunedon on galilea. þa cwæð se hælend. Mannes sune is to syllene on manne hande.
23 & hyo of-slað hine. & he arist on þam þriddan daige. Þa wurðon hyo þearle ge-unrotsede.
24 Ænd þa he com to kafarnaum. þa ge-neahlahton to petre. þa þet gafel namen. & þus cweðen. Eower lareow ne gylt he gafel.
25 þa cwæð he. gyse he deð. & þa he com in-to þam huse. þa cwæð se hælend. Hwæt þincð [Note: MS. þincd. ] þe symon. æt hwam nymeð [Note: MS. nymed. ] kyninges gafol. oððe toll. of hire bernen. hwæðer þe of fremden.
26 Ða cwæð he of fremden. Ða cwæð he. Eornestlice þa barn senden frie.
27 þah-hwæðere. þæt we hi ne [Note: MS. hine, with ne added above. ] unrotsige. gä to þare sæ. & werp þinne angel ut & nym þanne æreste fisc. & his muð ge-opene. þu finst ænne penig on him. nym þanne & syle for me & for þe.
Matthew 18:1-19:2
1 On þare tide geneohlahton his leorning-cnihtas to þam hælende. & cwæðen. Hwa wenst þu is eldre on heofene rice.
2 Ænd þa clypede se hælend enne geongling. & sette on heora midlen
3 & cweð. Soðlice ic segge eow. bute ge beon ge-cyrde & ge-worðenne swa swa litlingas ne ga ge on heofena riche.
4 Swa hwylc swa hine eadmet. swa þes litling. se ys mare on hefene riche.
5 Ænd swa hwilc swa enne þellicne litlyng on mine naman on-fegð se on-fegð me.
6 Soðlice se þe be-swicð ænne of þissen litlyngen þe on me ge-lyfeð [Note: MS. gelyfed. ] betere hym ys þæt an cweornstan syo to hys sweoran ge-cnyt. & sye be-sænced on sæs grund.
7 Wa þissen midden-earde þurh swikedomes. Neod ys þæt swicdomes cumen þeah-hwæðere wa þam men. þe swikedom þurh hine cymð.
8 Gyf þin hand oððe þin fot þe swikeð. acherf hine of. & awurp hine aweig fram þe. Betere þe is þt þu gä wan-hal oððe halt to lyfe þanne þu hæbbe twa hande & tweige fet. & syo on eche fer ge-sent.
9 Ænd gyf þin eage þe swicað ahola hyt ut ænd awurp hyt fram þe. Betere þe ys mid anen eage on life to ganne. þanne þu syo mid twam asend on helle fer.
10 Warnieð eow þæt ge ne for-hugien ænne of þissen lytlingen þe ge-lefeð on me.
11 Soðlice mannes sune com to ge-hælenne þæt for-wærð.
12 Hwæt ys eow ge-þuht gyf hwylc man hæfð hund scepe & hym losæð [Note: MS. losæd ] an of þam. hu ne for-let he anan þa nigon & hund-nigentig on þam munte. & gæð & secð þæt an þe for-wurð.
13 & gyf hit ge-lympð þæt he hit fint. soðlice ic eow segge þæt he swiðre geblidsað for þam anum. þanne for þa nige & hund-negentig þe nä ne loseden.
14 Swa nis wille be-foren eowren fader. þe on heofene ys. þæt an for-wurðe of þysen litlingan.
15 Soðlice gyf þin broðer synegeð wið þe. gä & styr hine. be-twuxe þe & hym sylfen. Gyf he þe ge-hyrð. þu ge-eðstaþelest þinne broðor.
16 Gyf he þe ne ge-hyrð. nym þanne gyt enne to þe oððe twegen. þæt ælc word stande on tweigre oððe on þreora ge-witnysse.
17 Gyf he þanne þe ne gehyrð. segge hit ge-fer-redene. Gyf he hine ne ge-hyrð syo he þe swa swa hæðene & mannful.
18 Soðlice ich segge eow swa hwilce swa ge ge-bindað ofer eorþan þa beoð ge-bundene on heofene. & swa hwilce swa ge ofer eorþan un-bindað. þa beoð on heofene un-bundene.
19 Eft ich eow segge gyf tweigen of eow ge-þwariað ofer eorðan be ælchen þinge þe hyo byddað. hyt ge-wurð hym of minan fæder þe on heofene ys.
20 Ðær tweigen oððe þreo synden on minen namen ge-gadered þær ich eom on heore midlene.
21 Ða ge-nehlahte petrus to hym & cwæð. drihten gyf min broðer synegað wið me mot ic hit hym for-gyfan oððet seofe syþan.
22 Ða cwæð se hælend. ne segge ic þe oððe seofan siðas. ac oððe seofen hund-seofentig siðan.
23 For-þam ys heofene riche an-lich þam kyninge þe his þeowas ge-gaderede.
24 & þa he þt ge-rad sette. hym wæs an broht se him scolde teon þusend punde.
25 & þa he næfde hwær-mid he hyt agulde. hym het his hlaford ge-syllan & his wif & his chyld. & eall þæt he ahte.
26 Ða strehte se þeow hine. & cwæð. Hlaford hafe ge-þyld on me. & ich hit þe eall agylde.
27 Þa ge-miltsede se hlaford hym & for-gef hym eall þanne gylt.
28 Ða se þeowe ut-eode he ge-mette hys efen-þeowan. se hym scolde an hund panegan. & he nam hine þa & for-þresmede hine. & cwæð. Agyf þæt þu me scelt.
29 Ænd þa astrehte hys efen-þeowa hine. & bæd hine. and þus cwæð. Ge-þyldiga. & ic hit þe all agyfe.
30 He þa nolde ac ferde & warp hine on cwærterne oððe þt he him eall agulde & gyfe.
31 Ða ge-seagen his efen (sic) þæt. þa wæren hyo swiðe ge-unrotsode. and coman & sægden heore hlaforde ealle þa dæden.
32 Ða cleopede hys hlaford hine & cwæð to hym. Eala þu leðra þeowa ealne þinne gelt ic þe for-gef for-þam þe þu me bæde.
33 Hu ne ge-berede þe ge-myltsian þine efen-þeowan. swa swa ich þe gemyltsede.
34 Ða wæs se hlaford eorre. & sealde hine þam wicneren (sic). oð ðæt he eall agulde.
35 Swa doð min se heofenlice fæder gyf ge of eowren heorten eowren broðren ne for-gyfað.